24/4/2025
Η ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία, η προσωπική τους αυτονομία, η ισότιμη κοινωνική τους ένταξη, αποτελούν πλέον θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στη σχετική Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών και αντικατοπτρίζουν τον πυρήνα της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο σκύλος βοηθός ή σκύλος βοηθείας (assistance dog) είναι ένα μέσο υλοποίησης του δικαιώματος για ανεξαρτησία και αυτονομία του ατόμου με αναπηρία στην πράξη, ακόμη και σε περιβάλλοντα με ελλείψεις στην προσβασιμότητα.
Οι σκύλοι βοηθοί μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε διάφορες κατηγορίες αναπηρίας. Ορισμένα παραδείγματα εργασίας σκύλων βοηθών είναι: Σκύλος οδηγός για άτομα με οπτική αναπηρία, σκύλος ακοής για κωφούς, σκύλος βοηθός για άτομα με αυτισμό, σκύλος βοηθός ιατρικής ειδοποίησης/ανταπόκρισης, σκύλος βοηθός για άτομα με κινητική αναπηρία, σκύλος βοηθός για άτομα με διαβήτη, σκύλος βοηθός για άτομα με επιληψία.
Έτσι, οι σκύλοι βοηθοί εκπαιδεύονται για να προσφέρουν ανεξαρτησία, ασφάλεια και πολλές φορές να σώζουν τις ζωές των χειριστών τους, αφού εντοπίζουν έγκαιρα επικείμενες ιατρικές κρίσεις, όπως για παράδειγμα επιληψία, ανωμαλίες στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, ενώ άλλοτε πάλι προλαμβάνουν τους αυτοτραυματισμούς.
Η εκπαίδευση ενός υποψήφιου σκύλου βοηθού διαρκεί περίπου δύο χρόνια. Τον πρώτο χρόνο το κουτάβι φιλοξενείται στο σπίτι ενός ανάδοχου εθελοντή, εκπαιδεύεται σε βασικές έννοιες, γνωρίζει τον κόσμο και κοινωνικοποιείται. Στη συνέχεια, παραδίδεται ώριμο πλέον για εξειδικευμένη εκπαίδευση ανάλογα με την αναπηρία που θα υποστηρίξει, η οποία διαρκεί περίπου έναν χρόνο.
Ο σκύλος βοηθός συμβάλλει στη μεγιστοποίηση της αυτονομίας του ατόμου με αναπηρία, ανάλογα με τις ανάγκες του. Για παράδειγμα, μπορεί να ανοίξει ή να κλείσει μια πόρτα, ή να πιάσει ένα αντικείμενο από το πάτωμα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει κάποιον να ξεπεράσει μια κρίση πανικού.
Στη χώρα μας, οι εκπαιδευμένοι και οι υπό εκπαίδευση σκύλοι βοηθείας έχουν δικαίωμα πρόσβασης και εισόδου σε όλους τους δημόσιους χώρους ή χώρους συνάθροισης κοινού, όπου βρίσκεται ο χειριστής τους. Ο κάθε σκύλος βοηθός λειτουργεί ως προέκταση του σώματος του χειριστή και δεν πρέπει να διαχωρίζεται από αυτόν, γιατί έτσι περιορίζεται η αυτονομία, η ασφάλεια και η ελευθερία των επιλογών του. Η άρνηση πρόσβασης του σκύλου βοηθού εκεί όπου βρίσκεται ο χειριστής του ισοδυναμεί με δυσμενή διάκριση λόγω αναπηρίας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα με τους κανονισμούς για τα δικαιώματα των επιβατών, οι σκύλοι βοηθοί επιτρέπεται να βρίσκονται εκεί όπου κάθεται ο χειριστής τους, ενώ η τυχόν επιβολή επιπλέον χρέωσης συνιστά διακριτική μεταχείριση.
Ωστόσο οι αεροπορικές εταιρείες δεν εφαρμόζουν ομοιόμορφη πολιτική σχετικά με τη δυνατότητα εισόδου των σκύλων βοηθείας στην καμπίνα του αεροσκάφους μαζί με το χειριστή τους, με αποτέλεσμα να ανακύπτουν προβλήματα σε αρκετές περιπτώσεις. Στην κατεύθυνση αυτήν, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία εξέδωσε τον περασμένο Μάρτιο έγγραφο θέσης, σύμφωνα με το οποίο διατυπώνει κάποιες προτάσεις για την επίλυση ανάλογων προβλημάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, το EDF προτείνει μεταξύ άλλων, την αποδοχή εκ μέρους των αεροπορικών εταιρειών όχι μόνο των διεθνών αλλά και των εθνικών πιστοποιήσεων των σκύλων βοηθών όπου υπάρχουν, τη δυνατότητα ο επιβάτης να μπορεί να μεταφέρει τροφή, νερό και ιατρικά είδη για το σκύλο βοηθό χωρίς χρέωση, την απαγόρευση επιβολής χρήσης φίμωτρου για το σκύλο βοηθό, ενώ πρέπει να υπάρχει σύστημα πολυκάναλης και προσβάσιμης επικοινωνίας για τυχόν διευκρινίσεις.
Παράλληλα, τονίζεται η ανάγκη οι υπηρεσίες υποστήριξης στα αεροδρόμια να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των χειριστών και των σκύλων βοηθών, ενώ θα πρέπει να καθιερωθεί υποχρεωτική εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα σκύλων βοηθείας. Επιπλέον το EDF καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να προτείνει νομοθετικά μέτρα για την αμοιβαία αναγνώριση των σκύλων βοήθειας και να εξετάσει τη δυνατότητα δημιουργίας πανευρωπαϊκής βάσης δεδομένων ή ενιαίας ευρωπαϊκής κάρτας για σκύλους βοήθειας.
Ο σκύλος βοηθός είναι ένα μέσο που διασφαλίζει την ανεξαρτησία του χειριστή του στο μέγιστο βαθμό και όλοι μας έχουμε χρέος να ενισχύσουμε και να διευκολύνουμε την πρόσβαση του παντού χωρίς περιορισμούς, διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
