4/5/2025
Η σειρά γέννησης μπορεί να επηρεάσει τη ζωή ενός παιδιού, αλλά οι γονείς έχουν τον πιο καθοριστικό ρόλο.
Είναι γνωστό ότι η σειρά γέννησης επηρεάζει τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τη συμπεριφορά των ανθρώπων, όπως η υπευθυνότητα ή η τάση για ρίσκο. Όμως αυτός φαίνεται πως δεν είναι ο μόνος τρόπος που επηρεάζει τη ζωή μας.
Έρευνες, σύμφωνα με το Yahoo Life, δείχνουν ότι μπορεί επίσης να επηρεάζει και κάποιες πτυχές της υγείας, από το ανοσοποιητικό και το βάρος μέχρι τα επίπεδα άγχους και τη γενικότερη ψυχική ευεξία.
«Αν και τα αποτελέσματα στην υγεία επηρεάζονται από πληθώρα παραγόντων, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, οι μηχανισμοί αντιμετώπισης και η διαχείριση του στρες – παράγοντες που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και τη γενική ευεξία – διαμορφώνονται εν μέρει και μέσα από τον πολύπλοκο ρόλο της σειράς γέννησης», σημειώνει ο Michael Valdez, ιατρικός διευθυντής της Detox California.
Το πρωτότοκο παιδί
Τα πρωτότοκα παιδιά συχνά θεωρούνται υπεύθυνα, ώριμα και επιρρεπή στο άγχος. Η προσωπικότητα αυτή σχετίζεται με την «γονεϊκοποίηση» – δηλαδή την ανάληψη ρόλων φροντίδας των μικρότερων αδελφών. Για τα κορίτσια, υπάρχει μάλιστα συγκεκριμένος όρος, το «σύνδρομο της μεγαλύτερης κόρης», που περιγράφει την δυσανάλογη ευθύνη που συχνά επωμίζεται το μεγαλύτερο κορίτσι της οικογένειας.
Αυτό συχνά οδηγεί σε υψηλές προσδοκίες και πίεση, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη ευαισθησία σε ψυχικά προβλήματα. Μελέτες δείχνουν πως τα πρωτότοκα παιδιά έχουν 48% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άγχος και 35% περισσότερες να εμφανίσουν κατάθλιψη σε σχέση με τα μικρότερα αδέρφια τους.
Ωστόσο, στα πρώτα χρόνια ζωής, οι γονείς είναι πιο προσεκτικοί με το πρώτο τους παιδί και συνήθως αφιερώνουν περισσότερο χρόνο σε προληπτική φροντίδα και ιατρικές επισκέψεις, κάτι που λειτουργεί προστατευτικά για τη σωματική τους υγεία.
Το μεσαίο παιδί
Το μεσαίο παιδί συχνά νιώθει ότι περνά απαρατήρητο — μια εμπειρία που είναι γνωστή ως το «σύνδρομο του μεσαίου παιδιού».
Ανάμεσα στο υπεύθυνο πρωτότοκο και το ανέμελο μικρότερο παιδί, πολλές φορές το μεσαίο παιδί είναι ο ειρηνοποιός της οικογένειας, με αποτέλεσμα συχνά να θυσιάζει τις δικές του ανάγκες.
Αυτή η συνθήκη που συνοδεύεται με μια εσωτερική σιωπή μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικές δυσκολίες, όπως άγχος ή κατάθλιψη, ειδικά όταν ο ρόλος του μέσα στην οικογένεια είναι ασαφής ή δεν εκτιμάται.
Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τη σωματική υγεία, έχουν συχνά πιο δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα από τα πρωτότοκα, λόγω πρώιμης έκθεσης σε μικρόβια μέσα στο σπίτι.
Το μικρότερο παιδί
Το μικρότερο παιδί είναι συνήθως το πιο ανέμελο και περιπετειώδες. Συνήθως έχουν περισσότερη ελευθερία από τα μεγαλύτερα αδέρφια τους. Επειδή μεγαλώνει με λιγότερους περιορισμούς, αναπτύσσει τάσεις ανεξαρτησίας και επαναστατικότητας. Ωστόσο, αυτό συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για ατυχήματα, λόγω ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς.
Αν και το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι συχνά πιο δυνατό (λόγω πρώιμης έκθεσης σε μικρόβια), τείνουν να λαμβάνουν λιγότερη ιατρική προσοχή, καθώς οι γονείς είναι συχνά πιο χαλαροί ή έχουν λιγότερους οικονομικούς πόρους.
Ψυχολογικά, μπορεί να έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και να δυσκολεύονται να πιστέψουν στη δική τους δύναμη, αφού για χρόνια «αισθάνονταν τελευταίοι».
Όπως επισημαίνουν ειδικοί στο Yahoo Life, όταν αισθάνεσαι πως δεν μπορείς να επηρεάσεις τα αποτελέσματα λόγω ηλικιακής μειονεξίας, μαθαίνεις να «πηγαίνεις με το ρεύμα» και τελικά μπορεί να εμπλακείς σε ένα φαύλο κύκλο, όπου το άτομο δεν αισθάνεται ισχυρό στη δική του ζωή. Και αυτός ο τρόπος σκέψης μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη τη ζωή του – από το επάγγελμα που θα διαλέξει μέχρι τον τύπο του / της συντρόφου που θα παντρευτεί.
Το μοναχοπαίδι
Τα μοναχοπαίδια έχουν συχνά κακή φήμη – «κακομαθημένα» ή «μοναχικά» – όμως οι επιστημονικές έρευνες δεν επιβεβαιώνουν αυτές τις γενικεύσεις. Αντίθετα έχει διαπιστωθεί πως συχνά είναι πιο ώριμα, δημιουργικά και ιδιαίτερα εξοικειωμένα σε παρέες με ενήλικες. Ωστόσο, αν μεγαλώσουν σε προβληματικό περιβάλλον, η απουσία αδελφών ως «ασπίδα» σημαίνει πως είναι πιο ευάλωτα στις συνέπειες της πίεσης και του οικογενειακού στρες.
Όπως και τα πρωτότοκα, έχουν αυξημένη πιθανότητα για άγχος ή κατάθλιψη, καθώς και υψηλότερο κίνδυνο για παιδική ή ενήλικη παχυσαρκία, ιδιαίτερα όταν οι γονείς υιοθετούν πιεστικές συμπεριφορές σχετικά με το φαγητό.
Ο κομβικός ρόλος των γονέων
Η σειρά γέννησης μπορεί να επηρεάσει τη ζωή ενός παιδιού, αλλά προφανώς δεν αποτελεί πεπρωένο. Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στο πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, καθώς μέσω της στάσης τους έχουν τεράστια δύναμη να βοηθήσουν παιδιά να αποφύγουν τα κοινά στερεότυπα.
Το σημαντικό είναι να αποφεύγονται οι ταμπέλες και οι συγκρίσεις, που μπορεί να «κλειδώσουν» τα παιδιά σε ρόλους από τους οποίους δυσκολεύονται να ξεφύγουν ακόμα και στην ενήλικη ζωή. Θα πρέπει να ενισχύεται η μοναδικότητα κάθε παιδιού και να δίνεται χώρος στην προσωπική του έκφραση.
Ο ποιοτικός χρόνος – ακόμα και 10 ή 15 λεπτά μέσα στην ημέρα – με κάθε παιδί ξεχωριστά, ενδυναμώνει τη σχέση και μειώνει την πίεση που μπορεί να προκύψει από τη «θέση» μέσα στην οικογένεια, βοηθώντας το παιδί να αισθανθεί ότι το βλέπουν, το ακούν και το εκτιμούν πραγματικά.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
