13/11/2025
Νέα μελέτη δείχνει ότι η στοχευμένη χορήγηση βιταμίνης D3 μπορεί να μειώσει στο μισό τον κίνδυνο δεύτερης καρδιακής προσβολής
Μια νέα αμερικανική κλινική δοκιμή έρχεται να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον γύρω από τη βιταμίνη D3 (γνωστή και ως «βιταμίνη του ήλιου») αποκαλύπτοντας ότι η στοχευμένη συμπλήρωσή της μπορεί να μειώσει δραστικά τον κίνδυνο υποτροπής εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από την Intermountain Health στο Σολτ Λέικ Σίτι, παρουσιάστηκε στο συνέδριο American Heart Association Scientific Sessions 2025 και δείχνει πως η εξατομικευμένη χορήγηση βιταμίνης D3, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, μπορεί να μειώσει κατά περίπου 50% τον κίνδυνο δεύτερης καρδιακής προσβολής.
Μια νέα προσέγγιση στη μελέτη της βιταμίνης D3
Η σχέση ανάμεσα στη βιταμίνη D και την υγεία της καρδιάς έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυάριθμων ερευνών τις τελευταίες δεκαετίες. Οι παρατηρητικές μελέτες είχαν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετίζονται με αυξημένα ποσοστά καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ωστόσο, οι μέχρι σήμερα κλινικές δοκιμές έδιναν αντιφατικά αποτελέσματα, πιθανότατα επειδή οι συμμετέχοντες λάμβαναν όλοι την ίδια δόση, ανεξάρτητα από τις πραγματικές ανάγκες τους.
Η νέα μελέτη της Intermountain Health επιχειρεί να απαντήσει ακριβώς σε αυτό το πρόβλημα. Οι ερευνητές προσαρμόζουν τη δόση βιταμίνης D3 για κάθε συμμετέχοντα ξεχωριστά, βάσει των επιπέδων της στο αίμα του, ακολουθώντας μια εξατομικευμένη στρατηγική «στοχευμένης θεραπείας».
Η μελέτη TARGET-D: Σχεδιασμός και συμμετέχοντες
Η μελέτη, γνωστή ως TARGET-D, περιέλαβε 630 άτομα που είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή εντός του τελευταίου μήνα. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 63 έτη, ενώ η πλειονότητα ήταν άνδρες. Κατά την έναρξη της μελέτης, το 87% των συμμετεχόντων εμφάνιζε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, με μέσο όρο 27 νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο (ng/ml), όταν το επίπεδο-στόχος ορίστηκε στα 40 ng/ml.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες:
- Η ομάδα στοχευμένης θεραπείας έλαβε βιταμίνη D3 με προσαρμοσμένη δοσολογία ανάλογα με τα επίπεδα στο αίμα.
- Η ομάδα ελέγχου δεν έλαβε συμπλήρωμα ή έλαβε εικονικό φάρμακο (placebo).
Περίπου 60% των ασθενών στη θεραπευτική ομάδα ξεκίνησαν με αρχική δόση 5.000 IU βιταμίνης D3 ημερησίως, ενώ τα επίπεδα παρακολουθούνταν σε τακτά χρονικά διαστήματα. Όταν τα επίπεδα κάποιου συμμετέχοντα έπεφταν κάτω από το όριο-στόχο, η δόση αναπροσαρμοζόταν για να επανέλθει στο επιθυμητό επίπεδο.
Τα αποτελέσματα: 50% λιγότερες υποτροπές εμφράγματος
Καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές παρακολουθούσαν σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάντα, όπως:
- θάνατο από καρδιακά αίτια,
- νέα καρδιακή προσβολή,
- νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια,
- εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αν και δεν καταγράφηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στο συνολικό ποσοστό όλων των καρδιακών συμβάντων, η ομάδα που έλαβε τη βιταμίνη D3 εμφάνισε τα μισά περιστατικά επαναλαμβανόμενης καρδιακής προσβολής σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό υποτροπών ήταν 3,8% για την ομάδα D3 έναντι 7,9% για όσους δεν έλαβαν το συμπλήρωμα. Αυτό μεταφράζεται σε μείωση κινδύνου άνω του 50%, ένα εύρημα που, αν επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο διαχείρισης των ασθενών μετά από έμφραγμα.
Γιατί η βιταμίνη D είναι τόσο σημαντική
Η βιταμίνη D παίζει πολλαπλούς ρόλους στον οργανισμό:
- Ενισχύει την υγεία των οστών βοηθώντας στην απορρόφηση ασβεστίου.
- Συμβάλλει στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Υποστηρίζει τη λειτουργία των μυών και των νεύρων.
Επιπλέον, αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να επηρεάζει και τη φλεγμονώδη απόκριση και την αρτηριακή πίεση, δύο βασικούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Σύμφωνα με το Food and Nutrition Board, οι ενήλικες 18–70 ετών χρειάζονται περίπου 600 IU βιταμίνης D ημερησίως. Η βιταμίνη αυτή παράγεται φυσικά από τον οργανισμό όταν το δέρμα εκτίθεται στο ηλιακό φως, ενώ βρίσκεται επίσης σε λιπαρά ψάρια (σολομός, τόνος, σκουμπρί), εμπλουτισμένα τρόφιμα (γάλα, δημητριακά) και συμπληρώματα διατροφής.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι συχνή, ιδιαίτερα σε πληθυσμούς με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο, σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή με συγκεκριμένες παθήσεις που επηρεάζουν την απορρόφησή της.
Τι λένε οι ειδικοί
Ο Dr. Cheng-Han Chen, επεμβατικός καρδιολόγος και ιατρικός διευθυντής του Προγράμματος Δομικής Καρδιάς στο MemorialCare Saddleback Medical Center, σχολίασε τα αποτελέσματα τονίζοντας πως «αν και τα υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα έχουν συνδεθεί με χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων, φαίνεται κυρίως ότι η σχέση αυτή είναι συσχετιστική και όχι αιτιώδης».
Ωστόσο, ο ίδιος αναγνωρίζει ότι η D3 μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση μέσω μείωσης της φλεγμονής και ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης, δύο παραμέτρων που επηρεάζουν άμεσα την καρδιακή λειτουργία. «Αν μεγαλύτερες μελέτες επιβεβαιώσουν αυτό το εύρημα», σημείωσε, «τότε θα πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη».
Ανάλογη άποψη εξέφρασε και ο Dr. Louis O’Malinow, Διευθυντής Εκπαίδευσης και Κλινικής Αριστείας στο MDVIP και Διπλωματούχος του Αμερικανικού Συμβουλίου Κλινικής Λιπιδολογίας, ο οποίος χαιρέτισε την καινοτομία της προσέγγισης:
«Επαινώ τους ερευνητές που για πρώτη φορά στόχευσαν σε συγκεκριμένο επίπεδο βιταμίνης D και το παρακολούθησαν σε όλη τη διάρκεια της μελέτης. Πολλές προηγούμενες δοκιμές απέτυχαν γιατί οι ασθενείς έπαιρναν την ίδια δόση χωρίς να ελέγχεται αν ήταν αποτελεσματική».
Ο Dr. Malinow εξήγησε πως η διόρθωση ανεπάρκειας D3 μπορεί να συμβάλει στην προστασία των αρτηριών, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση και τη φλεγμονή, ενώ πρότεινε ότι η μακροχρόνια επάρκεια βιταμίνης D, αν ξεκινήσει νωρίτερα στη ζωή, μπορεί να έχει ακόμη πιο εντυπωσιακά οφέλη.
«Θα είχε ενδιαφέρον μια μεγαλύτερη μελέτη πρωτογενούς πρόληψης, σε άτομα που δεν έχουν υποστεί ακόμη καρδιακό επεισόδιο, στοχεύοντας σε υψηλότερα επίπεδα D3 γύρω στα 60 nmol/L», πρόσθεσε.
Τι μένει να αποδειχθεί
Παρότι τα αποτελέσματα της TARGET-D θεωρούνται ενθαρρυντικά, οι ίδιοι οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για προκαταρκτικά ευρήματα. Η μελέτη δεν έχει ακόμα περάσει από αξιολόγηση ομότιμων (peer review), ενώ χρειάζονται μεγαλύτερες και μακροχρόνιες μελέτες για να επιβεβαιωθεί η αιτιώδης σχέση ανάμεσα στη βιταμίνη D3 και τη μείωση των υποτροπών εμφράγματος.
Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει ήδη μια μεγαλύτερη, πολυκεντρική μελέτη, που θα εξετάσει όχι μόνο την καρδιακή επιβίωση αλλά και άλλους δείκτες όπως η φλεγμονή, η αρτηριακή λειτουργία και οι ορμονικές επιδράσεις της D3 στο καρδιοαγγειακό σύστημα.
Συμπέρασμα: Ελπιδοφόρα αλλά όχι οριστικά στοιχεία
Η νέα μελέτη προσθέτει ένα σημαντικό κομμάτι στο παζλ της σχέσης μεταξύ βιταμίνης D και καρδιάς. Αν επιβεβαιωθεί ότι η στοχευμένη, εξατομικευμένη συμπλήρωση D3 μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο δεύτερης καρδιακής προσβολής, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για μια νέα, απλή και οικονομική στρατηγική πρόληψης για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, μέχρι να υπάρξουν σαφή δεδομένα από ευρύτερες μελέτες, η βιταμίνη D3 δεν θα πρέπει να θεωρείται φάρμακο πρόληψης καρδιακών παθήσεων, αλλά ένα πολύτιμο συμπλήρωμα που υποστηρίζει συνολικά την υγεία, υπό ιατρική καθοδήγηση και με εξατομικευμένο έλεγχο.