Η τροφική δηλητηρίαση αποτελεί ένα από τα πιο συχνά προβλήματα δημόσιας υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκαλώντας κάθε χρόνο περίπου 128.000 νοσηλείες και 3.000 θανάτους, σύμφωνα με τις αρμόδιες αρχές.

Παρότι τα νούμερα είναι ανησυχητικά, τα καλά νέα είναι πως οι περισσότεροι τέτοιοι κίνδυνοι μπορούν να αποφευχθούν.

Με σωστές πρακτικές ασφάλειας και καθαριότητας, είναι εφικτό να προστατεύσουμε το φαγητό μας και τον οργανισμό μας από επιβλαβή μικρόβια.

Ειδικοί στον τομέα της υγείας προειδοποιούν ότι ακόμη και φαινομενικά αθώες συνήθειες μέσα στην κουζίνα μπορεί να οδηγήσουν σε μόλυνση των τροφίμων. Ακολουθούν τέσσερα κοινά λάθη που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο ασθενειών, καθώς και οι σωστές πρακτικές που πρέπει να ακολουθείτε.

Μη πλύσιμο των χεριών

Μία από τις πιο επικίνδυνες παραλείψεις είναι η μη σωστή (ή καθόλου) πλύση των χεριών πριν και μετά την προετοιμασία φαγητού, ειδικά όταν χειρίζεστε ωμό κρέας ή θαλασσινά.

«Αυτό επιτρέπει σε επιβλαβή μικρόβια να μεταφερθούν στα τρόφιμα ή να εισέλθουν στο σώμα σας εάν αγγίξετε τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα σας», προειδοποιεί ο Dr. Michael Levine, αναπληρωτής καθηγητής Επείγουσας Ιατρικής στο UCLA Health.

Οι ειδικοί συνιστούν σχολαστικό πλύσιμο των χεριών πριν και μετά τον χειρισμό τροφίμων, μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν το φαγητό. Το σωστό πλύσιμο απαιτεί σαπούνι και νερό, έντονο τρίψιμο για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, καθώς και προσοχή στις περιοχές ανάμεσα στα δάχτυλα και κάτω από τα νύχια.

Μη επαρκές μαγείρεμα τροφίμων

Ένα ακόμη συχνό λάθος είναι το ανεπαρκές μαγείρεμα των τροφών. «Το να μην μαγειρεύετε επαρκώς το φαγητό μπορεί να είναι ένας εύκολος τρόπος να εκτεθείτε σε παθογόνα όπως η Salmonella και το E. coli», τονίζει ο Dr. Levine.

Τα βακτήρια αυτά καταστρέφονται μόνο σε συγκεκριμένες θερμοκρασίες, οι οποίες πρέπει να επιτευχθούν στο εσωτερικό του φαγητού. Για τον λόγο αυτό, ο ειδικός συνιστά τη χρήση θερμομέτρου τροφίμων.

Σύμφωνα με τον πίνακα του Υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ, οι συνιστώμενες θερμοκρασίες μαγειρέματος είναι:

  • Κοτόπουλο, γαλοπούλα και άλλα πουλερικά: 74°C
  • Μπριζόλες και ψητά: 74°C
  • Κιμάς και λουκάνικα: 74°C

Η ακριβής θερμομέτρηση εξασφαλίζει ότι τα μικρόβια έχουν θανατωθεί πλήρως, μειώνοντας έτσι δραστικά τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης.

Αφήνοντας τα περισσεύματα εκτός ψυγείου για πολλή ώρα

Το να αφήνετε φαγητό εκτός ψυγείου για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι ένα ακόμη λάθος που αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης βακτηρίων.

Τα παθογόνα που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση αναπτύσσονται ταχύτερα σε θερμοκρασίες μεταξύ 4°C και 74°C, τη λεγόμενη “επικίνδυνη ζώνη”. Γι’ αυτό, τα ζεστά τρόφιμα πρέπει να παραμένουν πάνω από 74°C έως τη στιγμή της κατανάλωσης.

Μετά το τέλος του γεύματος, τα περισσεύματα δεν πρέπει να μένουν σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερο από δύο ώρες. Η καθυστέρηση επιτρέπει στα βακτήρια να πολλαπλασιαστούν καθώς το φαγητό ψύχεται σταδιακά.

Ο γενικός κανόνας είναι σαφής: τοποθετήστε τα περισσεύματα στο ψυγείο μέσα σε δύο ώρες. Παράλληλα, βεβαιωθείτε ότι το ψυγείο σας είναι ρυθμισμένο στους 4°C ή χαμηλότερα.

Διασταυρούμενη μόλυνση στην κουζίνα

Ένα από τα πιο συχνά και υποτιμημένα προβλήματα ασφάλειας τροφίμων είναι η διασταυρούμενη μόλυνση, δηλαδή η ακούσια μεταφορά μικροβίων από ένα τρόφιμο ή επιφάνεια σε άλλο.

«Η χρήση της ίδιας σανίδας κοπής για διαφορετικά τρόφιμα ή το ξέπλυμα ωμού κοτόπουλου στον νεροχύτη μπορεί να οδηγήσει σε εξάπλωση σαλμονέλας σε χέρια, επιφάνειες και εργαλεία», εξηγεί ο Dr. Ahmed Abdelhamid, επίκουρος καθηγητής Μικροβιολογίας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Για να περιορίσετε τον κίνδυνο, οι ειδικοί συνιστούν να:

  • Χρησιμοποιείτε ξεχωριστές σανίδες κοπής για διαφορετικά είδη τροφίμων (π.χ. ωμό κρέας, λαχανικά, ψάρια).
  • Κρατάτε τα ωμά πουλερικά και κρέατα μακριά από τα υπόλοιπα τρόφιμα στο καλάθι αγορών, στο ψυγείο και στον πάγκο.
  • Πλένετε προσεκτικά σανίδες, σκεύη και πιάτα με ζεστό νερό και σαπούνι μετά από κάθε χρήση.

Ποια συμπτώματα να προσέξετε

Τα συμπτώματα τροφικής δηλητηρίασης μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Συνήθως περιλαμβάνουν:

  • Στομαχικές διαταραχές
  • Ναυτία
  • Έμετο
  • Διάρροια

Ορισμένες ομάδες, όπως μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι και έγκυες γυναίκες, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.

Σε περίπτωση που εμφανιστούν επίμονη διάρροια, υψηλός πυρετός ή συχνός εμετός που δυσκολεύει την πρόσληψη υγρών, οι ειδικοί τονίζουν ότι πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια.

Το μήνυμα των ειδικών

Η πρόληψη της τροφικής δηλητηρίασης ξεκινά από μικρές καθημερινές συνήθειες: καθαρά χέρια, σωστό μαγείρεμα, έγκαιρη ψύξη και προσεκτικό χειρισμό των τροφίμων.

Με λίγη προσοχή, μπορούμε να απολαύσουμε το φαγητό μας με ασφάλεια και χωρίς δυσάρεστες συνέπειες.