22/1/2025
Στην εποχή των οθονών, όπου οι άνθρωποι συχνά «ζούμε» μέσα από τα κινητά μας τηλέφωνα, είναι εύκολο να ξεχνάμε πόσο μεγάλη επιρροή έχει η χρήση τους στους γύρω μας – ιδιαίτερα στα παιδιά μας.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Pediatric Research αποκαλύπτει ότι ο χρόνος και η συνήθεια χρήσης οθόνης των γονιών σχετίζονται άμεσα με την αύξηση του χρόνου που τα παιδιά περνούν μπροστά από οθόνες.
Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της μελέτης ABCD (Adolescent Brain Cognitive Development Study) στις ΗΠΑ, ανέλυσε δεδομένα από περισσότερες από 10.000 οικογένειες με παιδιά ηλικίας 12-13 ετών.
Περίπου το 73% των γονιών δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν συσκευές μπροστά στα παιδιά τους. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, Dr. Jason Nagata, αναπληρωτή καθηγητή παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, η συμπεριφορά αυτή αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους προγνωστικούς παράγοντες για τον χρόνο που περνούν τα παιδιά μπροστά από οθόνες.
Τα παιδιά δεν ακολουθούν μόνο τις λεκτικές μας οδηγίες, αλλά μιμούνται τις πράξεις μας. Όπως επισήμανε στο CNN ο Dr. Ken Ginsburg, καθηγητής Παιδιατρικής στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας, «οι πράξεις μας μιλούν τόσο δυνατά που τα παιδιά μας δεν μπορούν να ακούσουν τα λόγια μας».
Τα προβλήματα από την υπερβολική χρήση οθονών
Η υπερβολική χρήση οθονών μπορεί να οδηγήσει σε προβληματική χρήση κοινωνικών μέσων, βιντεοπαιχνιδιών και κινητών τηλεφώνων, προκαλώντας συμπτώματα όπως εθισμό, απόσυρση, ανοχή, εμμονή και διαταραχή της καθημερινής λειτουργικότητας. Επιπλέον, η έλλειψη ύπνου που συχνά σχετίζεται με την υπερβολική έκθεση σε οθόνες έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών.
Ο ρόλος των γονιών στην αλλαγή
Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά τους 24 ώρες την ημέρα. Στο πλαίσιο της έρευνας, οι ερωτηθέντες γονείς βαθμολόγησαν σε κλίμακα από το 1 (διαφωνώ απόλυτα) έως το 4 (συμφωνώ απόλυτα) τη χρήση συσκευής με οθόνη όταν βρίσκονται μαζί με το παιδί τους. Μια αύξηση της χρήσης οθόνης από τους γονείς κατά μία μονάδα στην κλίμακα της έρευνας ισοδυναμεί με περίπου 40 λεπτά περισσότερης έκθεσης σε οθόνες για τα παιδιά.
«Ακόμα κι αν οι γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά τους δεν δίνουν ιδιαίτερη προσοχή όταν αυτοί ασχολούνται με το κινητό, τα δεδομένα δείχνουν ότι ένας από τους μεγαλύτερους προγνωστικούς παράγοντες της χρήσης της οθόνης στην προεφηβική ηλικία είναι η χρήση οθόνης από τους γονείς», τόνισε ο Nagata.
Πέρα από τη δημιουργία προτύπων, η ανοιχτή επικοινωνία και η δημιουργία ενός κοινού σχεδίου – προγράμματος είναι αποτελεσματικές στρατηγικές για ισορροπημένη χρήση της οθόνης, σύμφωνα με τη μελέτη και τις οδηγίες από το Family Media Plan της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής .
Η Δρ Σούζαν Τομοπούλου, συν-δημιουργός του Family Media Plan και αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή Grossman του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, σημείωσε στο CNN πως «είναι τόσο εύκολο για τους ενήλικες, καθώς και για τα παιδιά, να παρασυρθούν στη σάρωση και την κύλιση. Θέλουμε πραγματικά ολόκληρες οικογένειες να ελέγχουν τις ψηφιακές τους συνήθειες στο σπίτι… και να μιλάνε νωρίς και συχνά για τα τεχνολογικά μέσα»
Πρακτικές συμβουλές για μια ισορροπημένη σχέση
Αναλυτικότερα, οι ειδικοί προτείνουν τη δημιουργία ενός οικογενειακού σχεδίου χρήσης μέσων, με ξεκάθαρες κατευθυντήριες γραμμές και οριοθετημένες «ζώνες χωρίς οθόνες» στο σπίτι, όπως το υπνοδωμάτιο και η τραπεζαρία, όπου η παρουσία της οθόνης συνδέεται με υψηλότερο χρόνο για τους εφήβους και προβληματική κοινωνική χρήση, όπως διαπίστωσε η μελέτη.
Επιγραμματικά, μερικές πρακτικές ιδέες:
- Οικογενειακός διάλογος: Συζητήστε με τα παιδιά σας για τη χρήση οθονών και εξηγήστε τους γιατί είναι σημαντικό να διατηρείται όλοι μια ισορροπία.
- Καθορισμός κανόνων: Εισάγετε κανόνες, όπως για παράδειγμα «όχι οθόνες κατά τη διάρκεια των γευμάτων».
- Αποφύγετε τον έλεγχο μέσω οθόνης: Η χρήση οθονών ως ανταμοιβή ή τιμωρία μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική, δημιουργώντας μεγαλύτερη έλξη προς αυτές.
- Δώστε το παράδειγμα: Περιορίστε τη χρήση οθονών μπροστά στα παιδιά σας και προτιμήστε δραστηριότητες που ενισχύουν την επαφή πρόσωπο με πρόσωπο.
Η ουσία της αλλαγής
Η λύση για τη μείωση του χρόνου που περνούν τα παιδιά μας μπροστά από τις οθόνες δεν βρίσκεται στις εφαρμογές ελέγχου ή στους περιορισμούς, αλλά σε μεγάλο βαθμό στους ίδιους τους γονείς. Αν θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά που θα χρησιμοποιούν τις οθόνες με υγιή τρόπο, πρέπει πρώτα να δούμε τη δική μας συμπεριφορά. Είναι λοιπόν καιρός να αφήσουμε κάτω το κινητό μας και να αφιερώσουμε χρόνο στα παιδιά, δείχνοντάς τι σημαίνει ισορροπία, υγεία και πραγματική σύνδεση.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
