18/4/2025
Κάθε μέρα, λέμε – και δεν λέμε – αμέτρητα πράγματα που επηρεάζουν τη σχέση μας. Πολλές φορές, η αρνητική επικοινωνία γίνεται άθελά μας.
Δεν έχουμε πρόθεση να πληγώσουμε, αλλά μια λάθος κουβέντα, τη λάθος στιγμή, μπορεί να προκαλέσει δυσαρέσκεια και με τον καιρό να διαβρώσει την αναγκαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στο ζευγάρι.
Όπως επισημαίνει ο ψυχολόγος Mark Travers στο Psychology Today, ειδικός σε ψυχοεκπαιδευτικά θέματα ευτυχίας, σχέσεων και αυτοβελτίωσης, η ουσία της υγιούς επικοινωνίας βρίσκεται στη συνειδητότητα: να επιλέγεις προσεκτικά τα λόγια σου, ειδικά όταν η ένταση είναι ψηλά.
Ένα καλό πρώτο βήμα, σημειώνει, είναι να αποφεύγετε τις εξής τέσσερις φράσεις. Φαίνονται μικρές, αλλά η επανάληψή τους χτίζει τοίχους – όχι γέφυρες.
1. «Μη γίνεσαι τόσο ευαίσθητος/η»
Αυτή η φράση δεν απορρίπτει απλώς το συναίσθημα του άλλου, αλλά το ακυρώνει. Είναι σαν να λες στον/στη σύντροφό σου πως το πώς νιώθει είναι λάθος ή υπερβολικό. Το αποτέλεσμα; Αρχίζει να αμφισβητεί τα ίδια του τα συναισθήματα ή να τα καταπιέζει για να μην «χαλάσει» το κλίμα. Αυτό σταδιακά διαβρώνει την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια.
Έρευνα του 2022 δείχνει ότι το αίσθημα συναισθηματικής ασφάλειας είναι βασική βιολογική ανάγκη, συνδεδεμένη με το νευρικό μας σύστημα. Όταν κάποιος νιώθει πως απορρίπτεται συναισθηματικά, ο εγκέφαλος το εκλαμβάνει σαν απειλή και ενεργοποιεί μηχανισμούς άμυνας, όπως απομάκρυνση ή κλείσιμο στον εαυτό. Το αντίθετο συμβαίνει όταν το συναίσθημα αναγνωρίζεται: το σύστημα ηρεμεί και ενισχύεται η σύνδεση.
2. «Είμαι καλά» (ενώ δεν είσαι)
Έχεις μια δύσκολη μέρα. Ο/Η σύντροφός σου το καταλαβαίνει και σε ρωτά: «Είσαι καλά;» Εσύ χαμογελάς και απαντάς «είμαι καλά», ενώ μέσα σου βράζεις. Εκείνη τη στιγμή, δεν αποφεύγεις το θέμα – σηκώνεις έναν τοίχο. Και με τον καιρό, τέτοιες μικρές αποστάσεις γίνονται χάσμα.
Μελέτη του 2025 έδειξε ότι η καταπίεση των συναισθημάτων στις σχέσεις οδηγεί σε μειωμένη ικανοποίηση και αυξημένη μοναξιά. Ιδίως στις γυναίκες, η συναισθηματική απόσταση μεγαλώνει όταν δεν εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα, πράγμα που τις κάνει πιο ευάλωτες στη δυσαρέσκεια και στην απομόνωση.
3. «Κάνε ό,τι θέλεις, δεν με νοιάζει»
Σε μια έντονη διαφωνία, αυτή η φράση ίσως σου ξεφύγει από κούραση ή εκνευρισμό. Όμως το μήνυμα που φτάνει στον άλλον είναι πιο βαρύ: «Δεν με νοιάζει πια τι κάνεις ή πώς νιώθεις». Και αυτό δημιουργεί ρωγμές που δύσκολα επουλώνονται.
Η φράση είναι ένδειξη συνειδητής συναισθηματικής απόστασης. Έρευνα του 2022 ξεχώρισε δύο τύπους απομάκρυνσης: την ενεργή (σκόπιμη συναισθηματική απόσυρση και διακοπή επικοινωνίας) και την παθητική (συναισθηματική ακινησία). Η ενεργή απόσυρση, όπως στην παραπάνω φράση, συνδέεται με χαμηλότερη ικανοποίηση και επαναλαμβανόμενους κύκλους σύγκρουσης.
4. «Πάντα το κάνεις αυτό» ή «Ποτέ δεν με ακούς»
Είσαι θυμωμένος/η. Ο άλλος ξέχασε κάτι σημαντικό για σένα. Αντί να του το πεις καθαρά, πετάς ένα «Ποτέ δεν προσέχεις» ή «Πάντα με αγνοείς». Ίσως νιώθεις ότι έχεις δίκιο, αλλά ο άλλος ακούει κάτι άλλο: μια γενίκευση που τον χαρακτηρίζει συνολικά, σαν να μην έχει καμία αξία.
Αυτές οι απόλυτες φράσεις μπλοκάρουν την επικοινωνία. Δεν εστιάζουν στη συμπεριφορά – εστιάζουν στο πρόσωπο. Αντί να ανοίγουν διάλογο, τον κλείνουν και φέρνουν τα δύο μέρη σε άμυνα και επίθεση.
Μελέτη στο Social Development ξεχωρίζει τις «εποικοδομητικές συγκρούσεις» από τις «εξαναγκαστικές». Οι πρώτες βασίζονται στη συνεργασία και ενισχύουν τη σχέση. Οι δεύτερες, γεμάτες επιθετικότητα και κατηγορία, οδηγούν σε απομάκρυνση και δυσαρέσκεια. Οι φράσεις «Πάντα…» ή «Ποτέ…» ενισχύουν τον δεύτερο τύπο σύγκρουσης και καταστρέφουν κάθε προοπτική ουσιαστικής επίλυσης.
Το πρόβλημα είναι η επανάληψη
Η αγάπη φαίνεται στα μικρά – και η φθορά το ίδιο. Και όχι επειδή είπαμε κάτι μία φορά, αλλά επειδή το είπαμε πολλές. Η επίγνωση στο πώς μιλάμε είναι η πιο πρακτική μορφή φροντίδας. Και οι λέξεις, όταν είναι προσεκτικά επιλεγμένες, μπορούν να προστατεύσουν κάτι πολύτιμο: τη σύνδεση και τη σχέση.
Πηγή https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
