8/1/2024
Η θεσμική και ουσιαστική διασφάλιση του δικαιώματος συμμετοχής στην πολιτική ζωή για όλους τους πολίτες, συνιστά θεμελιώδη αξία του σύγχρονου νομικού μας πολιτισμού και προσδιορίζει την ποιότητα της δημοκρατίας μας.
Σε διεθνές επίπεδο, το θεμελιώδες δικαίωμα συμμετοχής του καθενός στη διακυβέρνηση της χώρας του με ελεύθερα εκλεγμένους αντιπροσώπους κατοχυρώνεται για πρώτη φορά στο αρ.21 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948) και εξειδικεύεται περαιτέρω με το αρ.25 του Διεθνούς Συμφώνου των ΗΕ για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (1966).
Ειδικότερα για τα άτομα με αναπηρία, η έμπρακτη διασφάλιση του αδιαπραγμάτευτου δικαιώματος τους στην πολιτική συμμετοχή έχει κομβική σημασία, αφού τους δίνει την ευκαιρία να έχουν ουσιαστικό λόγο και να συμμετέχουν στις αποφάσεις που επηρεάζουν δραστικά τη ζωή και την καθημερινότητα τους.
Πιο συγκεκριμένα, το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία για συμμετοχή στην πολιτική και δημόσια ζωή ερείδεται στο αρ.29 της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, σύμφωνα με τις επιταγές του οποίου, τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν να εγγυώνται ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να ασκούν αποτελεσματικά και πλήρως σε ίση βάση με το γενικό πληθυσμό τα πολιτικά τους δικαιώματα.
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, με το στόχο 26 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία «Συμμετοχή στον πολιτικό και δημόσιο βίο», δεσμεύτηκε για τη λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία, για τη θέσπιση κανόνων για τη διασφάλιση της ακεραιότητας και μυστικότητας της ψήφου τους και την ισότιμη πρόσβαση τους στην προεκλογική πληροφορία.
Σε αυτό το πλαίσιο, πριν τις εθνικές εκλογές του 2023 θεσμοθετήσαμε μια δέσμη μέτρων που αναβαθμίζουν το επίπεδο προσβασιμότητας στην εκλογική διαδικασία, ενώ το θεσμικό πλαίσιο βελτιώνεται ριζικά με το νέο νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο που έχει τεθεί στη δημόσια διαβούλευση.
Με πυξίδα μας τη διασφάλιση προσβάσιμης εκλογικής διαδικασίας για όλους δρομολογήσαμε για πρώτη φορά θεσμικές παρεμβάσεις που βελτίωσαν την ποιότητα της συμμετοχής για τα άτομα με αναπηρία στις εκλογές.
Ειδικότερα, σε κάθε σχολείο που δεν καθίσταται δυνατό όλα τα εκλογικά τμήματα να πληρούν τα κριτήρια προσβασιμότητας, προβλέφθηκε για πρώτη φορά στις εθνικές εκλογές του περασμένου Μαΐου η λειτουργία χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και εμποδιζόμενων ατόμων, όπως έγκυες, ηλικιωμένους και άτομα με προσωρινές δυσκολίες στην κίνηση.
Επιπλέον, φέτος κατοχυρώθηκε ρητά η ελεύθερη είσοδος στα εκλογικά τμήματα για τους σκύλους οδηγούς και τους σκύλους βοηθείας μαζί με τους χειριστές τους, ενώ οι εκλογείς που χρειάζονται βοήθεια στο παραβάν, μαζί με το δικαστικό αντιπρόσωπο μπορεί εάν το επιθυμούν να μπαίνει και άτομο της εμπιστοσύνης τους.
Η διευκόλυνση των εκλογέων με αναπηρία με όρους αξιοπρέπειας, ισονομίας και συμπερίληψης ενισχύεται ακόμη περισσότερο με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, αίροντας πρακτικά εμπόδια και φραγμούς που περιόριζαν την αυτονομία των ατόμων με αναπηρία και την πρόσβαση τους στην πληροφορία.
Πιο συγκεκριμένα, οι εκλογείς με αναπηρία που θα επιλέξουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο, θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν ειδική εφαρμογή του Υπουργείου Εσωτερικών, μέσω της οποίας θα επιλέγουν το συνδυασμό και τους υποψηφίους που επιθυμούν και στη συνέχεια θα εκτυπώνουν το ψηφοδέλτιο που έχουν μηχανογραφημένα συμπληρώσει και θα το αποστέλλουν με την οριζόμενη διαδικασία. Έτσι με την καινοτόμα αυτή διαδικασία, διασφαλίζεται η αυτονομία για τη συμμετοχή των συμπολιτών μας με οπτική αναπηρία και άλλες αναπηρίες στην ψηφοφορία, με απόλυτη τήρηση της αρχής της μυστικότητας της ψήφου.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προσβασιμότητα των καταστημάτων ψηφοφορίας, αφού προβλέπεται ρητά ότι εκλογικά τμήματα ορίζονται κατά προτεραιότητα χώροι που πληρούν τις προδιαγραφές της φυσικής προσβασιμότητας. Επιπλέον, στο Υπουργείο Εσωτερικών δημιουργείται μητρώο εκλογικών τμημάτων με σκοπό μεταξύ άλλων την καταγραφή της ευχερούς πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία σε αυτά και τον έλεγχο της τήρησης των προδιαγραφών προσβασιμότητας.
Επιπρόσθετα, λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την πρόσβαση στην προεκλογική ενημέρωση και την πληροφορία για τους κωφούς και βαρήκοους συμπολίτες μας, δεδομένου ότι προβλέπεται πως τα μηνύματα των κομμάτων, οι πολιτικές εκδηλώσεις και συνεντεύξεις που μεταδίδονται σε δωρεάν τηλεοπτικό χρόνο, καθώς και οι τηλεοπτικές συνεντεύξεις των πολιτικών αρχηγών από την ΕΡΤ και κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας, μεταδίδονται με διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα, αλλιώς είναι δυνατή η επιβολή προστίμου από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.
Τέλος, αποδεικνύουμε στην πράξη, ότι για εμάς η πλήρης κοινωνική συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία δεν αποτελεί μια επιβεβλημένη υποχρέωση που οφείλουμε επιφανειακά να εναρμονιστούμε, αλλά μια βαθιά αλλαγή κουλτούρας προς την ουσιαστική δικαιωματική προσέγγιση, αφού δε διευκολύνουμε μόνο τους εκλογείς, αλλά και τους δικαστικούς αντιπροσώπους με αναπηρία στην επιτέλεση του ρόλου που τους έχει εμπιστευθεί η Πολιτεία.
Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπουμε τη δυνατότητα χορήγησης και δεύτερου γραμματέα στους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής που είναι άτομα με αναπηρία.
Η εξασφάλιση της ισότιμης πολιτικής συμμετοχής για τους συμπολίτες μας με αναπηρία, αποτελεί για εμάς μείζονα πολιτική και αξιακή επιλογή, στη βάση της αξιοπρέπειας, της ισότητας και της άρσης των διακρίσεων και αποκλεισμών για όλους.
Γεώργιος Σταμάτης, Αρθρογράφος
Πηγή: https://www.huffingtonpost.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
