Το σώμα στέλνει μηνύματα για την κατάστασή του ακόμη και μέσα από τη μυρωδιά του. Οι οσμές που εκπέμπουμε καθημερινά δεν είναι τυχαίες: κρύβουν χημικά σήματα που αλλάζουν όταν κάτι δεν πάει καλά στον οργανισμό μας.

Από τον διαβήτη μέχρι τον καρκίνο και από το Πάρκινσον μέχρι την ελονοσία, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι οι ασθένειες αφήνουν πίσω τους ένα οσφρητικό «αποτύπωμα» και στο μέλλον αυτά τα «αποτυπώματα» θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση ασθενειών χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.

Η γυναίκα που «μυρίζει» το Πάρκινσον

Η χημικός Perdita Barran αρχικά θεώρησε ανοησία την ιστορία που άκουσε από έναν συνάδελφό της: μια Σκωτσέζα ισχυριζόταν ότι μπορούσε να μυρίσει τη νόσο του Πάρκινσον. Η γυναίκα ήταν η 74χρονη πρώην νοσηλεύτρια Joy Milne.

Είχε παρατηρήσει ότι ο άντρας της ανέπτυξε μια νέα, «μουσκώδη» οσμή πολλά χρόνια πριν διαγνωστεί με Πάρκινσον. Αργότερα, όταν βρέθηκε σε μια συνάντηση ασθενών, συνειδητοποίησε ότι όλοι είχαν την ίδια μυρωδιά.

Οι επιστήμονες αποφάσισαν να τη δοκιμάσουν: της έδωσαν να μυρίσει 12 μπλουζάκια, έξι από ασθενείς με Πάρκινσον και έξι από υγιείς. Τα αναγνώρισε όλα σωστά, και μάλιστα εντόπισε έναν άνθρωπο που διαγνώστηκε με τη νόσο έναν χρόνο αργότερα. Το 2015 η ιστορία της έκανε τον γύρο του κόσμου.

Η εξήγηση βρίσκεται στην υπεροσμία – μια κληρονομική ικανότητα που καθιστά την όσφρησή της πολύ πιο ισχυρή από του μέσου ανθρώπου.

Οι ασθένειες έχουν «υπογραφή» μυρωδιάς

Όπως αναφέρουν ειδικοί στο BBC, το σώμα μας απελευθερώνει μια μεγάλη ποικιλία οσμών. Όταν αλλάξει η μυρωδιά, συχνά σημαίνει ότι κάτι συμβαίνει στον οργανισμό.

Για παράδειγμα:

  • Ο διαβήτης σε υπογλυκαιμία μπορεί να δώσει άρωμα «σάπιου μήλου» λόγω συσσώρευσης κετονών.
  • Οι ασθένειες του ήπατος προκαλούν θειώδεις οσμές.
  • Νεφρικά προβλήματα μπορεί να κάνουν την αναπνοή να θυμίζει αμμωνία ή ψάρι.
  • Η φυματίωση μπορεί να δώσει αναπνοή που θυμίζει μπίρα, ενώ η χολέρα προκαλεί μια γλυκιά μυρωδιά στα κόπρανα.

Κάποιες μυρωδιές είναι έντονες ώστε να τις αντιληφθεί ο καθένας, άλλες όμως απαιτούν πολύ πιο ευαίσθητη όσφρηση – είτε ανθρώπινη, είτε… σκυλίσια.

Σκύλοι, μηχανές και επιστήμη

Οι σκύλοι έχουν όσφρηση έως και 100.000 φορές ισχυρότερη από τη δική μας. Έχουν εκπαιδευτεί να εντοπίζουν διάφορους καρκίνους, το Πάρκινσον, τον διαβήτη, ακόμα και επερχόμενες επιληπτικές κρίσεις. Σε έρευνες μπόρεσαν να αναγνωρίσουν τον καρκίνο του προστάτη σε δείγματα ούρων με επιτυχία 99%.

Επειδή όμως η εκπαίδευση των ζώων είναι δύσκολη και όχι πάντα αξιόπιστη, οι επιστήμονες αναπτύσσουν τεχνητές «ηλεκτρονικές μύτες».

Όπως αναφέρει το BBC, η ομάδα της Perdita Barran, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί φασματομετρία μάζας για να αναλύσει το σμήγμα στο δέρμα ασθενών με Πάρκινσον. Από τις 25.000 ουσίες που βρίσκονται στο δέρμα, περίπου 3.000 φαίνεται να διαφέρουν στους πάσχοντες, με 30 από αυτές να αποτελούν σταθερούς δείκτες.

Η τεχνολογία προχωρά  σε απλές, μη επεμβατικές μεθόδους όπως τεστ με δειγματοληψία από το δέρμα, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έγκαιρη διάγνωση.

Οι πτητικές οργανικές ενώσεις και το «αποτύπωμα» υγείας

Η εξήγηση για όλα αυτά βρίσκεται στις πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs). Καθώς ο οργανισμός μας μεταβολίζει τροφή και ενέργεια, παράγει μόρια που εξατμίζονται εύκολα και απελευθερώνονται μέσω του δέρματος, της αναπνοής ή των ούρων.

Όταν υπάρχει ασθένεια, αλλάζει η παραγωγή αυτών των ουσιών και κατ’ επέκταση αλλάζει η οσμή του σώματος.

Έρευνες έχουν δείξει ότι διαφορετικές ασθένειες – από τον καρκίνο μέχρι τις ιογενείς λοιμώξεις – αφήνουν το δικό τους «οσφρητικό αποτύπωμα». Στα παιδιά με ελονοσία, για παράδειγμα, εντοπίστηκε χαρακτηριστική φρουτώδης οσμή που τα καθιστά πιο ελκυστικά στα κουνούπια.

Το μέλλον της διάγνωσης μέσα από τη μυρωδιά

Σύμφωνα πάντα με το BBC, eταιρείες όπως η RealNose.ai εργάζονται πάνω σε «τεχνητές μύτες» που ενσωματώνουν ανθρώπινους οσφρητικούς υποδοχείς καλλιεργημένους στο εργαστήριο και χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να αναγνωρίσουν τα μοτίβα.

Στόχος είναι να δημιουργηθούν γρήγορα, απλά τεστ που θα μπορούν να εντοπίζουν σοβαρές ασθένειες σε πρώιμα στάδια, χωρίς εξετάσεις που ταλαιπωρούν τον ασθενή.

Η Joy Milne – η γυναίκα που μυρίζει το Πάρκινσον – σήμερα συνεργάζεται με επιστήμονες, βοηθώντας στην ανάπτυξη διαγνωστικών εργαλείων. Η ιστορία της δείχνει ότι ακόμη και οι πιο απλές παρατηρήσεις – όπως μια αλλαγή στη μυρωδιά – μπορεί να κρύβουν πολύτιμες πληροφορίες για την υγεία.

Πηγή: https://www.newsbeast.gr

Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com