7/12/2024
Ο πολύποδας του παχέος εντέρου είναι ένας μικρός όγκος που σχηματίζεται στο τοίχωμα του παχέος εντέρου. Οι περισσότεροι πολύποδες είναι αβλαβείς, αλλά με την πάροδο του χρόνου ορισμένοι ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο που, αν δεν εντοπιστεί εγκαίρως, μπορεί να είναι θανατηφόρος.
Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει πολύποδες του παχέος εντέρου. Διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο όσοι είναι 50 ετών και άνω, είναι υπέρβαροι, καπνίζουν ή έχουν προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό πολύποδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου.
Οι πολύποδες του παχέος εντέρου συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Είναι σημαντικό να κάνετε τακτικές εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου, επειδή οι πολύποδες που εντοπίζονται στα αρχικά στάδια μπορούν συνήθως να αφαιρεθούν πλήρως και με ασφάλεια. Η καλύτερη πρόληψη για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι ο τακτικός έλεγχος και η αφαίρεση τυχόν πολύποδων.
Συμπτώματα πολύποδων παχέος εντέρου
Τα περισσότερα άτομα με πολύποδες δεν έχουν συμπτώματα. Μπορεί να μη γνωρίζετε ότι έχετε έναν πολύποδα μέχρι να τον βρει ο γιατρός κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Ωστόσο, ορισμένα άτομα με πολύποδες παχέος εντέρου μπορεί να έχουν:
- Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου. Η δυσκοιλιότητα ή η διάρροια που διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα μπορεί να σημαίνει την παρουσία μεγαλύτερου πολύποδα του παχέος εντέρου ή καρκίνου. Ωστόσο, πολλές άλλες καταστάσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου.
- Αλλαγή στο χρώμα των κοπράνων. Το αίμα μπορεί να εμφανιστεί ως κόκκινες λωρίδες στα κόπρανά σας ή να κάνει τα κόπρανα να φαίνονται μαύρα. Μια αλλαγή στο χρώμα μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένα τρόφιμα, φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής.
- Σιδηροπενική αναιμία. Η αιμορραγία από τους πολύποδες μπορεί να συμβαίνει αργά, με την πάροδο του χρόνου, χωρίς ορατό αίμα στα κόπρανά σας. Η χρόνια αιμορραγία μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία, η οποία σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι και να έχετε δύσπνοια.
- Πόνος. Ένας μεγάλος πολύποδας του παχέος εντέρου μπορεί να μπλοκάρει μέρος του εντέρου σας, οδηγώντας σε κοιλιακούς πόνους.
- Αιμορραγία από το ορθό. Αυτό μπορεί να είναι σημάδι πολύποδων του παχέος εντέρου ή καρκίνου ή άλλων καταστάσεων, όπως αιμορροΐδες ή μικρές ρήξεις του πρωκτού.
Πότε πρέπει να πάτε στον γιατρό
Επισκεφθείτε τον γιατρό σας, αν αντιμετωπίζετε:
- πόνο στην κοιλιά,
- αίμα στα κόπρανα,
- αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου που διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα.
Θα πρέπει να ελέγχεστε τακτικά για πολύποδες αν:
- Είστε 50 ετών και άνω.
- Έχετε παράγοντες κινδύνου, όπως οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου. Ορισμένα άτομα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να ξεκινούν τακτικό έλεγχο πολύ νωρίτερα από την ηλικία των 50 ετών.
Αιτίες σχηματισμού πολύποδων στο παχύ έντερο
Τα υγιή κύτταρα αναπτύσσονται και διαιρούνται με τακτικό τρόπο. Οι αλλαγές σε ορισμένα γονίδια μπορούν να προκαλέσουν τη συνέχιση της διαίρεσης των κυττάρων ακόμα και όταν δεν χρειάζονται νέα κύτταρα. Στο κόλον και το ορθό, αυτή η συνεχής ανάπτυξη κυττάρων μπορεί να προκαλέσει τον σχηματισμό πολύποδων. Οι πολύποδες μπορούν να αναπτυχθούν οπουδήποτε στο παχύ έντερο.
Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες πολύποδων, οι μη νεοπλασματικοί και οι νεοπλασματικοί. Οι μη νεοπλασματικοί πολύποδες συνήθως δεν γίνονται καρκινικοί. Οι νεοπλασματικοί πολύποδες περιλαμβάνουν αδενώματα και οδοντωτούς τύπους. Τα αδενώματα είναι πιο πιθανό να μετατραπούν σε καρκίνο, αν τους δοθεί αρκετός χρόνος για να αναπτυχθούν. Οι οδοντωτοί πολύποδες μπορεί επίσης να γίνουν καρκινικοί, ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση τους. Γενικά για τους νεοπλασματικούς πολύποδες, όσο μεγαλύτερος είναι ο πολύποδας, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος καρκίνου.
Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης πολύποδων
Παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν πολύποδες ή καρκίνο του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:
- Ηλικία. Τα περισσότερα άτομα με πολύποδες παχέος εντέρου είναι 50 ετών και άνω.
- Έχουν φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου. Η ελκώδης κολίτιδα ή η νόσος του Crohn του παχέος εντέρου αυξάνουν τον συνολικό κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, αν και οι ίδιοι οι πολύποδες δεν αποτελούν σημαντική απειλή.
- Οικογενειακό ιστορικό. Είναι πιο πιθανό να εμφανίσετε πολύποδες του παχέος εντέρου ή καρκίνο αν έχει συμβεί σε κάποιον στενό συγγενή, π.χ. γονιός, αδερφός ή τέκνο. Αν έχει εκδηλωθεί σε πολλά μέλη της οικογένειας, ο κίνδυνός σας είναι ακόμη μεγαλύτερος. Ωστόσο, σε μερικούς ανθρώπους, αυτή η σύνδεση δεν είναι κληρονομική.
- Κάπνισμα και υπερβολική χρήση αλκοόλ. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που καταναλώνουν τρία ή περισσότερα αλκοολούχα ποτά την ημέρα έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν πολύποδες του παχέος εντέρου. Η πρόσληψη αλκοόλ σε συνδυασμό με το κάπνισμα φαίνεται επίσης να αυξάνει τον κίνδυνο.
- Παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης και πρόσληψη λίπους. Διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο αν είστε υπέρβαρος, δεν ασκείστε τακτικά και δεν υιοθετείτε υγιεινή διατροφή.
- Φυλή. Οι μαύροι έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του παχέος εντέρου.
Κληρονομικές διαταραχές πολύποδων
Σπάνια, οι άνθρωποι κληρονομούν γενετικές ανωμαλίες που προκαλούν τον σχηματισμό πολύποδων του παχέος εντέρου. Αν έχετε ένα από αυτά τα γονίδια, διατρέχετε πολύ υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξετε καρκίνο του παχέος εντέρου. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος και η έγκαιρη ανίχνευση βοηθούν στην πρόληψη της ανάπτυξης ή εξάπλωσης αυτών των καρκίνων. Οι κληρονομικές διαταραχές που προκαλούν πολύποδες του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:
- Σύνδρομο Lynch, που ονομάζεται επίσης κληρονομικός μη-πολυποδικός καρκίνος του παχέος εντέρου. Τα άτομα με σύνδρομο Lynch τείνουν να αναπτύσσουν σχετικά λίγους πολύποδες του παχέος εντέρου, αλλά αυτοί οι πολύποδες μπορούν γρήγορα να γίνουν καρκινικοί. Το σύνδρομο Lynch είναι η πιο κοινή μορφή κληρονομικού καρκίνου του παχέος εντέρου κι επίσης σχετίζεται με όγκους σε άλλα μέρη της κοιλιάς.
- Οικογενής αδενωματώδης πολύποδας (FAP), μια σπάνια διαταραχή που προκαλεί τον σχηματισμό εκατοντάδων, ακόμη και χιλιάδων πολύποδων στο παχύ έντερο, ξεκινώντας από την εφηβεία. Αν οι πολύποδες δεν αντιμετωπιστούν, οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου είναι σχεδόν 100%, συνήθως πριν από την ηλικία των 40 ετών. Ο γενετικός έλεγχος βοηθά στον προσδιορισμό του κινδύνου για FAP.
- Σύνδρομο Gardner, μια παραλλαγή του FAP που προκαλεί την ανάπτυξη πολύποδων σε όλο το κόλον και το λεπτό έντερο. Μπορεί επίσης να δημιουργήσει μη καρκινικούς όγκους σε άλλα μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένων του δέρματος, των οστών και της κοιλιάς.
- Πολυποδίαση που σχετίζεται με το γονίδιο MYH (ΜΑΠ), μια κατάσταση παρόμοια με την FAP που προκαλείται από αλλαγές στο γονίδιο MYH. Τα άτομα με MAP συχνά αναπτύσσουν πολλαπλούς αδενωματώδεις πολύποδες και καρκίνο του παχέος εντέρου σε νεαρή ηλικία. Ο γενετικός έλεγχος βοηθά στον προσδιορισμό του κινδύνου MAP.
- Σύνδρομο Peutz-Jeghers, μια κατάσταση που συνήθως ξεκινά με πανάδες που αναπτύσσονται σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των χειλιών, των ούλων και των ποδιών. Στη συνέχεια αναπτύσσονται μη καρκινικοί πολύποδες σε όλο το έντερο. Αυτοί οι πολύποδες μπορεί να γίνουν καρκινικοί, επομένως τα άτομα με αυτή την πάθηση έχουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Σύνδρομο οδοντωτής πολυποδίασης, μια κατάσταση που οδηγεί σε πολλαπλούς οδοντωτούς αδενωματώδεις πολύποδες στο άνω μέρος του παχέος εντέρου. Αυτοί οι πολύποδες μπορεί να γίνουν καρκινικοί και πρέπει να παρακολουθούνται και ενδεχομένως να αφαιρούνται.
Επιπλοκές
Μερικοί πολύποδες του παχέος εντέρου μπορεί να γίνουν καρκινικοί. Όσο νωρίτερα αφαιρεθούν οι πολύποδες, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να γίνουν καρκινικοί.
Πρόληψη
Μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης πολύποδων του παχέος εντέρου και του καρκίνου του παχέος εντέρου κάνοντας τακτικές εξετάσεις. Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν επίσης να βοηθήσουν:
- Υιοθετήστε υγιεινές συνήθειες. Συμπεριλάβετε πολλά φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως στη διατροφή σας και μειώστε την πρόσληψη λίπους. Περιορίστε το αλκοόλ και σταματήστε κάθε χρήση καπνού. Παραμείνετε σωματικά δραστήριοι και διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος.
- Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με το ασβέστιο και τη βιταμίνη D. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση της πρόσληψης ασβεστίου μπορεί να βοηθήσει. Αλλά δεν είναι σαφές αν το ασβέστιο έχει προστατευτικά οφέλη κατά του καρκίνου του παχέος εντέρου. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D μπορεί να προστατεύει από τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
- Εξετάστε τις επιλογές σας, αν διατρέχετε υψηλό κίνδυνο. Εφόσον έχετε οικογενειακό ιστορικό πολύποδων του παχέος εντέρου, σκεφτείτε να ζητήσετε έναν γενετικό έλεγχο. Αν έχετε διαγνωστεί με κληρονομική διαταραχή που προκαλεί πολύποδες του παχέος εντέρου, θα χρειαστείτε τακτικές κολονοσκοπήσεις ξεκινώντας από τη νεαρή ενήλικη ζωή.
Πηγή https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
