19/12/2025
Το τσάι από το «λουλούδι σκαντζόχοιρος» επιλέγεται συχνά για να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό, όμως σύγχονες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να μη βοηθάει μόνο στο κρυολόγημα. Αυτό το ρόφημα μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή, να ρυθμίσει το σάκχαρο και φαίνεται να έχει αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδη δράση όταν εφαρμόζεται τοπικά.
Ποιο είναι το «λουλούδι σκαντζόχοιρος» και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Η εχινάκεια, γνωστή και ως purple coneflower, είναι ένα ανθοφόρο φυτό με αγκαθωτά πέταλα, συγγενικό με τις μαργαρίτες, με μακρά ιστορία χρήσης στη βοτανοθεραπεία. Είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, καταναλώνεται συνήθως ως τσάι για ναενισχύσεο το ανοσοποιητικό σύστημα, στη μείωση της φλεγμονής, στην προστασία των κυττάρων και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος.
Φαρμακευτικές τοπικές εφαρμογές εκχυλίσματος εχινάκειας
Σύμφωνα με άρθρο του 2025 με τίτλο «Medicinal Plants and their Potential Application in Health ‘Green Dentistry’: A Literature Review», η εχινάκεια περιγράφεται ως φαρμακευτικό φυτό πλούσιο σε αλκυλαμίδια, πολυσακχαρίτες και καφεϊκό οξύ, τα οποία μπορεί να ενισχύσουν τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού διεγείροντας τα λεμφοκύτταρα και τα μακροφάγα. Η ανασκόπηση αναφέρει ότι η εχινάκεια, μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλα βότανα, συζητείται ως βοήθημα για την πρόληψη της ουλίτιδας και της περιοδοντικής νόσου, αλλά τονίζει ότι απαιτούνται ισχυρότερα επιστημονικά δεδομένα.
Άλλες πρόσφατες επιστημονικές μελέτες διερευνούν πώς τα εκχυλίσματα εχινάκειας μπορεί να βοηθούν όταν εφαρμόζονται στο δέρμα. Οι ερευνητές εργάζονται κυρίως πάνω σε νέες φόρμουλες τοπικών gel και εξετάζουν πώς οι φυσικές ενώσεις του φυτού μειώνουν τη φλεγμονή, προστατεύουν τα κύτταρα του δέρματος και δρουν κατά των μικροβίων. Μέχρι στιγμής, τα ευρήματα αυτά προέρχονται από εργαστηριακές και προκλινικές μελέτες και όχι από μεγάλες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Η εχινάκεια φαίνεται να έχει τις παρακάτω επιδράσεις όταν χρησιμοποιείται τοπικά:
- Επιστήμονες ανέπτυξαν τοπικά gel με echinacea purpurea που μεταφέρουν δραστικά συστατικά στο δέρμα και έδειξαν αντιοξειδωτικές και προστατευτικές επιδράσεις σε εργαστηριακές δοκιμές – κάτι που υποδηλώνει πιθανές εφαρμογές στην επούλωση τραυμάτων και στη φροντίδα του δέρματος.
- Πρόσφατη ανασκόπηση επισημαίνει ότι η εχινάκεια περιέχει ενώσεις με αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση, που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη χρήση της στα δερμοκαλλυντικά, για παράδειγμα για την ακμή ή την υποστήριξη του δερματικού φραγμού.
- Προγενέστερες μηχανιστικές μελέτες δείχνουν ότι οι ενώσεις της εχινάκειας μπορούν να δράσουν κατά βακτηρίων που σχετίζονται με το δέρμα και κατά της φλεγμονής, κάτι σημαντικό για τις τοπικές φαρμακευτικές εφαρμογές.
Διατροφική αξία τσαγιού εχινάκειας
1 μερίδα τσαγιού από εχινάκεια (366 g) περιέχει:
- Θερμίδες – 88
- Λιπαρά – 0,3 g – 0,4% της ΣΗΠ
- Κορεσμένα λιπαρά – 0 g – 0,2% της ΣΗΠ
- Τρανς λιπαρά – 0 g
- Χοληστερίνη – 0 mg – 0% της ΣΗΠ
- Νάτριο – 11 mg – 0,5% της ΣΗΠ
- Υδατάνθρακες – 30 g – 11% της ΣΗΠ
- Καθαροί υδατάνθρακες – 24 g
- Φυτικές ίνες – 5 g – 18% της ΣΗΠ
- Σάκχαρα – 17 g
- Πρωτεΐνη – 1 g
Τσάι εχινάκειας: Οφέλη για την υγεία
1. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά
Η εχινάκεια περιέχει αντιοξειδωτικά – ουσίες που προστατεύουν τα κύτταρά σας από βλάβες που συνδέονται με την πρόωρη γήρανση, τη φλεγμονή ή την ασθένεια. Αυτή η βλάβη, που ονομάζεται οξειδωτικό στρες, συμβαίνει όταν το σώμα σας έχει περισσότερες ελεύθερες ρίζες από τα αντιοξειδωτικά που το προστατεύουν.
Μερικά από τα ισχυρότερα αντιοξειδωτικά της εχινάκειας περιλαμβάνουν:
- Καφταρικό οξύ, κιχορικό οξύ και χλωρογενικό οξύ
- Κυναρίνη
- Εχινακοσίδη
Η εχινάκεια περιέχει επίσης φλαβονοειδή, τα αντιοξειδωτικά που δίνουν στο φυτό το χρώμα του. Αυτά όχι μόνο συμβάλλουν στη μείωση του οξειδωτικού στρες, αλλά βοηθούν και στη μείωση του οιδήματος, στην καταπολέμηση ιών και στην υποστήριξη της υγείας των αιμοφόρων αγγείων. Οι ρίζες και τα άνθη της εχινάκειας συνήθως περιέχουν τα υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών, με τα άνθη να έχουν διπλάσια ποσότητα σε σύγκριση με τα φύλλα ή τους μίσχους.
Το λουλούδι των ευχών που μπορεί να ρίξει τη χοληστερίνη και να ελέγξει το σάκχαρο
2. Μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή
Η φλεγμονή είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα σας αντιδρά σε έναν τραυματισμό ή μια ασθένεια. Συχνά προκαλεί ερυθρότητα, πρήξιμο ή πόνο και βοηθά στη βραχυπρόθεσμη επούλωση. Ωστόσο, η φλεγμονή που δεν υποχωρεί αυξάνει τον κίνδυνο για χρόνια προβλήματα στην υγεία.
Η εχινάκεια μπορεί να βοηθά στη μείωση της φλεγμονής αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά το ανοσοποιητικό σύστημα. Το μεγαλύτερο μέρος της διαθέσιμης έρευνας προέρχεται από εργαστηριακές μελέτες με εκχυλίσματα και όχι από κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους που πίνουν τσάι εχινάκειας.
3. Μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό
Η εχινάκεια μπορεί να υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα χάρη στα αντιοξειδωτικά της, τα οποία συμβάλλουν στην υγεία των κυττάρων και μπορεί να προστατεύουν από βακτήρια και ιούς.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν οφέλη, ενώ άλλες όχι, όσον αφορά την ικανότητα της εχινάκειας να καταπολεμά τα κρυολογήματα και τις ιώσεις. Οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτά τα μικτά αποτελέσματα οφείλονται στις διαφορές στα μέρη του φυτού, στις δόσεις ή στις μεθόδους εκχύλισης που χρησιμοποιούνται.
Ανασκόπηση του 2019 σε 29 μελέτες διαπίστωσε ότι τα άτομα που έπαιρναν εχινάκεια είχαν 22% μικρότερη πιθανότητα να κολλήσουν κρυολόγημα, αλλά δεν μειώθηκε η διάρκεια της ασθένειας ή η ένταση των συμπτωμάτων. Σε άλλη μελέτη του 2021, παιδιά που λάμβαναν 400 mg εκχυλίσματος εχινάκειας καθημερινά για δύο μήνες ήταν άρρωστα για λιγότερες μέρες και είχαν λιγότερες επιπλοκές.
4. Μπορεί να βελτιώσει το δέρμα
Η εχινάκεια μπορεί να βοηθά στην καταπράυνση του ερεθισμένου δέρματος, καθιστώντας τη χρήσιμη για ακμή, έκζεμα ή ξηρό δέρμα. Μπορεί επίσης να υποστηρίζει την επιδιόρθωση του δέρματος και να βοηθά τα τραύματα να επουλώνονται γρηγορότερα, μειώνοντας τον ερεθισμό και τα πρώιμα σημάδια γήρανσης.
Η έρευνα δείχνει ότι ορισμένοι τύποι εκχυλίσματος εχινάκειας μπορεί να βοηθούν τα κύτταρα του δέρματος να κλείνουν πληγές έως και 55% πιο γρήγορα σε σύγκριση με μη θεραπευμένα κύτταρα. Συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν εχινάκεια μπορεί επίσης να βοηθούν άτομα με ακμή να έχουν λιγότερα ξεσπάσματα.
5. Μπορεί να μειώνει τη γλυκόζη στο αίμα
Η διατήρηση υγιών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα βοηθά στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Έρευνες δείχνουν ότι η εχινάκεια μπορεί να βελτιώνει τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας διαχειρίζεται τη γλυκόζη και ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη – την ορμόνη που μεταφέρει το σάκχαρο από το αίμα στα κύτταρα.
Τα αντιοξειδωτικά της εχινάκειας μπορεί επίσης να βοηθούν στην προστασία του παγκρέατος, του οργάνου που ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα. Πρώιμες μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η εχινάκεια μπορεί να βοηθά και στην προστασία των νεφρών όταν τα επίπεδα σακχάρου παραμένουν υψηλά, ειδικά όταν συνδυάζεται με τζίντζερ. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν αυτά τα αποτελέσματα ισχύουν και στους ανθρώπους.
6. Μπορεί να προστατεύει από τον καρκίνο
Έρευνες σε ζώα δείχνουν ότι τα αντιοξειδωτικά της εχινάκειας μπορεί να βοηθούν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων και να ενεργοποιούν την αυτοκαταστροφή κατεστραμμένων κυττάρων. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα. Μελέτες σε ανθρώπους δεν έχουν επιβεβαιώσει αν η εχινάκεια έχει όφελος κατά του καρκίνου.
7. Μπορεί να μειώσει το άγχος και το στρες
Έρευνες δείχνουν ότι ορισμένοι τύποι εχινάκειας μπορεί να βοηθούν στη μείωση του άγχους, αλληλεπιδρώντας με το τμήμα του εγκεφάλου που επηρεάζει τη διάθεση.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η λήψη 40 mg εκχυλίσματος εχινάκειας δύο φορές την ημέρα για μία εβδομάδα μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερη ανησυχία και στρες. Ωστόσο, δεν μειώνει συμπτώματα άγχους όπως η ταχυκαρδία.
Τα ευρήματα αυτά βασίζονται είτε σε μελέτες σε ζώα είτε σε μικρές κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Απαιτούνται μεγαλύτερες και μακροχρόνιες μελέτες σε ανθρώπους για να επιβεβαιωθούν οι επιδράσεις της εχινάκειας στο άγχος.
8. Μπορεί να προστατεύει το ήπαρ
Η εχινάκεια μπορεί να προστατεύει το ήπαρ μειώνοντας τη φλεγμονή, καταπολεμώντας βλαβερές ουσίες και υποστηρίζοντας υγιή κύτταρα. Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι μπορεί επίσης να βοηθά στην αντιμετώπιση της ηπατίτιδας Β και της ηπατικής βλάβης που σχετίζεται με το αλκοόλ. Επειδή οι περισσότερες μελέτες έχουν γίνει σε ζώα, απαιτείται περαιτέρω έρευνα σε ανθρώπους.
Πιθανοί κίνδυνοι και παρενέργειες
Το τσάι εχινάκειας θεωρείται γενικά ασφαλές όταν χρησιμοποιείται βραχυπρόθεσμα. Η πιο συχνή παρενέργεια είναι η ενόχληση στο στομάχι. Ορισμένες προφυλάξεις που πρέπει να λάβετε υπόψη περιλαμβάνουν:
- Περιορίστε ή αποφύγετε τη χρήση αν έχετε αλλεργία σε χρυσάνθεμα, μαργαρίτες, καλέντουλα ή ragweed, καθώς μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης.
- Να είστε προσεκτικοί αν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε εχινάκεια μακροχρόνια, ειδικά πέραν των έξι μηνών, καθώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα ή το ήπαρ.
- Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος ή θηλάζετε, αν έχετε αυτοάνοση ιατρική πάθηση ή αν λαμβάνετε φάρμακα που επηρεάζουν το ήπαρ ή το ανοσοποιητικό σύστημα, πριν το δοκιμάσετε.
Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε συστηματική κατανάλωση ενός νέου τροφίμου ή πριν ξεκινήσετε ένα νέο συμπλήρωμα διατροφής. Μπορεί να μην ενδείκνυται για εσάς.
