17/7/2025
Καθώς το θερμόμετρο ανεβαίνει, πολλοί αναζητούν δροσιά σε ένα ποτήρι παγωμένο καφέ. Ωστόσο, παρά τη δημοτικότητά του, ειδικά τους θερινούς μήνες, η κατανάλωση καφέ σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών ενδέχεται να μην είναι τόσο ωφέλιμη όσο πιστεύουμε, τουλάχιστον όσον αφορά την ενυδάτωση του οργανισμού.
Καφές και ενυδάτωση: Μύθοι και αλήθειες
Ο καφές είναι γνωστός για τη διουρητική του δράση, ένα χαρακτηριστικό που οδηγεί πολλούς να πιστεύουν ότι αφυδατώνει το σώμα. Παρόλο που περιέχει νερό, η καφεΐνη δρα ως ήπιο διουρητικό, ενισχύοντας τη λειτουργία των νεφρών και προκαλώντας συχνότερη ούρηση.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον Rob van Dam, PhD, καθηγητή άσκησης, επιστήμης διατροφής και επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο George Washington, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας όταν η κατανάλωση καφέ είναι μέτρια και εντάσσεται σε μια ευρύτερη ρουτίνα ενυδάτωσης.
Όπως δήλωσε στο Verywell Health: «Η μέτρια κατανάλωση καφέ δεν αποτελεί ανησυχία για αφυδάτωση, ακόμη και σε ζεστό καιρό, εφόσον αποτελεί μέρος μιας τακτικής ρουτίνας κατανάλωσης υγρών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας».
Η αναπλήρωση των υγρών που χάνονται μέσω του ιδρώτα και της ούρησης είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας, ειδικά όταν επικρατεί ζέστη. Αν και ο καφές συμμετέχει στην ημερήσια πρόσληψη υγρών, δεν μπορεί να υποκαταστήσει το νερό.
Πότε ο καφές γίνεται πρόβλημα σε υψηλές θερμοκρασίες
Η κατανάλωση καφέ καθ’ εαυτή δεν αποτελεί απειλή για την υγεία κατά τους θερμούς μήνες. Ωστόσο, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να ενισχύσει την αφυδάτωση. Αυτό ισχύει κυρίως όταν
- Ο καφές καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες
- Δεν συνδυάζεται με επαρκή κατανάλωση νερού
- Τον πίνουν άτομα που δεν είναι εξοικειωμένα με την καφεΐνη
Σύμφωνα με μελέτες, η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης δεν οδηγεί σε αφυδάτωση στους περισσότερους υγιείς ενήλικες, καθώς το υγρό περιεχόμενο του καφέ εξισορροπεί τη διουρητική του επίδραση. Ωστόσο, η ανεκτικότητα στην καφεΐνη παίζει σημαντικό ρόλο. Ο Δρ. Van Dam εξηγεί πως όσοι δεν καταναλώνουν τακτικά καφέ, μπορεί να βιώσουν πιο έντονα τη διουρητική του δράση, αυξάνοντας τον κίνδυνο απώλειας υγρών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και ο ζεστός καφές, ο οποίος ενδέχεται να αυξήσει ελαφρώς τη θερμοκρασία του σώματος, δεν προκαλεί από μόνος του αφυδάτωση, όπως επισημαίνει ο ειδικός.
Οδηγός επιβίωσης για καφέ και ενυδάτωση στο καύσωνα
Η λέξη-κλειδί είναι ισορροπία. Η επαρκής πρόσληψη νερού παραμένει αναντικατάστατη, ειδικά όταν η θερμοκρασία είναι υψηλή. Οι ειδικοί συνιστούν έως 400 mg καφεΐνης την ημέρα για τους ενήλικες, ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε τέσσερις καφέδες φίλτρου.
Για παράδειγμα:
- Ένα σφηνάκι εσπρέσο: ~64 mg καφεΐνης
- Ένας καφές 300 ml: 90–100 mg καφεΐνης
Η διαιτολόγος Natalie Newell, RD, LDN, από το UNC Rex Nutrition Services, υπογραμμίζει τη σημασία της ανταπόκρισης στα σήματα του σώματος: «Ακούστε το σώμα σας και μειώστε την κατανάλωση εάν διψάτε ή εμφανίσετε σημάδια αφυδάτωσης».
Η ίδια προτείνει απλές, πρακτικές λύσεις για να απολαύσετε τον καφέ σας χωρίς να θυσιάσετε την ενυδάτωσή σας:
- Εναλλαγή καφέ και νερού: Για κάθε ποτήρι καφέ (350 ml), πιείτε τουλάχιστον 350–400 ml νερό.
- Πειραματιστείτε με τη γεύση: Προσθέστε φέτες φρούτων ή βότανα στο νερό για πιο ευχάριστη γεύση.
- Παγωμένος καφές με γάλα: Ο πάγος δροσίζει χωρίς να επηρεάζει τη δράση του καφέ, ενώ το γάλα (ή το φυτικό υποκατάστατο) προσφέρει επιπλέον θρεπτικά συστατικά.
- Εναλλακτικά ροφήματα: Καφές χωρίς καφεΐνη, παγωμένο τσάι, νερό καρύδας ή ροφήματα με ηλεκτρολύτες (με χαμηλά σάκχαρα) είναι ιδανικές επιλογές.
Η κατανάλωση καφέ, ακόμη και σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών, δεν είναι επικίνδυνη για υγιείς ενήλικες.
Το μυστικό είναι να μην υποκαθίσταται το νερό με καφέ και να δίνεται προσοχή στα σημάδια που στέλνει ο οργανισμός.
Όταν η καφεΐνη εντάσσεται με μέτρο στη διατροφή σας και συνοδεύεται από επαρκή ενυδάτωση, μπορεί να παραμείνει μια ασφαλής και ευχάριστη επιλογή, ακόμη και στο κατακαλόκαιρο.
