11/10/2023
Κάποτε θεωρούταν σπάνιο κάποιος να φτάσει -πόσω μάλλον να ξεπεράσει- τα 100 χρόνια. Πλέον, πρόκειται για κοινό φαινόμενο. Πράγματι, οι αιωνόβιοι είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη δημογραφική ομάδα του παγκόσμιου πληθυσμού, με αριθμούς που διπλασιάζονται περίπου κάθε δέκα χρόνια από τη δεκαετία του 1970.
Το πόσα χρόνια μπορούν να ζήσουν οι άνθρωποι και τι καθορίζει μια μακρά και υγιή ζωή, έχει αποτελέσει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος σχεδόν από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος. Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης συζήτησαν και έγραψαν για τη διαδικασία της γήρανσης πριν από περισσότερα από 2.300 χρόνια.
Ωστόσο, η κατανόηση των μυστικών πίσω από τη μακροζωία δεν είναι εύκολη. Περιλαμβάνει την αποκάλυψη της περίπλοκης αλληλεπίδρασης της γενετικής προδιάθεσης και των παραγόντων του τρόπου ζωής, καθώς και του τρόπου με τον οποίο αυτά αλληλεπιδρούν σε όλη τη ζωή ενός ατόμου.
Τώρα μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο GeroScience, αποκάλυψε ορισμένους κοινούς βιοδείκτες, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων χοληστερόλης και γλυκόζης, σε άτομα που ζουν μετά τα 90.
Οι επιστήμονες έχουν δείξει έντονο ενδιαφέρον για τους ανθρώπους 90 ετών και πάνω, καθώς φαίνεται πως μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πώς να ζήσουμε περισσότερο και ίσως πώς να γερνάμε με καλύτερη υγεία. Μέχρι στιγμής, οι μελέτες για αιωνόβιους ήταν μικρής κλίμακας και επικεντρώθηκαν σε μια επιλεγμένη ομάδα, εξαιρόντας για παράδειγμα αιωνόβιους που ζουν σε γηροκομεία.
Τεράστιο σύνολο δεδομένων
Η νέα αυτή μελέτη είναι η μεγαλύτερη έως σήμερα που συγκρίνει τα προφίλ βιοδεικτών που μετρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μεταξύ των εξαιρετικά μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων και άλλων με μικρότερη διάρκεια ζωής.
Οι επιστήμονες συνέκριναν τα προφίλ βιοδεικτών των ανθρώπων που συνέχισαν να ζουν μετά την ηλικία των 100 ετών και άλλων με μικρότερη διάρκεια ζωής και ερεύνησαν τη σχέση μεταξύ των προφίλ και της πιθανότητας να φτάσουν τα 100.
Η έρευνα περιελάμβανε δεδομένα από 44.000 Σουηδούς που υποβλήθηκαν σε αξιολογήσεις υγείας στις ηλικίες 64-99 -ήταν δείγμα της λεγόμενης κοόρτης Amoris. Αυτοί οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν στη συνέχεια μέσω δεδομένων σουηδικού μητρώου για έως και 35 χρόνια. Από αυτούς, οι 1.224 (το 2,7%) έζησαν μέχρι τα 100 χρόνια. Η συντριπτική πλειοψηφία (85%) των αιωνόβιων ήταν γυναίκες.
Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 12 βιοδείκτες με βάση το αίμα που σχετίζονται με τη φλεγμονή, το μεταβολισμό, τη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών, καθώς και τον πιθανό υποσιτισμό και την αναιμία. Όλα αυτά έχουν συσχετιστεί με τη γήρανση ή τη θνησιμότητα σε προηγούμενες μελέτες.
Ο βιοδείκτης που σχετίζεται με τη φλεγμονή ήταν το ουρικό οξύ -ένα απόβλητο προϊόν στο σώμα που προκαλείται από την πέψη ορισμένων τροφών. Επίσης, οι ερευνητές εξέτασαν δείκτες που συνδέονται με τη μεταβολική κατάσταση και λειτουργία, όπως η ολική χοληστερόλη και η γλυκόζη, καθώς και δείκτες που σχετίζονται με τη λειτουργία του ήπατος.
Εξέτασαν επίσης την κρεατινίνη, η οποία συνδέεται με τη λειτουργία των νεφρών, τον σίδηρο και την ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα, η οποία συνδέεται με την αναιμία. Τέλος, ερεύνησαν τη λευκωματίνη, έναν βιοδείκτη που σχετίζεται με τη διατροφή.
Τα ευρήματα από τις αιματολογικές εξετάσεις
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι, συνολικά, όσοι έφτασαν στα εκατοστά γενέθλιά τους έτειναν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης και ουρικού οξέος από τα 60 τους και μετά. Αν και οι διάμεσες τιμές στους περισσότερους βιοδείκτες δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ αιωνόβιων και μη αιωνόβιων, οι αιωνόβιοι σπάνια εμφάνιζαν εξαιρετικά υψηλές ή χαμηλές τιμές.
Για παράδειγμα, πολύ λίγοι από τους αιωνόβιους είχαν επίπεδο γλυκόζης πάνω από 6,5 νωρίτερα στη ζωή τους ή επίπεδο κρεατινίνης πάνω από 125.
Για πολλούς από τους βιοδείκτες, τόσο οι αιωνόβιοι όσο και οι μη αιωνόβιοι είχαν τιμές εκτός του εύρους που θεωρούνται φυσιολογικές στις κλινικές οδηγίες. Αυτό οφείλεται πιθανώς στο ότι αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν καθοριστεί με βάση έναν νεότερο και υγιέστερο πληθυσμό.
Κατά τη διερεύνηση των βιοδεικτών που μπορεί να συνδέονταν με την πιθανότητα ενός ατόμου να φτάσει τα 100, διαπιστώθηκε ότι όλοι εκτός από δύο (alat και λευκωματίνη) από τους 12 συνολικά βιοδείκτες έδειξαν σχέση με την πιθανότητα κάποιου να φτάσει τα 100.
Τα άτομα στη χαμηλότερη από τις πέντε ομάδες για επίπεδα ολικής χοληστερόλης και σιδήρου είχαν μικρότερες πιθανότητες να φτάσουν τα 100 χρόνια σε σύγκριση με εκείνους με υψηλότερα επίπεδα. Εν τω μεταξύ, άτομα με υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης, ουρικού οξέος και δεικτών για τη λειτουργία του ήπατος είχαν επίσης μειωμένη πιθανότητα να γίνουν αιωνόβιοι.
Σε απόλυτους όρους, οι διαφορές ήταν μάλλον μικρές για ορισμένους από τους βιοδείκτες, ενώ για άλλους οι διαφορές ήταν κάπως πιο ουσιαστικές.
Για το ουρικό οξύ, για παράδειγμα, η απόλυτη διαφορά ήταν 2,5 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα στην ομάδα με το χαμηλότερο ουρικό οξύ είχαν 4% πιθανότητα να γίνουν 100 ετών, ενώ στην ομάδα με τα υψηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος μόνο το 1,5% έφτασε στην ηλικία των 100 ετών.
Ακόμα κι αν οι διαφορές που ανακάλυψαν οι επιστήμονες ήταν συνολικά μάλλον μικρές, υποδηλώνουν μια πιθανή σχέση μεταξύ της μεταβολικής υγείας, της διατροφής και της εξαιρετικής μακροζωίας. Η μελέτη, ωστόσο, δεν επιτρέπει συμπεράσματα σχετικά με το ποιοι παράγοντες ή γονίδια του τρόπου ζωής ευθύνονται για τις τιμές των βιοδεικτών.
«Ωστόσο, είναι λογικό να πιστεύουμε ότι παράγοντες όπως η διατροφή και η πρόσληψη αλκοόλ παίζουν ρόλο. Το να παρακολουθείτε τις τιμές των νεφρών και του ήπατος, καθώς και τη γλυκόζη και το ουρικό οξύ καθώς μεγαλώνετε, μάλλον δεν είναι κακή ιδέα», τονίζει μιλώντας στο The Conversation η Δρ. Karin Modig, αναπληρώτρια καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Ινστιτούτο Karolinska.
Βάσει αυτών, είναι και θέμα πιθανοτήτων να φτάσει κάποιος σε πολύ μεγάλη ηλικία. Αλλά το γεγονός ότι οι διαφορές στους βιοδείκτες θα μπορούσαν να παρατηρηθούν πολύ καιρό πριν από το θάνατο υποδηλώνει ότι τα γονίδια και ο τρόπος ζωής μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο.
Πηγή: https://www.oloygeia.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
