26/6/2024
Πώς εκατομμύρια κουνούπια που κάνουν… ελεύθερη πτώση από ελικόπτερο μπορούν να αποδειχθούν σωτήρια για το οικοσύστημα και να αποτρέψουν την εξαφάνιση πτηνών;
Ομάδα περιβαλλοντολόγων καταφεύγουν στο φιλόδοξο σχέδιο της απελευθέρωσης κουνουπιών στη Χαβάη σε μία προσπάθεια να αποτρέψουν την εξαφάνιση πτηνών. Στόχος η επιβράδυνση της εξάπλωσης της ελονοσίας των πτηνών που αφανίζει μελισσοφάγους, γνωστοί ως ίουι.
Όπως εξηγεί η οργάνωση Maui Forest Bird Recovery που ανέλαβε την πρωτοβουλία, τα αυτόχθονα πτηνά της Χαβάης εξελίχθηκαν χωρίς να απειλούνται από ασθένειες. Μόλις, ωστόσο, το 1800 εμπορικά πλοία μετέφεραν για πρώτη φορά κουνούπια, τότε ο πληθυσμός των πτηνών που δεν είχε ανοσία στην ελονοσία άρχισε να επηρεάζεται. Χωρίς εξελικτικά επίκτητες άμυνες η ελονοσία και η ευλογιά των πτηνών, εξαπλώθηκαν με σοβαρές συνέπειες στον αριθμό τους.
Από τα κουνούπια που εισήχθησαν μεγαλύτερη απειλή για τα πτηνά αποτελεί εκείνο της οικογένειας Culex quinquefasciatus, το οποίο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην περιοχή το 1826 και είναι ο κύριος φορέας των δύο ασθενειών.
Τώρα, αρκεί ένα τσίμπημα από μολυσμένο κουνούπι για να σκοτώσει ένα πουλί, ενώ οι ειδικοί εκτιμούν ότι από τα αρχικά 32 είδη μελισσοφάγων, πλέον ζουν στην περιοχή μόνο 17 που απειλούνται, με κίνδυνο να εξαφανιστούν.
Τα περισσότερα από τα αυτόχθονα πουλιά στο Μάουι της Χαβάης ζούσαν εκεί όπου τα κουνούπια δεν πλησίαζαν εξαιτίας του υψηλού υψομέτρου, αφού δε μπορούν να επιβιώσουν σε χαμηλές θερμοκρασίες και επομένως τα βακτήρια δεν αναπτύσσονται. Ωστόσο με την κλιματική αλλαγή και την αύξηση της θερμοκρασίας τα κουνούπια μετακινούνται σε διαφορετικά υψόμετρα, περιορίζοντας την εμβέλεια των πτηνών που ζουν στο δάσος του Μάουι.
Όπως τονίζει η οργάνωση οι δύο ασθένειες είναι δύσκολο να τεθούν υπό έλεγχο και προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο. Επομένως, οι επιστήμονες εστιάζουν σε άλλες μεθόδους για τον έλεγχο των νόσων μέσω του περιορισμού των πληθυσμών των κουνουπιών που απαιτεί σειρά παραγόντων για να αποδώσει. Μεταξύ αυτών, η καινοτομία, η οικονομία, η βιωσιμότητα και η ασφάλεια για το περιβάλλον.
Οι ειδικοί, λοιπόν, επιχειρούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα απελευθερώνοντας αρσενικά κουνούπια Culex quinquefasciatus, ελπίζοντας ότι το φυσικό βακτήριο που φέρουν θα εμποδίσει την εκκόλαψη νέων αυγών των θηλυκών και επομένως θα περιορίσει την αύξηση του πληθυσμού τους.
Οι επιστήμονες απελευθερώνουν κουνούπια που δε μπορούν να ζευγαρώσουν με επιτυχία, σύμφωνα με την εφαρμογή της τεχνικής ασυμβατότητας. Ουσιαστικά, όπως εξηγούν, τα έντομα φέρουν βακτήρια στον οργανισμό τους, ανάμεσα στα οποία το Wolbachia, το οποίο ανιχνεύεται στα κουνούπια του Μάουι και αλλάζει τα αναπαραγωγικά κύτταρά τους. Όταν δύο έντομα φέρουν το ίδιο στέλεχος του βακτηρίου αυτού, τότε μπορούν να αναπαραχθούν με επιτυχία. Όταν, όμως, ένα αρσενικό και ένα θηλυκό φέρουν διαφορετικό στέλεχος τότε τα αυγά τους δεν εκκολάπτονται.
Όπως είπε στο NPR η Κρίστα Σάιντλ, εκ των επιστημόνων που λαμβάνουν μέρος της προσπάθειας, αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο για τον περιορισμό των κουνουπιών με επιτυχία σε Κίνα και Μεξικό. Εφόσον, λοιπόν, τα θηλυκά ζευγαρώνουν μόνο μία φορά, αν ο σύντροφός τους δε φέρει συμβατό στέλεχος τότε είναι βέβαιο πως δε θα αποκτήσουν απογόνους, με αποτέλεσμα να περιοριστεί ο πληθυσμός τους.
Το ελικόπτερο απελευθερώνει κουνούπια σε δυσπρόσιτες περιοχές και οι ειδικοί εκτιμούν πως θα δουν τα πρώτα αποτελέσματα της προσπάθειας μετά τους θερινούς μήνες όταν ο πληθυσμός τους συνήθως αυξάνεται.
Κάθε εβδομάδα ένα ελικόπτερο ρίχνει 250.000 αρσενικά κουνούπια και συνολικά 10 εκατ. από αυτά έχουν ήδη φτάσει στον… προορισμό τους.
Σε περίπτωση αποτυχίας, το νησί θα χάσει τις κόκκινες πινελιές που χαρίζει το χαρακτηριστικό φωτεινό ερυθρό χρώμα των ίουι, τα οποία δε συναντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο.
Βέβαια, εκφράζεται η ελπίδα στο μεταξύ τα πτηνά-σύμβολο της Χαβάης να αναπτύξουν ανοσία στις δύο ασθένειες, όπως συνέβη και με άλλα πτηνά.
Ο Νάιτζελ Μπίμπι από το Πανεπιστήμιο του Queensland, μιλώντας στον Guardian τόνισε πως η μέθοδος της ασυμβατότητας είναι καλύτερη από τη χρήση φυτοφαρμάκων, ιδίως όταν στόχος είναι η διατήρηση ειδών που κινδυνεύουν.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
