26/4/2025
Μια πρωτοποριακή νέα μελέτη δείχνει ότι ένα βακτήριο που ζει στο έντερο μπορεί να κρύβεται πίσω από την πρόσφατη αύξηση των περιστατικών καρκίνου του παχέος εντέρου σε ηλικίες κάτω των 50 ετών.
Ο πιθανός ένοχος; Η κολιβακτίνη, μια τοξίνη που παράγουν συγκεκριμένα στελέχη του E. coli, τα οποία ευδοκιμούν στο παχύ και το ορθό έντερο, μια διαδικασία η οποία συνήθως δεν συνοδεύεται από κάποια εμφανή συμπτώματα.
«Πιστεύουμε ότι αυτή η έκθεση συμβαίνει πολύ νωρίς στη ζωή – πιθανότατα κατά την πρώτη δεκαετία – όταν τα παιδιά μολύνονται», δήλωσε στη New York Post ο Dr. Ludmil Alexandrov, κύριος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο.
Μια ανησυχητική άνοδος
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα νόσος της μεγαλύτερης ηλικίας. Σήμερα, όμως, αυξάνεται ανησυχητικά στους νέους σε τουλάχιστον 27 χώρες. Ο αριθμός των διαγνώσεων σε άτομα κάτω των 50 έχει σχεδόν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, ενώ και οι θάνατοι αυξάνονται κάθε χρόνο.
«Μέχρι τώρα, προηγούμενες μελέτες δεν είχαν καταφέρει να εντοπίσουν έναν σαφή αιτιολογικό παράγοντα ή να διακρίνουν τους πρώιμους από τους όψιμους καρκίνους», είπε ο Alexandrov. «Η μελέτη μας αλλάζει αυτά τα δεδομένα».
Ένα επικίνδυνο βακτήριο
Ο Alexandrov και οι συνεργάτες του εξέτασαν τα γονιδιώματα καρκίνου ασθενών με πρώιμο και όψιμο καρκίνο παχέος εντέρου από 11 χώρες και διαπίστωσαν ότι η κολιβακτίνη αφήνει ένα ξεχωριστό γενετικό αποτύπωμα στα κύτταρα του παχέος εντέρου όταν τα παιδιά εκτίθενται σε αυτήν.
Αυτές οι μεταλλάξεις ήταν 3,3 φορές πιο συχνές στους πρώιμους καρκίνους σε σχέση με τις διαγνώσεις μετά τα 70.
«Η έκταση της επίδρασης της κολιβακτίνης στη μελέτη μας ήταν εντυπωσιακή, και αποτελεί τον πρώτο ξεκάθαρα ταυτοποιημένο παράγοντα που συνδέεται με την αύξηση των πρώιμων καρκίνων του παχέος εντέρου», υπογράμμισε ο Alexandrov.
Οι μεταλλάξεις που σχετίζονται με την κολιβακτίνη εμφανίζονται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των όγκων – συχνά μέσα στα πρώτα δέκα χρόνια ζωής. «Παρότι η μόλυνση είναι παροδική, η βλάβη που προκαλεί μπορεί να επιμένει για δεκαετίες», σημείωσε.
Ένα ακόμη πιο ανησυχητικό στοιχείο που προέκυψε από τη μελέτη είναι ότι περίπου το 15% των μεταλλάξεων στο γονίδιο APC, το οποίο είναι ένα ογκοκατασταλτικό γονίδιο, από τις πρώτες γενετικές αλλαγές που προωθούν άμεσα την ανάπτυξη καρκίνου, συνδέονταν με την κολιβακτίνη.
«Αν κάποιος αποκτήσει μία από αυτές τις μεταλλάξεις μέχρι τα 10 του χρόνια, μπορεί να εμφανίσει καρκίνο παχέος εντέρου δεκαετίες νωρίτερα — για παράδειγμα στα 40 αντί για τα 60», ανέφερε ο Alexandrov.
Είναι η κολιβακτίνη ο μόνος λόγος για την άνοδο των περιστατικών;
Το ερώτημα παραμένει ανοιχτό για το αν η κολιβακτίνη είναι ο κύριος υπεύθυνος ή αν αποτελεί έναν μόνο από τους πολλούς παράγοντες.
«Η κολιβακτίνη πιθανότατα παίζει βασικό ρόλο στην πρόκληση πρώιμου καρκίνου παχέος εντέρου, αλλά και άλλοι παράγοντες – όπως η διατροφή, η φλεγμονή και η κληρονομικότητα – συμβάλλουν επίσης», τόνισε ο Alexandrov.
«Ωστόσο, το μέγεθος της επίδρασης της κολιβακτίνης που παρατηρήσαμε ήταν πραγματικά εντυπωσιακό», πρόσθεσε.
Τι σημαίνει αυτή η ανακάλυψη για την πρόληψη και τη διάγνωση
Η μελέτη ανοίγει δύο νέους δρόμους για την έρευνα. Πρώτον, όπως επισημαίνει ο Alexandrov θέλει να αναπτύξει ένα τεστ που να ανιχνεύει μεταλλάξεις που προκαλούνται από την κολιβακτίνη, ώστε να εντοπίζει άτομα που εκτέθηκαν στην παιδική ηλικία και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για πρώιμο καρκίνο.
«Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε τακτική παρακολούθηση και έγκαιρη διάγνωση, βελτιώνοντας τα κλινικά αποτελέσματα», είπε. «Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να έχουμε ένα λειτουργικό τεστ μέσα σε δύο έως τρία χρόνια».
Δεύτερον, ο ίδιος και η ομάδα του ερευνούν τρόπους για να αποτραπεί η πρώιμη έκθεση. «Παράγοντες όπως ο τρόπος γέννησης, ο θηλασμός, η χρήση αντιβιοτικών και η κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να παίζουν ρόλο», ανέφερε. «Εξετάζουμε επίσης αν στοχευμένα προβιοτικά θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον αποικισμό από βακτήρια που παράγουν κολιβακτίνη».
Και τα δύο ερευνητικά μέτωπα θα χρειαστούν χρόνο, αλλά ο Alexandrov είναι αισιόδοξος ότι μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος.
«Με αυτή τη μελέτη δείχνουμε πώς μια μόλυνση από βακτήρια σε παιδική ηλικία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου σε νεαρότερο από το συνηθισμένο στάδιο της ενήλικης ζωής. Και αυτό δεν είναι το μόνο παράδειγμα πως αυτό που συμβαίνει στην παιδική ηλικία μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία μας για δεκαετίες», τονίζει, καταλήγοντας.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
