10/8/2024
Κάθε απόγευμα, ενώ ο ήλιος δύει στην Αυστραλία, εκατοντάδες μυρμήγκια βγαίνουν από τις φωλιές τους και σκαρφαλώνουν στα δέντρα αναζητώντας τροφή. Μόλις ολοκληρωθεί το «κυνήγι» ξεκινά, λίγο πριν την αυγή, το ταξίδι της επιστροφής.
Πώς, όμως, βρίσκουν το δρόμο για τη μυρμηγκοφωλιά τους; Σε αντίθεση με άλλα είδη της οικογένειας Formicidae, τα οποία ακολουθούν τα ίχνη που αφήνουν τα υπόλοιπα μέλη της αποικίας τους, τα άτομα του είδους Myrmecia midas υιοθετούν έναν διαφορετικό τρόπο προσανατολισμού.
Αυτό προκύπτει από μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου Μακουάιρι της Αυστραλίας που δημοσιεύθηκε στο eLife, σύμφωνα με την οποία αποκαλύπτεται για πρώτη φορά πως τα μυρμήγκια αυτά έχουν για οδηγό τους τη Σελήνη.
Αναλυτικότερα, τα Myrmecia midas επιλέγουν το καθένα διαφορετικό δρόμο για την επιστροφή τους, αλλά στο σύνολό τους ακολουθούν το πολωμένο φως του φεγγαριού ως μέσο πλοήγησης, ακόμα και σε σεληνιακές φάσεις που αυτό είναι λιγότερο, τουλάχιστον για το ανθρώπινο μάτι.
Αντιθέτως, τα μυρμήγκια το διακρίνουν ακόμα και όταν υπάρχουν νεφώσεις, αποδεικνύοντας ότι στην πραγματικότητα χρειάζονται πολύ λίγο φως για να προσανατολιστούν. Είναι ικανά να ακολουθήσουν το φως ακόμα και όταν αυτό είναι 20% πιο αδύναμο συγκριτικά με εκείνο της πανσελήνου.
Η έρευνα βασίστηκε σε προηγούμενες μελέτες κατά τις οποίες παρατηρήθηκε ότι άλλα είδη μυρμηγκιών, όπως το Myrmecia pyriformis, είναι περισσότερο δραστήρια όταν αυξάνεται η φωτεινότητα της Σελήνης.
Προς το παρόν, επισημαίνουν οι επιστήμονες, μόνο τα σκαθάρια Scarabaeus satyrus και S. zambesianus ακολουθούν τα μοτίβα πόλωσης του σεληνόφωτος, ωστόσο δε το χρησιμοποιούν σαν πυξίδα, αλλά για να συνεχίσουν να κινούνται σε ευθεία γραμμή.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές τα σκαθάρια αυτά δεν έχουν έναν συγκεκριμένο προορισμό επομένως δε χρειάζεται να βρουν μία τοποθεσία, σε αντίθεση με τα μυρμήγκια που πρέπει να επιστρέψουν στη φωλιά τους. Μάλιστα, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι παρότι ταξιδεύουν περίπου 26 μέτρα μέσα στο σκοτάδι, όλα καταφέρνουν να επιστρέψουν σπίτι τους -με εξαίρεση ένα που χάθηκε.
«Αυτά τα μυρμήγκια πρέπει να βρουν το δρόμο για το σπίτι με μεγάλη ακρίβεια», είπε ο Τζέιμς Φόστερ του Πανεπιστημίου της Κωνσταντίας στη Γερμανία και αυτό κάνει την προσπάθεια των μυρμηγκιών ακόμα πιο εντυπωσιακή.
Ο επικεφαλής συντάκτης της μελέτης, Κόντι Φρίας, του Τμήματος Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακουάιρι, τονίζει ότι δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί πώς τα ζώα χρησιμοποιούν το φως ως μέσο πλοήγησης ακόμα και όταν αυτό είναι ισχνό.
Τα μυρμήγκια που παρατηρήθηκαν από την ερευνητική ομάδα, παρά την αστική φωτορύπανση, κατάφεραν να εντοπίσουν το φως του φεγγαριού ακόμα και όταν ο ουρανός ήταν καλυμμένος από σύννεφα.
Η ερευνητική ομάδα τοποθέτησε ένα ειδικό φίλτρο πάνω από αυτά κατά την επιστροφή τους στη μυρμηγκοφωλιά και στη συνέχεια το έστρεψαν προς άλλη κατεύθυνση. Παρατήρησαν, λοιπόν, πως τα μυρμήγκια άλλαξαν με τη σειρά τους κατεύθυνση καταδεικνύοντας ότι χρησιμοποιούσαν το πολωμένο φως σαν πυξίδα.
Για να ξεχωρίσουν τα μυρμήγκια, οι ειδικοί έβαψαν την κοιλιά τους με χρώμα, εγχείρημα που αποδείχθηκε αρκετά απαιτητικό, αφού όπως τονίζει ο Φρίας, το να κρατάς ένα μυρμήγκι ακίνητο για πολλή ώρα είναι από μόνο του πρόκληση.
Άξιζε τον κόπο, πάντως, καθώς οι ειδικοί εκτιμούν ότι η έρευνά τους μπορεί να αποδειχθεί βοηθητική για την ανάπτυξη νέων συστημάτων πλοήγησης σε ρομπότ ή οχήματα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
