30/4/2025
Δεν είναι λίγες οι μελέτες που εδώ και χρόνια συνδέουν την έκθεση σε χημικές ενώσεις, οι οποίες βρίσκονται μεταξύ άλλων σε πλαστικές συσκευασίες προϊόντων, τάπερ, αρώματα, καλλυντικά, είδη προσωπικής φροντίδας, με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Μία νέα μελέτη από την Ιατρική Σχολή Γκρόσμαν (Ιατρικό Κέντρο Λανγκόν) του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης επιβεβαιώνει τις παλαιότερες εκθέσεις και συσχετίζει τις φθαλικές ενώσεις με περισσότερους από 350.000 θανάτους από καρδιακές παθήσεις σε ανθρώπους ηλικίας 55 έως 64 ετών κάθε χρόνο παγκοσμίως.
Όπως αναφέρει η έκθεση που δημοσιεύθηκε στο eBioMedicine έχουν προκύψει νέα στοιχεία που δείχνουν ότι τα πλαστικά πολυμερή και τα χημικά τους πρόσθετα, ιδίως ο δι-2-αιθυλεξυλφθαλικός εστέρας (DEHP), εντείνουν την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, ενώ παρατηρείται αύξηση του οξειδωτικού στρες και μεταβολική δυσλειτουργία.
Πιο συγκεκριμένα, το 2018 αποδόθηκαν στην έκθεση σε DEHP 356.238 θάνατοι παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας το 13,497% όλων των καρδιαγγειακών θανάτων ανδρών και γυναικών ηλικίας 55-64 ετών. Από αυτούς, επισημαίνουν οι επιστήμονες, 349.113 αποδόθηκαν στη χρήση πλαστικών, με τα περισσότερα περιστατικά – σε ποσοστό περίπου 73% – να έχουν καταγραφεί σε Νότια και Ανατολική Ασία, Μέση Ανατολή και Ειρηνικό.
Συγκεκριμένα, η Ινδία είχε τον υψηλότερο αριθμό θανάτων (103.587), ακολουθούμενη από την Κίνα και την Ινδονησία, στοιχείο που αποτυπώνει την αυξανόμενη ποσότητα πλαστικού στις αναπτυσσόμενες χώρες, χωρίς ωστόσο τους απαραίτητους περιορισμούς και πρωτόκολλα που ακολουθούνται σε άλλες περιοχές.
«Υπάρχει μια σαφής ανισότητα ως προς το ποια μέρη του κόσμου επωμίζονται το κύριο βάρος των αυξημένων καρδιακών κινδύνων από τις φθαλικές ενώσεις», δήλωσε ο Λεονάρντο Τραζάντε, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Γκρόσμαν και εκ των συντακτών της μελέτης.
«Σκεφτόμαστε τα πλαστικά ως ένα ζήτημα [που αφορά] στις χώρες υψηλού εισοδήματος. Αλλά αυτό που βλέπουμε στο μοτίβο γεωγραφικά είναι ανησυχητικό», τόνισε.
«Τα ευρήματά μας αναδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη για παγκόσμιους κανονισμούς για τη μείωση της έκθεσης σε αυτές τις τοξικές ουσίες, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την ταχεία εκβιομηχάνιση και την κατανάλωση πλαστικού», πρόσθεσε.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί οι χημικές ουσίες διασπώνται σε μικροσκοπικά σωματίδια και εισχωρούν στον οργανισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων από παχυσαρκία και διαβήτη, έως προβλήματα γονιμότητας, καρκίνο, ακόμα και ΔΕΠΥ.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Γκρόσμαν εστίασαν στο DEHP, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως σε συσκευασίες τροφίμων, καθώς και σε ιατρικό εξοπλισμό και άλλα πλαστικά προϊόντα, ενώ σε καλλυντικά και προϊόντα καθαρισμού προτιμάται καθώς βοηθά να διατηρηθεί το άρωμά τους.
Η έκθεση σε αυτή την ουσία έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί φλεγμονή στις αρτηρίες της καρδιάς και μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Παράλληλα, εκτιμάται ότι μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη υφιστάμενων παθήσεων και να οδηγήσει σε οξέα επεισόδια.
Για «τεράστιο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία» που προκύπτει από τις χημικές αυτές ουσίες, έκανε λόγο η Σάρα Χάιμαν ερευνήτρια στην Ιατρική Σχολή Γκρόσμαν.
Παλαιότερη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας το 2021 είχε συνδέσει τις φθαλικές ενώσεις με περισσότερους από 50.000 πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο, κυρίως από καρδιακές παθήσεις, σε ηλικιωμένους Αμερικανούς.
Για την τελευταία τους έρευνα, ωστόσο, η Χάιμαν υποστηρίζει ότι πρόκειται για την πρώτη παγκόσμια εκτίμηση θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις που προκύπτουν από την έκθεση στις χημικές ουσίες.
Την ίδια στιγμή, ανιχνεύθηκε παρουσία μικροπλαστικών ή νανοπλαστικών στην καρωτίδα αρτηρία ασθενών που αυξάνουν με τη σειρά τους κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου ή θανάτου. Οι ερευνητές τώρα προσπαθούν να κατανοήσουν τον βαθμό στον οποίο αυτά τα μικροσκοπικά πλαστικά μπορούν να μεταφέρουν μαζί τους χημικές ουσίες όπως οι φθαλικές ενώσεις.
Ο Τραζάντε, πάντως, εκτιμά ότι άνθρωποι με περισσότερες φθαλικές ενώσεις στον οργανισμό τους είναι πιθανώς περισσότερο εκτεθειμένοι στα πλαστικά, άρα και στα μικροπλαστικά και στα νανοπλαστικά.
«Θα μπορούσαν να είναι οι χημικές ουσίες που μεταφέρονται ή θα μπορούσαν να είναι τα μικρο- και νανοπλαστικά», συμπλήρωσε.
Η Τρέισι Γούντραφ, καθηγήτρια μαιευτικής, γυναικολογίας και αναπαραγωγικής υγείας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, μιλώντας στην Washington Post εξήγησε ότι είναι ήδη γνωστό πως «οι φθαλικές ενώσεις είναι τοξικές χημικές ουσίες».
Επισήμανε, δε, ότι επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις ασκούν πιέσεις στους αρμοδίους να αφαιρέσουν τις φθαλικές ενώσεις από τις συσκευασίες τροφίμων και άλλα πλαστικά και τόνισε ότι η πρόσφατη έκθεση επιβεβαιώνει ότι οι πιέσεις αυτές είναι «καλή ιδέα».
Υπάρχει τρόπος να περιοριστεί η έκθεση των καταναλωτών στις επιβλαβείς ουσίες; Σύμφωνα με τους επιστήμονες ναι.
Αρκεί να αποφευχθεί η χρήση πλαστικών, να μην τοποθετούνται πλαστικές συσκευασίες σε φούρνο μικροκυμάτων ή πλυντήριο πιάτων, να χρησιμοποιούνται προϊόντα προσωπικής υγιεινής και καθαρισμού χωρίς άρωμα, να σκουπίζονται συχνά τα χαλιά καθώς οι τοξικές ουσίες μπορούν να συγκεντρωθούν στη σκόνη και σε μαλακά υλικά, να προτιμάται ηλεκτρική σκούπα με φίλτρο HEPA, να επιλέγονται συσκευασίες από γυαλί, ανοξείδωτο ατσάλι, κεραμικό ή ξύλο για την αποθήκευση τροφίμων.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
