25/1/2025
Μια νέα προσέγγιση στον τρόπο φροντίδας των πρόωρων βρεφών φαίνεται να ανοίγει νέους ορίζοντες. Επιστημονική έρευνα αποκαλύπτει πως η μουσική μπορεί να ενισχύσει την εγκεφαλική ανάπτυξη πρόωρων μωρών, βοηθώντας τα να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που συνοδεύουν την πρόωρη γέννηση.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Imaging Neuroscience, οι ήχοι συγκεκριμένων μελωδιών όχι μόνο βελτιώνουν τη συνδεσιμότητα στον εγκέφαλο, αλλά ενισχύουν και τη συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη.
Η πρόκληση της πρόωρης γέννησης
Τα πρόωρα βρέφη, που γεννιούνται πριν από την 37η εβδομάδα της κύησης, συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως δυσκολίες στην προσοχή και τη συναισθηματική ρύθμιση. Σε αυτά τα βρέφη παρατηρείται μειωμένη ανάπτυξη συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για διαταραχές αργότερα στη ζωή τους.
Μια ομάδα επιστημόνων από τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία της Γενεύης (HUG) αφιερώνει πάνω από μία δεκαετία στην έρευνα μιας ασυνήθιστης, αλλά αποτελεσματικής λύσης: της μουσικής.
Μουσική και εγκεφαλική συνδεσιμότητα
Η τελευταία φάση της έρευνας περιέλαβε 60 πρόωρα βρέφη που γεννήθηκαν περίπου στις 29 εβδομάδες. Από αυτά, τα 32 εκτέθηκαν σε μουσική μέσω ακουστικών, ενώ τα υπόλοιπα 28 αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου. Οι μαγνητικές τομογραφίες των εγκεφάλων τους αποκάλυψαν αξιοσημείωτες αλλαγές στις συνδέσεις μεταξύ εγκεφαλικών περιοχών, όπως το νευρωνικό δίκτυο «salience».
Το συγκεκριμένο δίκτυο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην αναγνώριση σημαντικών ήχων και κοινωνικο-συναισθηματικών ερεθισμάτων. «Τα παιδιά που γεννιούνται πρόωρα έχουν σχεδόν πάντα μειωμένη συνδεσιμότητα σε αυτό το δίκτυο, γεγονός που συχνά επιμένει μέχρι την ενήλικη ζωή», εξηγεί η Dr. Petra Hüppi, επικεφαλής του προγράμματος.
Ο ρόλος της εξατομικευμένης μουσικής
Η μουσική που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη δεν ήταν τυχαία. Οι ερευνητές συνεργάστηκαν με τον γνωστό συνθέτη Andreas Vollenweider, ο οποίος δημιούργησε εξατομικευμένα μουσικά κομμάτια διάρκειας 8 λεπτών. Αυτά τα κομμάτια συντονίστηκαν με τον ρυθμό της καθημερινότητας των βρεφών, ενισχύοντας τη χαλάρωση και την αίσθηση οικειότητας.
«Μια μονάδα εντατικής θεραπείας είναι γεμάτη ήχους και συναγερμούς. Δεν έχει νόημα να προσθέτουμε περισσότερο θόρυβο» εξηγεί η Hüppi, υπογραμμίζοντας τη σημασία της στοχευμένης χρήσης μουσικής σε κατάλληλες στιγμές.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συνδέσεις μεταξύ των δύο περιοχών που εμπλέκονται στην αναγνώριση συναισθηματικά σημαντικών ερεθισμάτων ενισχύθηκαν σημαντικά. Αυτό σημαίνει ότι η μουσική βοήθησε τα μωρά να αναπτύξουν βασικές λειτουργίες, όπως η συσχέτιση της φωνής της μητέρας με μια αίσθηση ασφάλειας ή η αντίδραση σε απειλητικούς ήχους.
Μακροπρόθεσμες προοπτικές
Παρ’ όλο που οι μαγνητικές τομογραφίες καταδεικνύουν σαφή οφέλη, οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη πλήρη εικόνα για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της μουσικοθεραπείας. Ωστόσο, η πρώτη ομάδα παιδιών που συμμετείχαν στη μελέτη, το 2016, έχει φτάσει πλέον στην ηλικία των 8 ετών. Αυτό επιτρέπει στους επιστήμονες να πραγματοποιήσουν νέες γνωστικές και συμπεριφορικές αξιολογήσεις, ελπίζοντας να αποκαλύψουν αν η μουσική είχε διαρκή θετική επίδραση. «Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο και τεχνική ακρίβεια, ειδικά όταν ασχολούμαστε με τόσο νεαρούς ασθενείς» σημειώνει η Dr. Hüppi.
Ένα μέλλον με τεχνητή νοημοσύνη
Η επόμενη φάση της έρευνας επικεντρώνεται στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI) για την αυτοματοποίηση της μουσικοθεραπείας. Σε συνεργασία με τα εργαστήρια EPFL στη Λωζάννη, οι επιστήμονες εργάζονται πάνω σε τεχνολογίες που θα ανιχνεύουν πότε ένα βρέφος είναι ξύπνιο, κοιμάται ή περνά σε κατάσταση εγρήγορσης.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, το σύστημα AI θα παρέχει μουσική την κατάλληλη στιγμή, εξαλείφοντας την ανάγκη ανθρώπινης παρέμβασης. «Είναι ανέφικτο να υπάρχει κάποιος συνεχώς στη μονάδα για να παίζει μουσική την κατάλληλη στιγμή για κάθε βρέφος» τονίζει η Dr. Hüppi.
Η υπόσχεση της μουσικής θεραπείας
Αν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα σε μεγαλύτερες ομάδες, η μουσική θα μπορούσε να γίνει ένα πρότυπο εργαλείο σε μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών παγκοσμίως. Οι επιστήμονες είναι αισιόδοξοι ότι η μουσική, πέρα από μέσο ψυχαγωγίας, μπορεί να γίνει ένας πολύτιμος σύμμαχος για τη βελτίωση της ζωής των πιο ευάλωτων ασθενών.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
