2/8/2024
Ήταν 23 Δεκεμβρίου όταν έβρεξε για τελευταία φορά στην Καλτανισσέτα της Σικελίας, νησί το οποίο μπορεί κάποτε να φημιζόταν για την πυκνή βλάστηση, τις πηγές και τις κρήνες του, όμως, πλέον κινδυνεύει να μετατραπεί σε έρημο. Πριν περίπου ένα μήνα, στα κοινωνικά δίκτυα της Ιταλίας κυκλοφόρησαν φωτογραφίες και βίντεο που κατέγραφαν εκατοντάδες κατσίκες εξουθενωμένες από τη ζέστη και τη δίψα να πίνουν από μία μικροσκοπική τεχνητή λίμνη, στην οποία έχει απομείνει μόνο λάσπη. Αυτή τη στιγμή, όπως αναφέρουν ιταλικά δημοσιεύματα, έξι από τους 29 ταμιευτήρες δεν έχουν πλέον αξιοποιήσιμο νερό, άλλοι έξι έχουν διαθέσιμα λιγότερα από ένα εκατομμύριο κυβικά μέτρα και τέσσερις λιγότερα από δύο εκατομμύρια. Η λειψυδρία δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο για τη Σικελία, αλλά τείνει πλέον στην κανονικότητα, αφού καμία από τις κυβερνήσεις της χώρας δεν έχει καταφέρει να δώσει λύση στο σοβαρό πρόβλημα με τις καταστροφικές συνέπειες για την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Η ζημία στην τοπική οικονομία που επιφέρει η παρατεταμένη ξηρασία είναι δραματική, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στη Σικελία συγκεντρώνεται ο δεύτερος μεγαλύτερος αριθμός – μετά την Απουλία – οινοποιείων. Όπως αναφέρει η εφημερίδα Il Foglio, στο μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο νησί της Μεσογείου, με τα 99.000 εκτάρια αμπελώνων είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αμπελουργική περιοχή της Ιταλίας – μετά το Βένετο – με 60.000 αμπελώνες οίνων ΠΟΠ και 15.000 με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Σύμφωνα, δε, με έκθεση του Ινστιτούτου Υπηρεσιών για την Αγροτική Αγορά Τροφίμων (ISMEA) οι εμφιαλωμένοι μόνο οίνοι της περιοχής το 2022 είχαν αξία 226 εκατ. ευρώ, ενώ από ανάλυση του Πανεπιστημίου του Παλέρμο, ο συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων οίνου του νησιού το ίδιο έτος, ανήλθε σε 473,18 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση κατά 13% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Είναι κατανοητό, λοιπόν, ότι η οινοποιία αποτελεί κομβικό παράγοντα για την ανάπτυξη του νησιού. Πώς, όμως, μπορεί μία από τις κύριες πηγές εισοδήματος για τους ντόπιους να συνεχίσει να αποδίδει όταν δεν.. ανοίγουν οι ουρανοί;
Τον περασμένο Μάιο η Εθνική Ένωση Κοινοπραξιών για τη Διαχείριση και Προστασία της Επικράτειας και των Αρδευόμενων Υδάτων (ANBI) χαρακτήρισε «δραματική» την κατάσταση διευκρινίζοντας ότι «συνολικά λείπουν περίπου 670 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού στους ταμιευτήρες της Σικελίας (-68%)». Δύο μήνες νωρίτερα ο πρόεδρος της περιφέρειας της Σικελίας, Ρενάτο Σκιφάνι, έθετε για ένα χρόνο το νησί σε εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας της ξηρασίας, εκδίδοντας μέτρα για τη χρήση νερού.
Ανάμεσα σε αυτά, ο έλεγχος για τυχόν διαρροές, η ορθή χρήση νερού στην κουζίνα, η λειτουργία πλυντηρίου πιάτων μόνο όταν είναι γεμάτο, προτείνοντας να γίνεται προηγουμένως χρήση του νερού που χρησιμοποιείται για το βράσιμο των ζυμαρικών για να απομακρυνθούν υπολείμματα τροφών από τα πιάτα, το πότισμα των φυτών να μην πραγματοποιείται με πόσιμο νερό και να μη γεμίζουν οι πισίνες με πόσιμο νερό.
Βέβαια, οι κάτοικοι του νησιού δεν προβληματίζονται για το αν θα γεμίσουν οι πισίνες τους, αλλά τα άδεια δοχεία που φέρουν μαζί τους περιμένοντας στωικά κάτω από τον καυτό ήλιο μέχρι να έρθει η σειρά τους σε μία από τις διαθέσιμες κρήνες. Στην ουρά οι πολίτες συζητούν για την κατάσταση, εκφράζουν την οργή και τα παράπονά τους, σαν σε μία άτυπη συνεδρία ψυχοθεραπείας, και αφού γεμίσουν τα μπουκάλια τους επιστρέφουν στις κατοικίες τους για να καλύψουν βασικές ανάγκες, μέχρι την επόμενη συνάντηση με τους ίδιους γείτονες στην ίδια πηγή.
Όλα αυτά τη στιγμή που οι πλαστικές ή μεταλλικές δεξαμενές αποθήκευσης νερού στις οροφές των σπιτιών είναι περισσότερες από τις κεραίες τηλεόρασης. Εκτεθειμένες στον ήλιο, όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα La Repubblica, με στάσιμο νερό, απαιτούν συντήρηση, καθαρισμό και έλεγχο, αλλά δεδομένης της έκτακτης κατάστασης είναι αδύνατον να συμβεί κάτι από τα παραπάνω.
Και σαν να μην έφταναν οι ήδη δύσκολες συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι κάτοικοι, οι επιτήδειοι δε διστάζουν να εκμεταλλευτούν την κρατική αδράνεια για να εκτοξεύσουν το κόστος υδροφόρας χωρητικότητας 8.000 λίτρων από 50 σε 160 ευρώ, αλλά και να δημιουργήσουν παράνομες ιδιωτικές δεξαμενές με νερό αβέβαιης προέλευσης για το οποίο δεν τηρούνται οι ενδεδειγμένοι κανόνες ασφαλείας, όπως αποκαλύπτει το ιταλικό δημοσίευμα.
«Εν τω μεταξύ, μερικοί αριθμοί: Το κόστος της προμήθειας μίας υδροφόρας 8.000 λίτρων έχει αυξηθεί από 50 σε 160 ευρώ μέσα σε λίγους μήνες. Μόνο τον Μάιο, η Περιφέρεια χρηματοδότησε άλλα 109 οχήματα, αλλά και προχώρησε στην αγορά, τη μετατροπή και αποκατάσταση υφιστάμενων δεξαμενών, με πολλά ακόμα αιτήματα να εκκρεμούν», αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα, την ώρα που τα δρομολόγια των «χρυσών» υδροφόρων παρότι προγραμματίζονται, συχνά αναβάλλονται με τους κατοίκους να χρειάζεται να εκτεθούν εκ νέου στις υψηλές θερμοκρασίες περιμένοντας να προμηθευτούν με νερό όταν ανακοινωθεί νέο δρομολόγιο.
Παράλληλα, δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις εστίασης που για μερικές ημέρες κατεβάζουν ρολά, εξαιτίας της έλλειψης νερού, ενώ όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα τουρίστες αναγκάζονται να κάνουν μπάνιο με μπουκάλια, με τις ακυρώσεις στις κρατήσεις να ακολουθούν η μία την άλλη αγγίζοντας σύμφωνα με εκτιμήσεις ακόμα και το 50%, παρότι όπως επισημαίνει το δημοσίευμα η Ομοσπονδία Ιταλικών Συλλόγων Ξενοδοχείων και Τουρισμού Federalberghi δεν επιβεβαιώνει το ποσοστό.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
