30/1/2023
Πόσα άτομα με αναπηρία συναντάς στην καθημερινότητα σου να εργάζονται; Στο ταμείο ενός σούπερ μάρκετ; Σε ένα τηλεφωνικό κέντρο; Σε κάποια γραμματεία; Σε ένα σχολείο; Πόσες φορές σε έχει εξετάσει γιατρός ΑμεΑ; Η απάντηση είναι: «ελάχιστα, έως κανένα». Οι εργασιακές διακρίσεις δεν έχουν εξαλειφθεί απέναντι στα άτομα με αναπηρία. Αν η εύρεση εργασίας είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, για ένα άτομο με αναπηρία είναι ένα διαρκές σαφάρι που τις περισσότερες φορές καταλήγει απλά στο ψάξιμο. Έτσι, άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν καταλήγουν στην περιθωριοποίηση. Η Karfitsa μίλησε με δυο ανθρώπους με αναπηρία, που εργάζονται καθημερινά και ξετυλίγουν τις δικές τους ιστορίες, οι οποίες αναβλύζουν δύναμη και πείσμα.
Ρεπορτάζ: ΦΙΛΙΠΠΑ ΒΛΑΣΤΟΥ
«Είναι θέμα ευκαιριών, αλλά κυρίως εξοικείωσης. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να δουλέψει, να είναι λειτουργικό και παραγωγικό», τονίζει η Τάνια Κεραμιδά, αθλήτρια ΑμεΑ και εργαζόμενη. Για την Τάνια η εργασιακή ορατότητα των ανθρώπων με αναπηρία είναι πολύ σημαντική. «Θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερες θέσεις εργασίας για ΑμεΑ. Ποτέ δεν είναι αργά, ας ξεκινήσει η πολιτεία να κάνει βήματα μπροστά τώρα. Όλοι μπορούμε να κάνουμε μια δουλειά. Ο καθένας με τον τρόπο του. Πρέπει να υπάρξει καλύτερη μέριμνα και ευκαιρίες», υπογραμμίζει.
Το πάθος για την δουλειά της
Η Τάνια είχε πάθος από μικρή με τον αθλητισμό. Ξεκίνησε να κολύμπα 3 ετών. Το κολυμβητήριο της Νεάπολης, στη Θεσσαλονίκη, ήταν το μέρος που έκανε τα πρώτα της, υδάτινα, βήματα. Έπειτα, στράφηκε στον στίβο. «Το ταρτάν είναι οικογενειακή μας παράδοση», σημειώνει. Μεγαλώνοντας έκανε μια παύση για να ακολουθήσει το μεγάλο της όνειρο και να το πραγματοποιήσει, να γίνει στρατιωτικός. Μετά από ένα διάστημα πήρε μετάθεση για την Λήμνο. Ήταν 20 ετών όταν μια μέρα του 2017 έχασε το φως της ξαφνικά «Είχα ισχυρό πονοκέφαλο, αδυναμία και κατέρρευσα. Πήγα μπουσουλώντας στο σπίτι. Μετά από ιατρικούς ελέγχους, εξετάσεις και ραντεβού με γιατρούς, που διήρκησαν τρεις μήνες, βγήκε η διάγνωση, η οποία ήταν μια σπάνια αυτοάνοση νευρολογική νόσος, η μυασθένεια Gravis».
«Δεν ήθελα να χάσω το όνειρο μου»
«Πέρασα από όλα τα στάδια μέχρι να φτάσω στην αποδοχή. Σε κάθε φάση όμως η μόνη μου έννοια ήταν να μπορέσω να γυρίσω πίσω στη δουλειά. Είχα αγωνία και φόβο μήπως χάσω την δουλειά μου. Αν την έχανα, δεν θα έχανα απλά μια δουλειά, αλλά το όνειρο μου. Η υπηρεσία μου, ωστόσο, με στήριξε πάρα πολύ. Ένιωθα τυχερή, όμως υπήρχαν στιγμές που σκεφτόμουν πως αν ήμουν στον ιδιωτικό τομέα ίσως να μην είχα την αντίστοιχη στήριξη», περιγράφει.
Η Τάνια θυμάται ακόμη την ανυπομονησία της να γυρίσει πίσω στην εργασία της. «Από την στιγμή που γύρισα νιώθω την δουλειά μου πιο πολύ σαν ευχαρίστηση. Όταν ξυπνάω κάθε πρωί νιώθω χαρά που θα πάω να εργαστώ και ευγνωμοσύνη», λέει και η χαρά της δεν κρύβεται στον τόνο της φωνής της. Μάλιστα, το 2019 γύρισε ξανά στο στίβο, έπειτα από προτροπή της παραολυμπιονική, Στέλλας Σμαραγδή. «Επέστρεψα στον αθλητισμό δειλά στην αρχή, γιατί νόμιζα ότι δεν το ‘’έχω’’, αλλά εν τέλει έκανα λάθος», διαπιστώνει η Τάνια.
Βέβαια υπήρξαν και οι στιγμές που ένιωθε ανασφάλεια ότι δεν ήταν αρκετό το αποτέλεσμα της δουλειάς της. «Αν και ένιωθα πως έδινα την ψυχή μου φοβόμουν, μήπως αυτό δεν φαινόταν στην δουλειά και με έδιωχναν», εξομολογείται. Όμως οι αρνητικές σκέψεις διαλύθηκαν στο μυαλό της όταν ήρθε η βράβευση της από την Ένωση Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. «Με την βράβευση ένιωσα ότι αναγνωρίστηκε ο κόπος μου. Ήταν πολύ συγκινητική στιγμή», περιγράφει.
Κόντρα στις δυσκολίες
Η Μαρία Φωτιάδου σε μια κοινωνία, όπως η ελληνική, που δεν αφήνει τα άτομα με αναπηρία να ονειρευτούν εκείνη με πείσμα πήγε κόντρα. Από το 2004 εργάζεται σε δημόσια υπηρεσία και μιλώντας στην «Κ» περιγράφει πώς κατάφερε να περάσει μέσα από συμπληγάδες και να πετύχει τα όνειρα της. «Η οικογένεια μου με μεγάλωσε με το σκεπτικό ότι η αναπηρία δεν είναι εμπόδιο και πως πρέπει να πάω σχολείο, να σπουδάσω και να εργαστώ», τονίζει. Βέβαια ο δρόμος είχε δυσκολίες για εκείνην. Γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό κοντά στη Βέροια. «Στο δημοτικό η είσοδος του κτιρίου μέχρι την τάξη μου απείχε είκοσι σκαλιά, όμως δεν υπήρχε ράμπα. Με ανέβαζε στα χέρια του ο πατέρας μου. Στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, επί έξι χρόνια η τάξη μου ήταν στην ίδια αίθουσα, γιατί εκείνη είχε τα λιγότερα σκαλιά. Ούτε εκεί είχαν ράμπες. Όταν σπούδαζα Οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, την περίοδο του 1991, η πρόσβαση μου δεν ήταν ιδανική. Το καρότσι μου δεν χωρούσε στο ασανσέρ για να πάω στην αίθουσα των καθηγητών. Έμπαινα με κανονική καρέκλα στον ανελκυστήρα για να ανέβω στον όροφο που ήταν τα γραφεία τους, όταν χρειαζόταν να συναντηθώ με κάποιον καθηγητή», περιγράφει.
Μετά τις σπουδές της βγήκε στο κυνήγι της εργασίας. Χτύπησε πολλές πόρτες, γνωστών της και μη. Μάταια όμως. «Δεν ήθελαν να μου δώσουν ούτε μια ευκαιρία», τονίζει. Επτά χρόνια προσπαθούσε. Στο ενδιάμεσο, για να μην μένει αδρανής, έκανε επιμορφωτικά σεμινάρια. Εντούτοις, μέσα στην ατυχία της στάθηκε τυχερή, δηλώνει. Μετά από τόσα χρόνια κατάφερε να βρει δουλειά σε μια νεοσύστατη Κοινωφελής Επιχείρηση. Ενάμιση χρόνο μετά αποφάσισε να φύγει και να μετακομίσει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, το 2004, καθώς την είχαν προσλάβει σε μια υπηρεσία, μέσω του ΑΣΕΠ. Όταν ξεκίνησε να εργάζεται στο ΙΚΑ Αριστοτέλους συνειδητοποίησε ότι η υπηρεσία είχε μεν τις προδιαγραφές για ένα άτομο με αναπηρία, όμως δεν τις πληρούσε τελείως. «Ευτυχώς έγιναν κάποιες εργασίες για να καταστεί άνετη η πρόσβαση μου, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι συνάδελφοι μου ήταν καλοπροαίρετοι μαζί μου, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων», σημειώνει.
«Σε αυτά τα χρόνια που ήμουν εκεί υπήρχαν καλές, αλλά και κακές στιγμές. Δεν μπορώ να ξεχάσω την περίοδο των μνημονίων που τέθηκα, μαζί με άλλα 90 άτομα, σε διαθεσιμότητα. Δεν υπήρχε πουθενά κάποια πρόβλεψη για να προστατευτεί ένας εργαζόμενος ΑμεΑ. Παρά τις ενστάσεις που έκανα, δεν βρήκα το δίκιο μου. Στη νέα υπηρεσία που με μετέφεραν πέρα από ένα ασανσέρ δεν είχε καμία άλλη προδιαγραφή για εμένα. Δεν είχε τουαλέτα και για ένα μήνα δεν δούλευα μέχρι να φτιαχτεί. Όταν επέστρεψα στη δουλειά δεν μπορούσα να περάσω από τους διαδρόμους, γιατί ήταν γεμάτοι από τσουβάλια με έγγραφα. Για να διασχίσω τον διάδρομο έπρεπε να μεταφέρουμε τα τσουβάλια. Αναγκάστηκα να αλλάξω υπηρεσία και να πάω σε μια άλλη, η οποία αν και είναι μακριά από το σπίτι μου οι συνθήκες είναι πιο ανθρώπινες», αναφέρει.
Από την άλλη, η Μαρία θυμάται με χαρά όταν προϊστάμενοι από άλλα τμήματα στην δουλειά της της είχαν εκμυστηρευτεί ότι στην αρχή δεν την ήθελαν στον τομέα τους και πως είχαν μετανιώσει για αυτό. «Μου είχαν πει ότι τελικά μετάνιωσαν που είχαν επιφυλάξεις για την παραγωγικότητα μου, γιατί διαπίστωσαν, μέσω εμού, ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να δουλέψουν. Δεν μπορώ να τους κατηγορήσω, γιατί όλοι μας δεν έχουμε εξοικειωθεί με την εικόνα ενός εργαζόμενου ΑμεΑ. Πρέπει, λοιπόν, να σπάσουν τα στερεότυπα και τα ΑμεΑ να έχουν ευκαιρίες εργασίας. Μπορούμε και πρέπει να είμαστε μέρος του εργασιακού δυναμικού της χώρας».
Κεντρική φωτογραφία: Τάνια Κεραμιδά και Μαρία Φωτιάδου
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ KARFITSA
Πηγή: https://www.karfitsa.gr
