28/9/2025
Μία από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που γίνονται σε ανθρώπους που φτάνουν μέχρι τα βαθιά γεράματα είναι: «Ποιο είναι το μυστικό σας;». Οι απαντήσεις για τη μακροζωία, πολύ συχνά, έχουν να κάνουν με το φαγητό.
Η Αμερικανίδα Μαρία Μπράνιας Μορέρα, που ήταν η γηραιότερη γυναίκα στον κόσμο όταν πέθανε πέρσι στα 117 της, υποστήριζε πως το μυστικό της ήταν τρία γιαούρτια την ημέρα. Η Γαλλίδα Ζαν Καλμάν, που κατέχει τον επίσημο τίτλο της μακροβιότερης στην ιστορία (122 χρόνια και 164 ημέρες), δήλωσε πως η αντοχή της οφειλόταν στο ελαιόλαδο, τη σοκολάτα και ένα ποτήρι κρασί «πόρτο»… πού και πού.
Φυσικά, το τι τρως έχει σημασία. Η διατροφή επηρεάζει δραστικά την υγεία και, χωρίς καλή υγεία, η μακροζωία είναι απίθανη. Αλλά, όπως επισημαίνει το New Scientist, μια καλύτερη ερώτηση ίσως είναι: «Τι δεν τρως;».
Η διατροφή που χαρίζει χρόνια
Ο Λαρς Φάντνες, από το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν στη Νορβηγία, με την ομάδα του ανέλυσε τεράστια δεδομένα από τη μελέτη Global Burden of Disease και κατέληξε σε ένα μοντέλο διατροφής που μπορεί να παρατείνει τη ζωή.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι η τυπική δυτική διατροφή – πλούσια σε επεξεργασμένα δημητριακά, ζάχαρη, κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας και γαλακτοκομικά, αλλά φτωχή σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, ψάρια και όσπρια – μειώνει το προσδόκιμο ζωής. Υπολογίζεται ότι ευθύνεται για 11 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους τον χρόνο.
Σύμφωνα με τα μοντέλα, μια 20χρονη γυναίκα στις ΗΠΑ – με την υποστήριξη και της σύγχρονης ιατρικής – μπορεί να περιμένει ότι θα ζήσει μέχρι τα 80 αν ακολουθεί τη συνηθισμένη διατροφή.
Αν όμως περιορίσει δραστικά το κρέας, τη ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά και τα επεξεργασμένα δημητριακά, αντικαθιστώντας τα με ολικής άλεσης προϊόντα, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, όσπρια και ψάρι, η ζωή της μπορεί να φτάσει τα 89 χρόνια. Εννέα χρόνια παραπάνω. Για έναν 20χρονο άντρα, το αντίστοιχο όφελος είναι από τα 76 στα 86 χρόνια.
Ακόμα και σε μεγαλύτερη ηλικία, η αλλαγή έχει αντίκτυπο. Μια 60χρονη γυναίκα θα κερδίσει πάνω από επτά επιπλέον χρόνια ζωής, ενώ ακόμα και μια 80χρονη μπορεί να δει θετικά αποτελέσματα.
Το αλάτι, ο κρυφός εχθρός
Πέρα από τα μοντέλα, υπάρχουν και πραγματικά δεδομένα. Η Ζαολί Ντάι-Κέλερ από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία μελέτησε χιλιάδες άτομα άνω των 95 ετών σε Ασία, Ευρώπη και Αυστραλία. Όλοι είχαν ζήσει υγιεινά και οι περισσότεροι κατανάλωναν ποικιλία από φρούτα, λαχανικά, λευκό κρέας, ψάρι και όσπρια.
Ένα στοιχείο όμως ξεχώρισε: η χαμηλή κατανάλωση αλατιού. Η υπερβολική πρόσληψη αλατιού αποτελεί αιτία καρδιαγγειακών νοσημάτων, τον νούμερο ένα δολοφόνο παγκοσμίως.
Η σημασία της μεσογειακής διατροφής
Σύμφωνα πάντα με το New Scientist, μια άλλη μελέτη από το Χάρβαρντ, που παρακολούθησε πάνω από 105.000 ανθρώπους επί τρεις δεκαετίες, έδειξε ότι μόνο το 10% έφτασε τα 70 χωρίς χρόνιες ασθένειες, με καλή φυσική και πνευματική κατάσταση. Το κοινό τους στοιχείο; Μια μεσογειακού τύπου διατροφή στη μέση ηλικία. Όσοι κατανάλωναν λιπαρά, αλμυρά και πλούσια σε κρέας τρόφιμα, σπάνια γέρασαν με υγεία.
Το βάρος και οι θερμίδες
Η μακροζωία δεν εξαρτάται μόνο από το τι τρως, αλλά και από το πόσο. Η έρευνα της Ντάι-Κέλερ έδειξε ότι πολλοί υπεραιωνόβιοι είναι αδύνατοι: περίπου οι μισοί είχαν φυσιολογικό βάρος και το ένα τρίτο ήταν ελαφρώς κάτω από το φυσιολογικό.
Η παχυσαρκία δεν φαίνεται να ευνοεί τη μακροζωία, αλλά όσοι ήταν λίγο υπέρβαροι είχαν καλύτερη λειτουργικότητα στην καθημερινότητα σε σχέση με τους αδύνατους.
Μία στρατηγική που συζητιέται είναι ο περιορισμός θερμίδων κατά 25%. Στα ζώα έχει αποδειχθεί ότι παρατείνει τη ζωή, αλλά για τους ανθρώπους δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία και επιπλέον μπορεί να μειώσει την ικανότητα για καθημερινές δραστηριότητες.
Το μυστικό είναι στο πιάτο σας
Η επιστήμη είναι σαφής: Το μεγαλύτερο μέρος του μυστικού της μακροζωίας βρίσκεται στο πιάτο σας. Περισσότερα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια και ξηροί καρποί, αλλά και λιγότερο κρέας, ζάχαρη, αλάτι και επεξεργασμένα τρόφιμα. Με αυτές τις επιλογές αυξάνετε τις πιθανότητες να χαρίσετε στον εαυτό σας μια ολόκληρη δεκαετία ζωής.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
