10/3/2025
Πρόσφατη έρευνα εντόπισε βασικές πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την πρωτεόσταση (ομοιόσταση πρωτεϊνών), διαδραματίζοντας κρίσιμο ρόλο στον μεταβολισμό και την πρόληψη ασθενειών.
Οι διαταραχές σε αυτές τις πρωτεΐνες έχουν συνδεθεί με παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2 και άλλες μεταβολικές διαταραχές.
Αυτό το άρθρο παρουσιάζει τα τελευταία ευρήματα σχετικά με τις βασικές πρωτεΐνες, τον ρόλο τους στην κυτταρική ισορροπία και πώς επηρεάζουν τις μεταβολικές ασθένειες.
Τι είναι η πρωτεόσταση και γιατί έχει σημασία
Η πρωτεόσταση (ομοιόσταση πρωτεΐνης) είναι η διαδικασία με την οποία τα κύτταρα ρυθμίζουν την παραγωγή, την αναδίπλωση και την αποικοδόμηση της πρωτεΐνης. Η διατήρηση αυτής της ισορροπίας είναι κρίσιμη για την κυτταρική λειτουργία: όταν η πρωτεόσταση αποτυγχάνει, μπορεί να οδηγήσει σε κακή αναδίπλωση των πρωτεϊνών, συσσώρευση τοξικών πρωτεϊνών και μεταβολική δυσλειτουργία.
Βασικές λειτουργίες της πρωτεόστασης:
- Εξασφαλίζει σωστή αναδίπλωση και λειτουργία πρωτεΐνης
- Αφαιρεί κατεστραμμένες ή λανθασμένες πρωτεΐνες
- Υποστηρίζει την κυτταρική επισκευή και την μακροζωία
- Ρυθμίζει τις μεταβολικές οδούς που συνδέονται με τον διαβήτη, την παχυσαρκία και τη γήρανση
Όταν διαταράσσεται η πρωτεόσταση, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων μεταβολικών διαταραχών και νευροεκφυλιστικών καταστάσεων, όπως το Αλτσχάιμερ.
Οι απαραίτητες πρωτεΐνες για την κυτταρική ισορροπία
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2025 εντόπισε προηγουμένως άγνωστες πρωτεΐνες που είναι κρίσιμες για την κυτταρική ισορροπία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνικές διαλογής σε ολόκληρο το γονιδίωμα σε ζυμομύκητες και ανθρώπινα κύτταρα, για να εντοπίσουν πρωτεΐνες απαραίτητες για την υγεία των μιτοχονδρίων, την μεταβολική ρύθμιση και την απόκριση στο στρες.
1. Πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την μιτοχονδριακή λειτουργία
Τα μιτοχόνδρια είναι οι ενεργειακές “μπαταρίες” του κυττάρου και η δυσλειτουργία τους συνδέεται με μεταβολικές ασθένειες όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2. Η μελέτη βρήκε 220 πρωτεΐνες που επηρεάζουν άμεσα τη σταθερότητα των μιτοχονδρίων.
Βασικό εύρημα: Η διαταραχή αυτών των πρωτεϊνών προκάλεσε κυτταρικό στρες, μειωμένη παραγωγή ενέργειας και αυξημένη οξειδωτική βλάβη – όλα αυτά είναι παράγοντες στην εξέλιξη της μεταβολικής νόσου.
2. Πρωτεΐνες που συνδέονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη και τον διαβήτη
Ένα από τα πιο πρωτοποριακά ευρήματα ήταν ο εντοπισμός πρωτεϊνών που ρυθμίζουν τη σηματοδότηση της ινσουλίνης:
mTORC2 (μηχανιστικός Στόχος Του Συμπλέγματος Ραπαμυκίνης 2):
- Ελέγχει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και την ευαισθησία στην ινσουλίνη
- Η απορρύθμιση οδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη, βασικό παράγοντα στον διαβήτη τύπου 2
- Η δυσλειτουργία του mTORC2 συνδέεται με συσσώρευση λίπους και μεταβολικές διαταραχές
Πρωτεΐνες θερμικής καταπληξίας (HSPs):
- Βοηθούν τα κύτταρα να επιβιώσουν από το στρες και τη φλεγμονή
- Υποστηρίζουν την λειτουργία των υποδοχέων ινσουλίνης
- Η μειωμένη δραστηριότητα HSP έχει παρατηρηθεί σε παχύσαρκους και διαβητικούς ασθενείς
Αυτές οι πρωτεΐνες μελετώνται τώρα ως πιθανοί στόχοι φαρμάκων για τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και τη θεραπεία μεταβολικών ασθενειών.
Πηγή: https://www.onmed.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
