23/4/2025
Οι εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας επηρεάζουν βαθιά και διαρκώς πολλούς τομείς της ενήλικης ζωής μας. Ακόμα και αν νομίζουμε πως έχουμε αφήσει πίσω μας όσα ζήσαμε, εκείνα συνεχίζουν να επηρεάζουν βασικές επιλογές, μεταξύ αυτών και την επιλογή συντρόφου.
Αυτό, όπως επισημαίνεται στο Psychology Today, συχνά συμβαίνει χωρίς να το καταλαβαίνουμε, ειδικά όταν έχουμε μεγαλώσει σε περιβάλλον με παραμέληση, απόρριψη, κακοποίηση ή συναισθηματική αποσύνδεση. Οι εμπειρίες αυτές αφήνουν «ίχνη» που είναι δύσκολο να εντοπιστούν, καθώς είναι πιο περίπλοκα και συχνά αδιόρατα.
Πώς συμβαίνει αυτό;
Από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουμε τι μπορούμε να περιμένουμε από τους άλλους και πώς θα ανταποκριθούν στις ανάγκες και τα συναισθήματά μας. Αυτές οι προσδοκίες διαμορφώνονται κυρίως πριν ακόμα μάθουμε να μιλάμε, μέσα από λεπτές αλληλεπιδράσεις με τους κοντινούς μας ανθρώπους και πιθανές τραυματικές εμπειρίες μπορούν να τις επηρεάσουν έντονα.
Έτσι, διαμορφώνονται ασυνείδητες συγκρούσεις, επιθυμίες και φόβοι, που επηρεάζουν το πώς νιώθουμε τη συναισθηματική εγγύτητα, την τρωτότητα και την εξάρτηση από τους άλλους. Εσωτερικεύουμε εμπειρίες από τις πρώιμες σχέσεις μας, ιδιαίτερα με τους γονείς – ή φροντιστές – μας, και μέσω αυτής της διαδικασίας σχηματίζουμε εικόνες για τον εαυτό μας και τους άλλους. Αυτές οι εικόνες με τη σειρά τους επηρεάζουν τις ερωτικές μας σχέσεις.
ADVERTISING
Μπορεί, για παράδειγμα, να αναζητούμε συντρόφους που αντανακλούν ή συμπληρώνουν στοιχεία των πρώιμων εμπειριών μας. Ένα άτομο που βίωσε συναισθηματική παραμέληση ως παιδί ίσως νιώθει διχασμένο απέναντι στην εγγύτητα, μπορεί να τη θέλει, αλλά ταυτόχρονα μπορεί και να τη φοβάται. Έτσι, μπορεί να επιλέγει συντρόφους με ψυχρή ή απόμακρη συμπεριφορά, επειδή αυτό του δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ασφάλειας, βάσει των εσωτερικευμένων εμπειριών του, ακόμη κι αν συνοδεύεται από μοναξιά ή απογοήτευση.
Ο ρόλος της προσκόλλησης
Η θεωρία της προσκόλλησης εξηγεί πώς οι πρώτες μας σχέσεις με τους φροντιστές επηρεάζουν τη μελλοντική μας ικανότητα να δημιουργούμε και να διατηρούμε σχέσεις. Σύμφωνα με αυτή, αναπτύσσονται τέσσερα βασικά στυλ προσκόλλησης: ασφαλές, αγχώδες-εμμονικό, απορριπτικό και φοβικό.
Δεν πρόκειται για απόλυτες «ταμπέλες», αλλά για στοιχεια που μπορεί να εναλλάσσονται, καθώς δαφορετικές σχέσεις μπορούν να ενεργοποιήσουν διαφορετικές πλευρές μας. Για παράδειγμα, σημειώνεται στο άρθρο του Psychology Today, ένα άτομο με ιστορικό παραμέλησης ίσως εμφανίσει αγχώδη-εμμονική προσκόλληση, αναζητώντας διαρκή επιβεβαίωση από τον σύντροφο. Παράλληλα όμως μπορεί να έλκεται από άτομα συναισθηματικά απρόσιτα, γιατί αυτό ενισχύει την πεποίθηση ότι δεν αξίζει αγάπη. Μπορεί όμως και να επιχειρεί – συχνά με θυμό – να απαιτήσει από τον σύντροφο όσα δεν πήρε ποτέ ως παιδί.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η θεραπεία
Το πώς οι παιδικές εμπειρίες, ιδιαίτερα οι τραυματικές, επηρεάζουν τις επιλογές μας ως ενήλικες είναι ένα περίπλοκο και κατά κανόνα ασυνείδητο φαινόμενο. Πολλές φορές, πρόκειται για συναισθήματα και ανάγκες που έχουμε μάθει να αγνοούμε ή να καταπιέζουμε.
Η ψυχοδυναμική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει να αναγνωρίσουμε αυτά τα πρότυπα, να κατανοήσουμε τις ασυνείδητες συγκρούσεις που κρύβονται πίσω από τις σχέσεις μας, και να αποκτήσουμε επίγνωση των μηχανισμών άμυνας που χρησιμοποιούμε για να προστατευτούμε από τον ψυχικό πόνο. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, μπορούμε να αρχίσουμε να κάνουμε διαφορετικές επιλογές, που ευνοούν την ανάπτυξη και την αλλαγή, και είναι πιο συμβατές με τις ανάγκες και επιθυμίες μας.
Η θεραπεία προσφέρει έναν χώρο όπου μπορούμε να πενθήσουμε όσα δεν είχαμε, να επεξεργαστούμε επώδυνα συναισθήματα, και να σταθούμε αντιμέτωποι με τον φόβο, τη λαχτάρα ή τη ντροπή μας, σε σχέση με έναν αποδεκτικό άλλο. Μέσα σε αυτό το ασφαλές περιβάλλον, δημιουργείται ο χώρος – εσωτερικά και εξωτερικά – για να προσεγγίσουμε σχέσεις με περισσότερη ελευθερία, αυθεντικότητα και ελπίδα.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
