Οι γονείς πρέπει να ζητούν από τα μωρά «συναίνεση» πριν τους αλλάξουν πάνα, σύμφωνα με ειδικούς. Είναι μια πρακτική που μπορεί να ξενίσει πολλούς γονείς, αλλά προτείνεται ως μια νέου τύπου προσέγγιση στη φροντίδα ενός νεογέννητου.

Σύμφωνα με νέες συστάσεις Αυστραλών ερευνητών για την πρώιμη παιδική ανάπτυξη, οι βρεγμένες ή λερωμένες πάνες δεν θεωρούνται πλέον κάτι που χρειάζεται να αφαιρεθεί βιαστικά, αλλά μια ευκαιρία για να μάθουν τα μωρά βασικές αρχές γύρω από το σώμα τους και τη συναίνεση.

Οι ειδικοί, όπως αναφέρει η New York Post, ενθαρρύνουν τους γονείς να ζητούν τη συγκατάθεση του βρέφους, ναι, ακόμη κι αν δεν μπορεί να μιλήσει, πριν από την αλλαγή πάνας. «Στην αρχή της αλλαγής, βεβαιωθείτε ότι το παιδί ξέρει τι συμβαίνει», σημειώνουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Deakin σε οδηγό που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2025. «Κατεβείτε στο επίπεδό του και πείτε: “Χρειάζεσαι αλλαγή πάνας”, και μετά κάντε μια παύση ώστε να το επεξεργαστεί».

Οι οδηγίες τους, που αφορούν μια διαδικασία που οι γονείς συχνά απλώς θέλουν «να τελειώσει γρήγορα», δεν σταματούν εκεί. «Έπειτα μπορείτε να πείτε: “Θέλεις να περπατήσουμε ή να μπουσουλήσουμε μαζί μέχρι το τραπέζι αλλαγής ή να σε κουβαλήσω;”», αναφέρουν οι ειδικοί. Συστήνουν στους γονείς να παρατηρούν τις εκφράσεις του προσώπου και τη γλώσσα σώματος του παιδιού, ώστε να καταλάβουν αν αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει. Όπως σημειώνουν, «αυτή μπορεί να είναι μια στιγμή για τα παιδιά να μάθουν για τη συναίνεση και το πώς λειτουργεί το σώμα τους».

Gentle parenting: προτεραιότητα στην ενσυναίσθηση

Αν και οι συγγραφείς της έκθεσης δεν απάντησαν στο αίτημα της Page Six για σχολιασμό, πολλοί θεωρούν ότι τέτοιες οδηγίες εντάσσονται στο συχνά αμφιλεγόμενο πλαίσιο του gentle parenting, μιας υπερ-επιτρεπτικής, μη αυταρχικής προσέγγισης ανατροφής που δίνει προτεραιότητα στην ενσυναίσθηση, τον σεβασμό, τη σύνδεση και την επικοινωνία, αντί για κανόνες και τιμωρίες. Το συγκεκριμένο στιλ είναι δημοφιλές στους Gen Z και τους millennials, αλλά επικρίνεται έντονα από όσους θεωρούν ότι τέτοια πρακτική «κακομαθαίνει» τα παιδιά.

Η έρευνα προτείνει επίσης να ενθαρρύνονται τα μωρά να συμμετέχουν στη διαδικασία, με φράσεις όπως «Μπορείς σε παρακαλώ να σηκώσεις το ποπό σου για να βγάλω την πάνα;». Σύμφωνα με τους ερευνητές, τέτοιες συνήθειες «φυτεύουν τον σπόρο» ότι το παιδί έχει δικαίωμα να γνωρίζει και να συμμετέχει σε ό,τι αφορά το σώμα του.

Η παιδοψυχολόγος Yamalis Diaz από το NYU Langone Health λέει ότι η λεκτική συμμετοχή του μωρού στη διαδικασία είναι σημαντική για μελλοντικές συζητήσεις σχετικά με την αυτονομία του σώματος, ακόμη κι αν το βρέφος δεν μπορεί να ανταποκριθεί. «Πρόκειται για το να ενσωματωθεί η διδασκαλία της συναίνεσης στις γονεϊκές πρακτικές νωρίς», είπε. «Στόχος είναι να αυξηθεί η επίγνωση των γονιών για το πόσο συχνά εμφανίζεται η ανάγκη συναίνεσης στη ζωή του παιδιού». Η Yamalis Diaz προσθέτει ότι όσο νωρίτερα ξεκινήσουν αυτές οι συζητήσεις, τόσο καλύτερα, ώστε η συναίνεση να αποτελεί «σταθερό μέρος της επικοινωνίας» καθώς το παιδί μεγαλώνει.

Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τι συμβαίνει

Η ψυχοθεραπεύτρια Lesley Koeppel συμφωνεί. «Τα μωρά δεν μπορούν να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν λεκτικά, αλλά οι γονείς μπορούν να αφηγούνται τι κάνουν», εξηγεί. Αυτό θέτει μια βάση για μελλοντική αυτονομία σώματος. Η ίδια τονίζει ότι το να μιλάς για συναίνεση με μωρά είναι «συμβολικό, όχι κυριολεκτικό»: «Το μήνυμα είναι: έχεις σημασία, το σώμα σου έχει σημασία, πάντα θα σου λέω τι κάνω». Αυτό, σύμφωνα με την ίδια, χτίζει υγιή όρια για την ενήλικη ζωή.

Οι ερευνητές του Deakin υποστηρίζουν ότι αυτή η προσέγγιση είναι καθοριστική για το να μάθουν τα παιδιά τι είναι ασφαλές. Επισημαίνουν ότι κατά την αλλαγή πάνας δεν πρέπει να αποσπάται η προσοχή του παιδιού με παιχνίδια ή τραγούδια, καθώς «είναι σημαντικό τα παιδιά να αντιλαμβάνονται πότε κάποιος αγγίζει τα πιο ευαίσθητα σημεία τους». Προτείνουν επίσης τη χρήση των ανατομικά σωστών ονομασιών (αιδοίο, πέος) κατά την αλλαγή ή το μπάνιο. Αναγνωρίζουν ότι πολλοί γονείς νιώθουν άβολα με αυτό, αλλά υποστηρίζουν ότι πρόκειται για πρακτική που ενισχύει την ασφάλεια των παιδιών, ώστε να μπορούν να περιγράψουν καθαρά τυχόν εμπειρίες τους σε ενήλικες που εμπιστεύονται.

Οι ειδικοί συμπληρώνουν ότι οι παραπάνω συνήθειες ίσως μοιάζουν σαν έξτρα δουλειά για γονείς που ήδη έχουν πολλά στο κεφάλι τους. Τονίζουν όμως ότι μπορούν να εφαρμόζονται όσο συχνά γίνεται και ότι οι γονείς δεν πρέπει να πιέζουν τον εαυτό τους αν κάθε αλλαγή πάνας δεν είναι «τέλεια στιγμή σύνδεσης». Στο δεύτερο μέρος των οδηγιών τους, οι ερευνητές εξηγούν αναλυτικά πώς οι αλλαγές πάνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ενισχύεται η συναίνεση από τους πρώτους κιόλας μήνες. Η διαδικασία, που συχνά αντιμετωπίζεται ως μία αγγαρεία που πρέπει να γίνει βιαστικά, μπορεί να μετατραπεί σε μια στιγμή μάθησης για το παιδί.

Οι ειδικοί συμβουλεύουν:

  • να είστε ξεκάθαροι για το τι συμβαίνει («Χρειάζεσαι αλλαγή πάνας»),
  • να μη χρησιμοποιείτε περισπασμούς,
  • να τηρείτε σταθερό λεξιλόγιο και ρουτίνα,
  • να χρησιμοποιείτε σωστούς ανατομικούς όρους,
  • να δίνετε στο παιδί μικρές επιλογές στην καθημερινότητα («Θέλεις το μπλε ή το κίτρινο μπλουζάκι;», «Θέλεις μήλο ή αχλάδι;»),
  • να αναγνωρίζετε τη γλώσσα του σώματός του.

Τέλος, υπενθυμίζουν ότι στις καθημερινές φροντίδες (μπάνιο, ντύσιμο, άλλαγμα) οι ίδιες αρχές μπορούν να προσαρμοστούν, ώστε τα παιδιά να καλλιεργούν από νωρίς αίσθηση αυτονομίας και προσωπικών ορίων.