Πόσο βρώμικες είναι οι γενειάδες σύμφωνα με την επιστήμη

Οι γενειάδες διαχρονικά «διχάζουν» ως τάση. Ανά δεκαετία έρχονται στο προσκήνιο και τα τελευταία χρόνια αποτελούν μια από τις κυρίαρχες στιλιστικές προτάσεις.

Κάποιοι τις λατρεύουν και άλλοι τις απορρίπτουν όχι μόνο για αισθητικούς λόγους, αλλά και επειδή τις θεωρούν ανθυγιεινές.  Αλλά πόσο βρώμικες είναι στην πραγματικότητα; Η επιστήμη έχει την απάντηση πάνω σε αυτό ζήτημα.

Το ανθρώπινο δέρμα φιλοξενεί δισεκατομμύρια μικροοργανισμούς – κυρίως βακτήρια, αλλά και μύκητες και ιούς – και οι τρίχες του προσώπου δημιουργούν ένα ιδιαίτερο περιβάλλον στο οποίο αυτοί μπορούν να ευδοκιμήσουν.

Τι δείχνουν πραγματικά οι έρευνες

Έρευνες δείχνουν ότι οι γενειάδες, συγκεκριμένα, υποστηρίζουν έναν πυκνό και ποικίλο μικροβιακό πληθυσμό. Αυτό έχει ενισχύσει την άποψη ότι είναι από τη φύση τους ανθυγιεινές. Πρόσφατα σε δημοσίευμα της Washington Post αναφέρθηκε ότι ορισμένες τουαλέτες περιέχουν λιγότερα μικρόβια από μια μέση γενειάδα.

Όμως η πραγματικότητα, όπως επισημαίνεται στο Science Alert, είναι σίγουρα πολύ πιο σύνθετη.

Η μικροβιακή σύνθεση του δέρματος διαφέρει ανάλογα με την περιοχή και επηρεάζεται από παράγοντες όπως η θερμοκρασία, το pH, η υγρασία και η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών. Οι γενειάδες δημιουργούν ένα ζεστό, συχνά υγρό περιβάλλον, στο οποίο μπορεί να συσσωρευτούν υπολείμματα τροφής και έλαια – ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη μικροβίων.

Τα μικρόβια δεν αναπτύσσονται μόνο λόγω των ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών, αλλά και λόγω της συνεχούς έκθεσης σε νέους ρύπους και μικροοργανισμούς – ιδίως από τα χέρια που αγγίζουν συχνά επιφάνειες και το πρόσωπο.

Οι ανησυχίες γύρω από τη γενειάδα έχουν μια ιστορία δεκαετιών και ενισχύονται ανάλογα με το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο αναφοράς. Παλαιότερες μελέτες υποστηριζαν ότι οι τρίχες του προσώπου μπορούν να συγκρατήσουν βακτήρια και βακτηριακές τοξίνες ακόμη και μετά το πλύσιμο.

Αυτό οδήγησε στην αντίληψη πως οι γενειάδες λειτουργούν ως αποθήκες βακτηρίων και πιθανώς αποτελούν κίνδυνο για μετάδοση μολύνσεων. Στην πραγματικότητα, η επιστημονική εικόνα για τις γενειάδες παραμένει μικτή.

Κάποιες έρευνες ανέφεραν πως οι γενειάδες έχουν περισσότερα μικρόβια από το τρίχωμα των σκύλων. Στον χώρο της υγείας, αυτό έχει γίνει αιτία διαφωνιών, ειδικά σε νοσοκομεία όπου η μετάδοση παθογόνων προκαλεί ανησυχία.

Άλλες έρευνες αμφισβητούν την άποψη ότι οι γενειάδες αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης. Για παράδειγμα, μια μελέτη δεν βρήκε σημαντική διαφορά στην παρουσία βακτηρίων ανάμεσα σε γενειοφόρους και ξυρισμένους υγειονομικούς.

Μάλιστα διαπίστωσε ότι οι γιατροί με γενειάδα ήταν λιγότερο πιθανό να φέρουν Staphylococcus aureus, ένα από τα κύρια βακτήρια που προκαλούν νοσοκομειακές λοιμώξεις, και δεν παρατηρήθηκε αύξηση μολύνσεων σε ασθενείς που είχαν αντιμετωπιστεί από γενειοφόρους χειρουργούς που φορούσαν μάσκες.

Η απάντηση στην ερώτηση βρίσκεται στη… φροντίδα

Είναι γεγονός πως οι γενειάδες μπορούν μερικές φορές να μεταδώσουν δερματικές μολύνσεις, όπως η μολυσματική τερμινθίαση (impetigo) – ένα μεταδοτικό εξάνθημα που συχνά προκαλείται από τον S. aureus και εντοπίζεται στις τρίχες του προσώπου.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, παράσιτα όπως οι ψείρες του εφηβαίου – που κανονικά ζουν στη βουβωνική περιοχή – μπορεί να εμφανιστούν και σε γενειάδες, φρύδια ή βλεφαρίδες, ιδιαίτερα όταν η υγιεινή είναι κακή ή υπάρχει στενή επαφή με άτομο που φέρει το παράσιτο.

Τελικά, όπως συμβαίνει και με τα περισσότερα πράγματα, εξαρτάται από το πώς φροντίζεις τη γενειάδα. Με καθημερινή υγιεινή και σωστή περιποίηση, οι γενειάδες δεν αποτελούν κίνδυνο και μπορεί να είναι πιο υγιεινές απ’ ό,τι πιστεύαμε παλαιότερα.

Αντίθετα μια παραμελημένη γενειάδα μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό, φλεγμονή και μόλυνση. Το δέρμα κάτω από τη γενειάδα – πλούσιο σε αιμοφόρα αγγεία, νευρικές απολήξεις και ανοσοκύτταρα – είναι εξαιρετικά ευαίσθητο σε μικροβιακούς και περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες. Όταν συσσωρεύονται σμήγμα, νεκρά κύτταρα, υπολείμματα τροφής και ρύποι, προκαλούν ερεθισμό και ενισχύουν την ανάπτυξη βακτηρίων και μυκήτων.

Οι ειδικοί συνιστούν καθημερινό πλύσιμο του προσώπου και της γενειάδας. Αυτό απομακρύνει βρωμιά, έλαια, αλλεργιογόνα και νεκρά κύτταρα, εμποδίζοντας τη μικροβιακή συσσώρευση.

Οι δερματολόγοι προτείνουν επίσης ενυδάτωση για αποφυγή ξηρότητας, χρήση χτενιού για καθαρισμό από υπολείμματα και τακτικό τριμάρισμα για έλεγχο της τριχόπτωσης και καλύτερη εμφάνιση. Όλα αυτά διατηρούν όχι μόνο την υγιεινή αλλά και τη γενικότερη υγεία και εμφάνιση της γενειάδας.