Η ζάχαρη θεωρείται γενικά ένας εχθρός της υγείας. Όμως μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι το πώς καταναλώνεται η ζάχαρη έχει μεγαλύτερη σημασία απ’ όσο νομίζαμε.
Αναλύοντας δεδομένα από πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους σε πολλές ηπείρους, ερευνητές του Πανεπιστημίου Brigham Young (BYU) στη Γιούτα των ΗΠΑ κατέληξαν σε ένα αναπάντεχο εύρημα: η ζάχαρη που προσλαμβάνεται μέσω ροφημάτων όπως τα αναψυκτικά – ακόμα και οι χυμοί φρούτων, πλούσιοι σε φυσική φρουκτόζη – φαίνεται να είναι πιο επιβλαβής από τη ζάχαρη που καταναλώνεται με τρόφιμα.
«Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που αποτυπώνει με σαφήνεια τη δοσοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ διαφορετικών πηγών ζάχαρης και του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου 2», δήλωσε στο Fortune η Karen Della Corte, επικεφαλής της μελέτης και καθηγήτρια διατροφικής επιστήμης στο BYU. «Υπογραμμίζει γιατί η ζάχαρη σε υγρή μορφή – είτε από αναψυκτικά είτε από χυμούς – είναι πιο προβληματική για την υγεία από την αντίστοιχη που τρώμε».
Οι ερευνητές, αφού διόρθωσαν τα δεδομένα τους με βάση το δείκτη μάζας σώματος και άλλους παράγοντες κινδύνου, εντόπισαν τα εξής:
- Τα ζαχαρούχα ροφήματα είναι επικίνδυνα. Ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 αυξάνεται κατά 25% με την καθημερινή κατανάλωση ενός κουτιού (355 ml) αναψυκτικού ή άλλου ροφήματος με ζάχαρη (ενεργειακά, αθλητικά ποτά κ.λπ.).
- Και ο χυμός φρούτων είναι πρόβλημα. Με κάθε επιπλέον ποτήρι (240 ml) χυμού την ημέρα –ακόμα και 100% φυσικού χυμού ή νέκταρ – ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 5%.
- Οι αντιδράσεις είναι ατομικές. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι σχετικοί και εξαρτώνται σε κάποιο βαθμό από τον οργανισμό του κάθε ατόμου.
- Η ζάχαρη σε τρόφιμα είναι άλλη υπόθεση. Η ημερήσια κατανάλωση – μέσω τροφών – 20 γραμμαρίων σακχαρόζης (περίπου 1,5 κουταλιά της σούπας) και συνολικών σακχάρων συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, υποδεικνύοντας μια αναπάντεχα προστατευτική σχέση.
Γιατί είναι χειρότερο να πίνουμε τη ζάχαρη;
Η απάντηση φαίνεται να σχετίζεται με το πώς ο μεταβολισμός μας επεξεργάζεται τη ζάχαρη. Τα ζαχαρούχα ροφήματα και οι χυμοί περιέχουν απομονωμένα σάκχαρα που απορροφώνται ταχύτερα, αυξάνοντας γρήγορα το σάκχαρο στο αίμα. Αυτό καταπονεί το συκώτι, οδηγώντας σε συσσώρευση λίπους και αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη – βασικό παράγοντα για την εμφάνιση διαβήτη.
Αντίθετα, όταν η ζάχαρη προσλαμβάνεται μέσω τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά –όπως φρούτα, γαλακτοκομικά ή δημητριακά ολικής άλεσης– η παρουσία φυτικών ινών, λιπαρών και πρωτεϊνών επιβραδύνει την απορρόφηση της γλυκόζης, μειώνοντας το μεταβολικό φορτίο.
Τι γίνεται με τους χυμούς φρούτων;
Ίσως φαίνεται αντιφατικό, αλλά σύμφωνα με τη μελέτη, οι χυμοί φρούτων μπορεί να είναι εξίσου επιβλαβείς με τα αναψυκτικά. Αν και περιέχουν βιταμίνες και φυτοχημικά (συστατικά που παράγουν ή περιέχουν τα φρούτα και τα λαχανικά), η απουσία ινών και η υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα τους καθιστούν φτωχό υποκατάστατο των ολόκληρων φρούτων.
Οι ερευνητές καταλήγουν πως, αν και χρειάζεται περαιτέρω μελέτη για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της κατανάλωσης ζάχαρης, είναι πλέον σαφές ότι η μορφή υπό την οποία καταναλώνεται παίζει σημαντικό ρόλο. Όταν πρόκειται για ζάχαρη, αυτό που μετράει δεν είναι μόνο η ποσότητα – αλλά και το πώς τη λαμβάνεις.
