20/8/2025
Το να αφήνεις τα παπούτσια στην πόρτα θεωρείται ένδειξη σεβασμού σε πολλές κουλτούρες, ενώ για άλλους είναι απλώς ένας πρακτικός τρόπος να μη γεμίζει το σπίτι με μικρόβια και βρωμιές από τον έξω κόσμο.
Στην Ελλάδα συνηθίζεται να βγάζει κανείς τα παπούτσια του πριν μπει στο σπίτι, ειδικά όταν υπάρχουν μικρά παιδιά, ενώ σύμφωνα με δημοσκόπηση του CBS News και YouGov τον Μάιο του 2023, περίπου 2 στους 3 Αμερικανούς το κάνουν. Είναι όμως πράγματι απαραίτητο; Οι ειδικοί… δεν συμφωνούν.
Το επιχείρημα υπέρ του να κρατάμε τα παπούτσια
Οι σόλες μας κουβαλούν αρκετή «αηδία», ακόμα και ίχνη κοπράνων, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την υγεία. Ο μικροβιολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Philip Tierno, εξηγεί πως «ο ανθρώπινος οργανισμός έχει πολλές άμυνες επειδή εκτίθεται παντού σε μικρόβια. Δεν σημαίνει ότι η μόλυνση θα συμβεί μόνο και μόνο επειδή εκτέθηκες σε αυτά». Υπολογίζει μάλιστα την πιθανότητα να κολλήσει κανείς κάποια λοίμωξη από το να φορά παπούτσια μέσα στο σπίτι ως «πάρα πολύ χαμηλή».
Ο ίδιος δεν ανησυχεί ούτε για τα μικρά παιδιά που ακουμπούν το πάτωμα με το στόμα τους: «Πρέπει να εκτίθενται σε διάφορους οργανισμούς, οι περισσότεροι δεν είναι παθογόνοι και βοηθούν το ανοσοποιητικό».
Ένα άλλο επιχείρημα υπέρ του να μη βγάζουμε τα παπούτσια αφορά την υγεία των ποδιών. Η ποδίατρος Priya Parthasarathy επισημαίνει ότι το παρατεταμένο περπάτημα ξυπόλυτου, ιδιαίτερα σε σκληρά πατώματα, επιβαρύνει τα πόδια και μπορεί να προκαλέσει παθήσεις όπως πελματιαία απονευρωσίτιδα. Ο πόνος συχνά «ανεβαίνει» και σε γόνατα, ισχία ή μέση.
Το επιχείρημα υπέρ του να βγάζουμε τα παπούτσια
Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν ότι οι σόλες μας μεταφέρουν πολλά περισσότερα από σκόνη. Ο καθηγητής ιολογίας Charles Gerba στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα βρήκε E. coli και άλλες μορφές βακτηρίων σε περισσότερα από τα μισά ζευγάρια παπουτσιών που εξέτασε. Αυτά μεταφέρονταν στο πάτωμα σχεδόν κάθε φορά. «Μετά τη μελέτη, σταμάτησα να ξαπλώνω στο πάτωμα για να βλέπω τηλεόραση», ομολογεί.
Ακόμα πιο ανησυχητικά ήταν τα ευρήματα του καθηγητή Gabriel Filippelli από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, ο οποίος ερευνά τη σκόνη μέσα στα σπίτια. Εκεί βρέθηκαν βαρέα μέταλλα, μικροσκοπικά σωματίδια από καυσαέρια ή φωτιές, ακόμη και χημικά από λιπάσματα. «Ήταν το καμπανάκι αφύπνισης για μένα. Από τότε κυκλοφορώ με παντόφλες», λέει.
Πέρα από την υγεία, τα παπούτσια φθείρουν και τα δάπεδα: στα χαλιά, το χώμα συσσωρεύεται και λειτουργεί σαν «γυαλόχαρτο» που καταστρέφει τις ίνες, ενώ σε ξύλο ή πλακάκι μπορεί να προκαλέσει γρατζουνιές.
Η τελική απόφαση: παντόφλες ή ειδικά παπούτσια σπιτιού
Παρά τα επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές, η πλάστιγγα φαίνεται να γέρνει προς το «βγάζουμε τα παπούτσια». Οι ειδικοί προτείνουν να τα αντικαθιστούμε με παντόφλες ή ειδικά παπούτσια εσωτερικού χώρου με καλή στήριξη. «Αν διπλώνει στη μέση σαν σαγιονάρα, δεν προσφέρει στήριξη», τονίζει η Parthasarathy.
Για τους καλεσμένους, οι ειδικοί εθιμοτυπίας προτείνουν να τους ενημερώνουμε εκ των προτέρων ότι το σπίτι είναι «χωρίς παπούτσια» και να έχουμε έτοιμες καθαρές κάλτσες ή μιας χρήσης παντόφλες για να νιώθουν άνετα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συνήθεια αυτή, είτε για λόγους υγείας είτε για καθαριότητα και συντήρηση, κερδίζει συνεχώς έδαφος.