8/5/2025
Το διάστημα μετά την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας «Τα σαγόνια του καρχαρία» το 1975 σε σκηνοθεσία Στίβεν Σπίλμπεργκ παρατηρήθηκε αυτό που οι ειδικοί χαρακτήρισαν «The Jaws Effect», σύμφωνα με το οποίο χιλιάδες καρχαρίες θανατώθηκαν μετά τον πανικό που είχε προκληθεί.
Τα αρνητικά στερεότυπα ακολουθούν εδώ και χρόνια τα εντυπωσιακά αυτά θαλάσσια ζώα, παρότι κατά μέσο όρο καταγράφονται περίπου 100 επιθέσεις σε ανθρώπους παγκοσμίως με μόλις το 10% να είναι θανατηφόρες.
Παλαιότερη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα είχε αποδώσει τις επιθέσεις στην αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων, η οποία επιδρά στη συμπεριφορά του καρχαρία.
Η απώλεια ενδιαιτημάτων προκαλεί τη μετατόπιση των ειδών, με αποτέλεσμα ο καρχαρίας να οδηγείται πιο κοντά στις ακτές όπου υπάρχουν περισσότερα ψάρια, αλλά και περισσότεροι λουόμενοι.
Τώρα, μία νέα έρευνα από διεθνή επιστημονική ομάδα «βλέπει» πίσω από τις επιθέσεις την… αυτοάμυνα.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί σε έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Conservation Science είναι πιθανό ο καρχαρίας να λειτουργεί σύμφωνα με το ένστικτο επιβίωσης όταν δαγκώνει έναν άνθρωπο.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το ζώο μπορεί να νιώσει απειλή από την ανθρώπινη παρουσία, ιδίως όταν κάποιος ψαρεύει με ψαροντούφεκο, ή επιχειρεί να αιχμαλωτίσει έναν καρχαρία, ο οποίος αντιδρά συχνά επιφέροντας επιφανειακά και μη θανατηφόρα τραύματα.
Σε κάποιες περιπτώσεις, βέβαια, είναι πιθανό να χρησιμοποιήσει περισσότερη δύναμη και να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι καρχαρίες φοβούνται τον άνθρωπο και είναι πολύ επιφυλακτικοί μαζί του. Επομένως, μία δυσανάλογα βίαιη αντίδραση προκύπτει πιθανώς από το ένστικτο επιβίωσης. Για ορισμένα είδη, όπως ο γκρίζος καρχαρίας των υφάλων, αρκεί η παρουσία του ανθρώπου στο χώρο τους για να «ξυπνήσει» μέσα τους το… βασικό ένστικτο.
Ο επικεφαλής συντάκτης της μελέτης, ειδικός σε καρχαρίες και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Γραμμάτων στο Παρίσι (PSL), Ερίκ Κλουά δήλωσε ότι με τη μελέτη «δείχνουμε ότι οι επιθέσεις άμυνας από καρχαρίες σε ανθρώπους – μια αντίδραση στην αρχική ανθρώπινη επιθετικότητα – είναι μια πραγματικότητα και ότι το ζώο δεν πρέπει να θεωρείται υπεύθυνο ή υπαίτιο όταν συμβαίνουν.
Αυτές οι δαγκωνιές είναι απλώς μια εκδήλωση του ενστίκτου επιβίωσης και η ευθύνη για το περιστατικό πρέπει να αντιστραφεί».
Οι ερευνητές για να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα μελέτησαν παγκόσμια δεδομένα από το 1863 όταν καταγράφηκαν οι πρώτες επιθέσεις με συνολικά 7.000 περιστατικά.
Η ομάδα εστίασε σε όσα συνδέονται με ανθρώπινη δραστηριότητα και τα ταξινόμησε στην κατηγορία περιστατικών που έχουν προκληθεί από τον άνθρωπο.
Προκύπτει, λοιπόν, ότι τουλάχιστον 322 περιστατικά θα μπορούσαν να είχαν ως κίνητρο την αυτοάμυνα.
Πώς μπορεί να αποφευχθεί μία επίθεση; Σύμφωνα με τους ειδικούς αρκεί ο άνθρωπος να μην ενεργήσει με τρόπο που μπορεί ο καρχαρίας να θεωρήσει επιθετική συμπεριφορά.
Ακόμα και αν κάποιος θελήσει να βοηθήσει ένα ζώο που έχει ξεβραστεί, μπορεί να κριθεί απειλή και επομένως ο καρχαρίας να δαγκώσει.
«Μην αλληλεπιδράτε σωματικά με έναν καρχαρία, ακόμα κι αν φαίνεται ακίνδυνος ή βρίσκεται σε κίνδυνο. Μπορεί ανά πάσα στιγμή να το θεωρήσει αυτό ως επιθετικότητα και να αντιδράσει αναλόγως», τόνισε ο Κλουά και πρόσθεσε πως είναι δυνητικά επικίνδυνα ζώα και χαρακτήρισε σοφό να μην τα αγγίζουμε, αλλά και ένδειξη σεβασμού.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
