Repowering: Καταγγελία 214 παραγωγών ΑΠΕ στην Κομισιόν για παράβαση από την Ελλάδα του ενωσιακού δικαίου

16/12/2025

Καταγγελία για το καθεστώς repowering στην Ελλάδα κατατέθηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από 214 παραγωγούς φωτοβολταϊκών της χώρας. Η καταγγελία αναδεικνύει «σοβαρές παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου, καθώς και πρακτικές που πλήττουν την ισονομία, την ανταγωνιστικότητα και την προβλεψιμότητα της αγοράς ΑΠΕ».

Μεταξύ άλλων, επισημαίνονται:

• οι αδικαιολόγητες διαφοροποιήσεις και περιορισμοί που επιβάλλονται στους παραγωγούς
•  οι στρεβλώσεις στη διαδικασία αναβάθμισης και αντικατάστασης εξοπλισμού (repowering)
•  η έλλειψη ευθυγράμμισης με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ανανεώσιμη ενέργεια
•  οι αρνητικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα και εξέλιξη των υφιστάμενων φωτοβολταϊκών επενδύσεων

Η πρωτοβουλία υποστηρίχθηκε από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Φωτοβολταϊκών Παραγωγών (ΠΟΣΠΗΕΦ), ενώ πρόκειται για την πολυπληθέστερη καταγγελία στην Ε.Ε. για θέματα ανανεώσιμων πηγών.

Αναλυτικά, η επιστολή των παραγωγών τονίζει:

«Με την παρούσα καταγγέλλεται η πρακτική της Ελληνικής Δημοκρατίας αναφορικά  με την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για το repowering των έργων Ανανεώσιμων  Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), η οποία παραβιάζει ευθέως τις υποχρεώσεις που απορρέουν  από το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως τις Οδηγίες (ΕΕ) 2018/2001 (RED II) και (ΕΕ)  2023/2413 (RED III), καθώς και τον μηχανισμό REPowerEU.  

1. Το Repowering στο Ενωσιακό Δίκαιο  

Το repowering αφορά την αντικατάσταση ή αναβάθμιση υφιστάμενων έργων ΑΠΕ με  σύγχρονο εξοπλισμό, με στόχο:  

 την αύξηση της αποδοτικότητας,  

 τη βελτίωση της ενσωμάτωσης στο δίκτυο,  

 την επίσπευση της ενεργειακής μετάβασης.  

Η Ε.Ε. έχει εντάξει το repowering ως στρατηγική προτεραιότητα στο πλαίσιο της  RED III και του REPowerEU. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να θεσπίσουν  απλουστευμένες, επιταχυνόμενες και αναλογικές διαδικασίες για την αδειοδότηση  repowering έργων, να εξασφαλίζουν τη διατήρηση ή επανεκχώρηση όρων σύνδεσης  και να αποφεύγουν αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις.  

2. Η Ελληνική Πρακτική  

Στην Ελλάδα, το repowering αντιμετωπίζεται νομοθετικά ως νέο έργο.  Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άρθρου 42 του ν. 4951/2022 (όπως  προστέθηκε πρόσφατα με το Ν. 5151/2024):  

«Σταθμοί Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που προβαίνουν σε ριζική ανανέωση από την 31η  Οκτωβρίου 2024 […] συμμετέχουν αποκλειστικά στην αγορά και δεν δύνανται να  λάβουν λειτουργική ενίσχυση καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας των νέων σταθμών.» 

Η ρύθμιση αυτή έχει ως συνέπεια:  

 Την απώλεια των υφιστάμενων όρων ενίσχυσης (FIT/FIP). 

 Την ανάγκη πλήρους νέας αδειοδότησης.  

 Την υποχρέωση νέας προσφοράς σύνδεσης και κατάθεσης εγγυητικών  επιστολών υψηλού κόστους.  

 Την υποχρεωτική συμμετοχή σε διαγωνιστικές διαδικασίες, υπό όρους  δυσμενέστερους από αυτούς των αρχικών έργων.  

Επιπλέον, δεν προβλέπεται καμία εξαίρεση για περιπτώσεις ανωτέρας βίας, φυσικών  καταστροφών ή ατυχημάτων. Αυτό σημαίνει ότι παραγωγοί των οποίων τα έργα  υπέστησαν ολοσχερή καταστροφή (π.χ. από τον τυφώνα Daniel στη Θεσσαλία το  2023), αντικειμενικά δεν μπορούν να αποκαταστήσουν το έργο χωρίς να απωλέσουν  την υφιστάμενη ταρίφα.  

3. Παραβίαση του Ενωσιακού Δικαίου  

Η ελληνική πρακτική:  

 Παραβιάζει το άρθρο 16 της RED II και τα αντίστοιχα άρθρα της RED III,  που απαιτούν ταχεία, απλοποιημένη και αναλογική αδειοδότηση repowering. 

 Αντίκειται στην αρχή της αποδοτικότερης αξιοποίησης υφιστάμενων  ενεργειακών υποδομών.  

 Παραβιάζει την υποχρέωση παροχής προτεραιότητας και διευκολύνσεων σε  repowering έργα, όπως ορίζεται ρητά στον μηχανισμό REPowerEU.   Εισάγει διακριτική και αποτρεπτική μεταχείριση έναντι των παραγωγών που  επενδύουν στην τεχνολογική αναβάθμιση ή την αποκατάσταση των σταθμών  τους, αντίθετα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Εν τοις πράγμασι, η ελληνική  πρακτική, μέσω του μέτρου της αποστέρησης της ταρίφας για τους σταθμούς  που ολοκληρώνουν τη διαδικασία του repowering καταστρατηγεί το πνεύμα  των ανωτέρω νομοθετημάτων και ακυρώνει de facto την όποια ενθάρρυνση των  έργων repowering.  

4. Επιπτώσεις της Πολιτικής  

Η εφαρμογή του ελληνικού πλαισίου:  

 Αποθαρρύνει επενδύσεις σε repowering.  

 Οδηγεί σε παρατεταμένη τεχνική απαξίωση του υφιστάμενου δυναμικού  ΑΠΕ.  

 Καθυστερεί την επίτευξη των εθνικών και ενωσιακών στόχων για το 2030.   Πλήττει δυσανάλογα παραγωγούς που υπέστησαν φυσικές καταστροφές,  παραβιάζοντας την αρχή της αναλογικότητας και της ίσης μεταχείρισης. 

5. Αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή  

Ζητούμε:  

1. Τη διενέργεια επίσημης διερεύνησης της συμβατότητας του ελληνικού  θεσμικού πλαισίου για το repowering με τις Οδηγίες RED II / RED III και το  REPowerEU.  

2. Την έκδοση σύστασης ή αιτιολογημένης γνώμης προς τις ελληνικές αρχές  για την άμεση προσαρμογή του πλαισίου.  

3. Την προώθηση ενιαίας ευρωπαϊκής προσέγγισης για το repowering, με  σαφή καθοδήγηση στα κράτη μέλη, ώστε να διασφαλίζεται ίση μεταχείριση  και να ενισχύεται η ενεργειακή μετάβαση».