15/8/2024
Οι τροπικοί κυκλώνες μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητες ανέμου μεταξύ 89 χλμ. και 220 χλμ. σπέρνοντας την καταστροφή στο πέρασμά τους. Κι όμως, ένα μικρό θαλασσοπούλι μοιάζει ατρόμητο και όχι μόνο δεν τους αποφεύγει, αλλά τους κυνηγάει.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Current Biology το θαλασσοπούλι Desertas petrel (της οικογένειας Pterodroma deserta), το οποίο κατατάσσεται στην κατηγορία ευάλωτο προς εξαφάνιση του καταλόγου της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN), αναζητά κυκλώνες καθώς λειτουργούν ως… διανομείς fast food.
Ο βιολόγος Φραντσέσκο Βεντούρα, επικεφαλής της μελέτης, και η ομάδα του από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole (WHOI) παρατήρησαν την ιδιαίτερη συμπεριφορά του πτηνού και διαπίστωσαν ότι σε αντίθεση με άλλα είδη, εκείνο μόλις αντιληφθεί την ανάπτυξη τροπικού κυκλώνα πετάει προς το μέρος του. Γιατί; Η ομάδα εντόπισε υψηλά επίπεδα χλωροφύλλης στην επιφάνεια της θάλασσας, έπειτα από το πέρασμα του κυκλώνα, υποδηλώνοντας αυξημένα επίπεδα φυτοπλαγκτόν και επομένως μεγαλύτερο αριθμό ψαριών και κεφαλόποδων που αποτελούν τροφή του πτηνού.
Το Desertas petrel φωλιάζει στους απόκρημνους βράχους του νησιού Μπούτζιο του πορτογαλικού αρχιπελάγους Ilhas Desertas στον βόρειο Ατλαντικό. Αυτή αποτελεί τη μόνη γνωστή αποικία του σπάνιου αυτού είδους που το μέγεθός του παραπέμπει σε κοράκι. Τα πτηνά του είδους μπορούν να διανύσουν αποστάσεις ακόμα και 12.000 χλμ. αναζητώντας τροφή. Δεν είναι τυχαίο ότι το όνομά τους σημαίνει «φτερά που τρέχουν».
Αρχικά, όπως αναφέρει ο Βεντούρα, οι ερευνητές πίστευαν ότι τα θαλασσοπούλια πετούσαν προς τον κυκλώνα αναζητώντας καταφύγιο στο ήρεμο μάτι του, ωστόσο «τα πτηνά που παρακολουθήσαμε δεν έκαναν τίποτα. Αντίθετα, το 1/3 από αυτά ακολουθούσε τον κυκλώνα για μέρες, καλύπτοντας χιλιάδες χιλιόμετρα. Όταν είδαμε τα δεδομένα, σχεδόν πέσαμε από τις καρέκλες μας. Αυτή είναι η πρώτη φορά που παρατηρούμε αυτή τη συμπεριφορά».
Η ομάδα τοποθέτησε GPS σε 33 άτομα του είδους σε διαφορετικές περιόδους αναπαραγωγής καταγράφοντας τα ταξίδια τους. Κατέληξαν ότι μόλις τα πτηνά έφταναν περίπου στα 900 χλμ. από το μάτι ενός κυκλώνα, επιβράδυναν. Παρότι τα δεδομένα δεν ήταν αρκετά λεπτομερή εικάζεται ότι μπορεί να παρασύρονται στην επιφάνεια του ωκεανού και να μεταφέρονται στην ανοιχτή θάλασσα.
Αν και «απέχουμε ακόμη πολύ από το να έχουμε οριστικά στοιχεία», λέει ο Βεντούρα, εκτιμάται ότι τα Desertas petrels μπορεί να χρησιμοποιούν υπέρηχους για να εντοπίσουν τους κυκλώνες. Αυτός ο ήχος πολύ χαμηλής συχνότητας που δημιουργείται από τον άνεμο και τα κύματα – η λεγόμενη «φωνή της θάλασσας» – εκτείνεται περίπου 900 χλμ. από την πηγή του, δηλαδή η ίδια απόσταση με αυτή της έναρξης του ταξιδιού των πουλιών προς τους κυκλώνες.
Οι συνθήκες που επικρατούσαν κατά την παρατήρηση ήταν δύσκολες με κύματα ύψους 8 μέτρων και ταχύτητα ανέμου στα 100 χλμ. την ώρα. Όταν λοιπόν επικρατούσαν ισχυροί άνεμοι τα πουλιά ελάττωναν την ταχύτητα, πιθανώς, όπως αναφέρει ο επικεφαλής της μελέτης, για να αποφύγουν τραυματισμούς στα φτερά τους.
«Είναι εντυπωσιακό ότι κανένα από τα πουλιά που παρακολουθήσαμε δεν έπαθε ζημιά από τις καταιγίδες και δεν υπήρξε κανένα περιστατικό εγκατάλειψης της φωλιάς», πρόσθεσε.
Τα πτηνά αυτά κυνηγούν μικρά ψάρια, καλαμάρια και καρκινοειδή που συνήθως ζουν στον βυθό της θάλασσας. Επομένως, αφού δε μπορούν να καταδυθούν σε τέτοιο βάθος, περιμένουν να έρθει η λεία τους στην επιφάνεια.
Οι επιστήμονες καταλήγουν ότι οι κυκλώνες αποτελούν την ιδανική ευκαιρία για αφθονία τροφής, αφού οι καταιγίδες αναδεύουν το νερό και ανεβάζουν τη λεία από τον πυθμένα στην επιφάνεια, χαρίζοντας στα θαλασσοπούλια γρήγορο και εύκολο φαγητό.
