Πώς είναι να είσαι σε κώμα

Το κώμα είναι μια βαθιά κατάσταση ασυνειδησίας, όπου το άτομο είναι αναίσθητο, δεν αντιδρά και δεν έχει επίγνωση του περιβάλλοντος, δεν μπορεί να ξυπνήσει ή να ανταποκριθεί, ακόμα και σε πόνο.

Μπορεί να προκληθεί – μεταξύ άλλων – από τραύματα στο κεφάλι, εγκεφαλικά επεισόδια, λοιμώξεις (όπως μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα), μεταβολικά προβλήματα, όπως χαμηλό ή υψηλό σάκχαρο, ή υπερβολική δόση ουσιών.

Είδη κώματος

Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, η κατηγοριοποίηση γίνεται βάσει αιτίας:

• Ανοξική εγκεφαλική βλάβη: Έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο (π.χ. μετά από καρδιακή ανακοπή ή πνιγμό)
• Διαβητικό: Από πολύ χαμηλό ή υψηλό σάκχαρο
• Ιατρικά προκληθέν: Τεχνητό κώμα για ξεκούραση του εγκεφάλου
• Τοξικομεταβολική εγκεφαλοπάθεια: Από χημική ανισορροπία στον οργανισμό (όπως υπερβολική δόση)
• Τραυματικό: Από κάκωση στο κεφάλι

Παράγοντες κινδύνου

Εκτός από τη μη λήψη μέτρων προστασίας για τραυματισμό στο κεφάλι (κράνος, ζώνη ασφαλείας), αυξημένο κίνδυνο να βρεθούν σε κώμα έχουν άτομα με:

• Διαβήτη
• Καρδιακά προβλήματα
• Υψηλή πίεση ή χοληστερίνη
• Χαμηλό θυρεοειδή
• Επιληψία
• Εθισμό σε ουσίες

Πώς είναι να είσαι σε κώμα

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Κλειστά μάτια
• Κόρες που δεν αντιδρούν στο φως
• Καμία κίνηση εκτός από αντανακλαστικά
• Μηδενική ανταπόκριση σε πόνο ή θόρυβο
• Καμία επικοινωνία ή συνειδητότητα
• Ακανόνιστη ή βραδεία αναπνοή
• Πλήρης απώλεια συνείδησης

Όταν το άτομο βρίσκεται σε κώμα δεν έχει συνείδηση, επομένως δεν γνωρίζει ότι βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Δεν δείχνει σημάδια ότι έχει επίγνωση του περιβάλλοντος και δεν μπορεί να αντιδράσει σε εξωτερικά ερεθίσματα ή στις ανάγκες του σώματός του. Ανάλογα με το βάθος του κώματος, μπορεί να έχει κάποιες αντανακλαστικές αντιδράσεις, αλλά αυτό διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση.

Ορισμένα άτομα σε κώμα μπορούν να ακούσουν τι συμβαίνει γύρω τους και μάλιστα να θυμούνται αργότερα κάποια πράγματα. Ωστόσο, αυτό διαφέρει σημαντικά από άνθρωπο σε άνθρωπο και είναι δύσκολο να προβλεφθεί.

Επιπλοκές από το κώμα

Καθώς το άτομο δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του, χρειάζεται συνεχή υποστήριξη: σίτιση μέσω σωλήνα, καθετήρας ούρησης, μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Πιθανές επιπλοκές:

• Κατακλίσεις
• Θρόμβοι αίματος
• Λοιμώξεις (π.χ. πνευμονία, ουρολοιμώξεις)
• Απώλεια μυϊκής μάζας
• Παραλήρημα

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Υποστήριξη ζωτικών λειτουργιών: αναπνευστική βοήθεια, υγρά, φάρμακα
• Αντιμετώπιση αιτίας: ζάχαρο, επιληψία, λοιμώξεις, τραυματισμοί
• Παρακολούθηση προόδου με GCS και άλλες μετρήσεις. Η Κλίμακα Κώματος της Γλασκώβης (GCS), είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν οι γιατροί για να αξιολογήσουν το επίπεδο συνείδησης ενός ατόμου.  Χρησιμοποιείται επίσης και η Κλίμακα Ανάνηψης Κώματος, που αξιολογεί: Κινήσεις σώματος, Κίνηση ματιών, Ομιλία/ήχους, Αντίδραση σε πόνο και άγγιγμα.

Το κώμα μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι 1–2 εβδομάδες. Σοβαρά περιστατικά ενδέχεται να οδηγήσουν σε θάνατο ή μόνιμη αναπηρία. Οι περισσότεροι είτε ξυπνούν είτε μεταβαίνουν σε άλλη κατάσταση μειωμένης συνείδησης.