11/4/2025
Μια καινοτόμος, μη επεμβατική προσέγγιση για την έγκαιρη ανίχνευση της νόσου Αλτσχάιμερ, που βασίζεται στη χρήση ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών, δείχνει να είναι εξίσου αποτελεσματική με τις πλέον σύγχρονες αιματολογικές εξετάσεις, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Rutgers-Newark.
Η νέα αυτή μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer’s Research & Therapy, προέρχεται από την Aging & Brain Health Alliance του Rutgers-Newark και φέρει την υπογραφή του διακεκριμένου νευροεπιστήμονα Mark Gluck. Όπως επισημαίνεται, τα τεστ αυτά έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν τις πρώιμες ενδείξεις της νόσου χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα, προσφέροντας έτσι ένα πολύτιμο εργαλείο προληπτικής ιατρικής.
Βιντεοπαιχνίδια αντί για βελόνες
Τα νέα τεστ, που περιλαμβάνουν ηλεκτρονικά βιντεοπαιχνίδια, προσομοιάζουν σε ακρίβεια τα αποτελέσματα εξελιγμένων αιματολογικών εξετάσεων για την ανίχνευση βιοδεικτών του Αλτσχάιμερ. Το σημαντικό τους πλεονέκτημα είναι πως πρόκειται για ανώδυνες, μη επεμβατικές μεθόδους, που δεν απαιτούν λήψη αίματος ή εξειδικευμένο προσωπικό. Σύμφωνα με τους ερευνητές του Rutgers-Newark, η προσέγγιση αυτή δεν είναι μόνο ευκολότερη στη χρήση, αλλά και ενδεχομένως πιο οικονομική, καθιστώντας την προσιτή για ευρύτερη εφαρμογή στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Ο Dr. Gluck δηλώνει πως αυτή η τεχνολογία μπορεί να επιταχύνει σημαντικά τη διαδικασία ένταξης συμμετεχόντων σε κλινικές δοκιμές φαρμάκων, καθώς εξαλείφει την ανάγκη αναμονής μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα εμφανή συμπτώματα. «Πιστεύουμε ότι οι αλλαγές στον εγκέφαλο αρχίζουν 10 με 15 χρόνια πριν τη διάγνωση», επισημαίνει.
Νέες δυνατότητες για την πρώιμη διάγνωση
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Miray Budak, από το Κέντρο Μοριακής & Συμπεριφορικής Νευροεπιστήμης, τόνισε τη σημασία της έγκαιρης ανίχνευσης: «Είναι συναρπαστικό το ότι έχουμε πλέον έναν τρόπο να εντοπίζουμε προειδοποιητικά σημάδια πριν εμφανιστούν τα πρώτα γνωστικά ελλείμματα».
Η έρευνα βασίζεται σε δεκαετίες εργασίας από την Aging & Brain Health Alliance, η οποία επί 20 χρόνια αναπτύσσει και δοκιμάζει τεχνολογίες γνωστικής αξιολόγησης μέσω βιντεοπαιχνιδιών. Τα ευρήματα ενισχύουν την αξιοπιστία αυτών των τεστ, δίνοντας ελπίδα για εφαρμογή τους σε ιατρεία με φορητούς υπολογιστές ή ακόμα και εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου, για ασθενείς με περιορισμένη κινητικότητα ή πρόσβαση σε ιατρικές δομές.
Η εργασία γενίκευσης – Το τεστ που ξεχωρίζει
Ο πυρήνας της μεθόδου βασίζεται στην αποκαλούμενη “εργασία γενίκευσης”, ένα τεστ που μετρά την ικανότητα του χρήστη να αναγνωρίζει και να εφαρμόζει κανόνες βάσει χρωμάτων και σχημάτων. Ουσιαστικά αξιολογείται η ευελιξία της σκέψης και η ικανότητα μεταφοράς της γνώσης σε νέες καταστάσεις – λειτουργίες που φθίνουν στα πρώτα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ.
Σε συμπληρωματική αξιολόγηση, η ομάδα του Rutgers χρησιμοποίησε επίσης απεικόνιση MRI για την παρακολούθηση αλλαγών στον ιππόκαμπο (μία από τις πρώτες περιοχές του εγκεφάλου που επηρεάζονται από τη νόσο) ελέγχοντας την ευελιξία των νευρωνικών συνδέσεων.
Η μελέτη σε αριθμούς και πρόσωπα
Η πρόσφατη μελέτη περιελάμβανε 148 γνωστικά υγιείς Αφροαμερικανούς συμμετέχοντες, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε γνωστικά τεστ, αιματολογικές εξετάσεις και μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου. Κανείς δεν είχε διαγνωστεί με Αλτσχάιμερ ή άλλη μορφή άνοιας. Όπως επισημαίνεται από τον Dr. Gluck, η Αφροαμερικανική κοινότητα έχει πάνω από διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ σε σχέση με άλλες φυλετικές ομάδες, αλλά παραμένει υποεκπροσωπούμενη στην εθνική έρευνα.
Ωστόσο, σύμφωνα με την Budak, τα ευρήματα της μελέτης αναμένεται να είναι γενικεύσιμα σε όλες τις φυλετικές ομάδες.
Οι περιορισμοί των συμβατικών τεστ
Τα παραδοσιακά γνωστικά τεστ, όπως η σχεδίαση ρολογιού ή η απομνημόνευση λέξεων, εντοπίζουν τη νόσο σε προχωρημένα στάδια, όταν η εγκεφαλική βλάβη έχει ήδη εδραιωθεί, σχολιάζει ο Dr. Gluck. «Αυτές οι μέθοδοι υπάρχουν δεκαετίες, αλλά δεν εντοπίζουν τις αρχικές αλλαγές στον εγκέφαλο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, τα κλασικά τεστ βασίζονται σε γλωσσικές και πολιτισμικές δεξιότητες και μπορεί να είναι λιγότερο ακριβή για άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ή διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο. Αντίθετα, τα τεστ Rutgers απαιτούν μόνο στοιχειώδη γνώση σχημάτων και χρωμάτων, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν παγκοσμίως, ανεξαρτήτως γλώσσας ή πολιτισμικής ταυτότητας.
Η σημασία της πρόληψης
Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν έχει προς το παρόν θεραπεία. Οι περισσότερες φαρμακευτικές αγωγές στοχεύουν στην επιβράδυνση της εξέλιξής της, γεγονός που καθιστά την πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση κρίσιμης σημασίας.
Η Bernadette A. Fausto, συν-συγγραφέας της μελέτης, υπογραμμίζει τη σημασία της ενημέρωσης: «Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι αν δεν έχουν συμπτώματα στα 60 τους, δεν κινδυνεύουν. Όμως αν μάθουν τα αποτελέσματα των τεστ τους, μπορεί να γίνουν πιο προστατευτικοί με την υγεία του εγκεφάλου τους».
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
