29/4/2025
«Sanitas Per Aquam», ή πιο σύντομα SPA. Δεν είναι τυχαίο ότι στην αρχαία Ρώμη πίστευαν ότι η υγεία έρχεται μέσα από το νερό, καθώς πάνω σε αυτό το σκεπτικό δόμησαν τις θέρμες, στις οποίες οι πολίτες όχι μόνο κατακτούσαν χαλάρωση και ανακούφιση από διάφορες παθήσεις, αλλά λειτουργούσαν ως τόπος κοινωνικοποίησης και αναζωογόνησης του πνεύματος.
Τις θεραπευτικές ιδιότητες του νερού ανακάλυψαν στην αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο, καθώς και στην Άπω Ανατολή με τα λουτρά και τις φυσικές ιαματικές πηγές να αποτελούν κέντρα ευεξίας και ομορφιάς, αλλά και εξαγνισμού της ψυχής και του σώματος.
Η χρήση φυσικών πηγών νερού διευρύνθηκε και οδήγησε στη δημιουργία σπουδαίων λουτροπόλεων στην Ευρώπη, με εντυπωσιακές εγκαταστάσεις, κήπους και θεραπευτικές πρακτικές που τις κατέστησαν δημοφιλείς σε όλο τον κόσμο.
Ιστορικά σύμβολα υγείας, αρμονίας και πολυτέλειας, 11 λουτροπόλεις σε επτά ευρωπαϊκές χώρες εντάχθηκαν στον κατάλογο της UNESCO, αντιπροσωπεύοντας ένα μοναδικό πολιτιστικό φαινόμενο και αστική τυπολογία χωρίς προηγούμενο αντίστοιχο.
Στη λίστα με τις ιστορικές λουτροπόλεις συγκαταλέγονται το Μπάντεν στην Αυστρία με το SPA των Αυτοκρατόρων, το Σπα στο Βέλγιο με το Καφέ της Ευρώπης, η Φραντίσκοβι Λάζνιε με το Ευρωπαϊκό μοντέλο SPA και η Κάρλοβι Βάρι με το Ευρωπαϊκό υπαίθριο σαλόνι στην Τσεχία, η Βισύ με τη Βασίλισσα των λουτροπόλεων στη Γαλλία, το Μπατ Εμς με το Αυτοκρατορικό SPA, το Μπατ Κίσινγκεν με το Μεταξύ κλασικισμού και νεοτερισμού στη Γερμανία, το Μπάντεν-Μπάντεν με τη Θερινή πρωτεύουσα της Ευρώπης στη Γερμανία, τη Μοντεκατίνι Τέρμε με τον Κήπο SPA της Ευρώπης και το Μπαθ με τη Γεωργιανή Λουτρόπολη στη Μεγάλη Βρετανία.
Οι 11 λουτροπόλεις συμμετέχουν στο πρόγραμμα Preserving Legacies της National Geographic Society σε μία προσπάθεια να προστατευτούν από κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.
Για παράδειγμα, η λουτρόπολη Σπα στο Βέλγιο με τις πηγές της που αναβλύζουν σε διάφορα σημεία, συνεχίζει να ακολουθεί τη φιλοσοφία πίσω από την αξία της ιαματικής παράδοσης, όμως αντιμετωπίζει τις σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Ανάμεσα σε αυτές ο κίνδυνος πλημμύρας από σφοδρές βροχοπτώσεις και την άνοδο της στάθμης των υπόγειων υδάτων. Όπως αναφέρει το πρόγραμμα, τα πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν την περιοχή το 2021 ανέδειξαν την ευπάθεια του ιστορικού κέντρου της πόλης, των εγκαταστάσεων και του τοπίου. Επιπλέον, η στάθμη των υδάτων απειλεί τις ιαματικές πηγές και το παραδοσιακό σύστημα διαχείρισης πηγών.
Με την ένταξή της στο Preserving Legacies, η βελγική λουτρόπολη στοχεύει να αναπτύξει στρατηγικές προσαρμογής που ενσωματώνουν την παραδοσιακή γνώση και τη σύγχρονη κλιματική πολιτική. Παράλληλα, αναμένεται να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά της και η προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της πόλης.
Ανάλογες προκλήσεις αντιμετωπίζει η Βισύ στη Γαλλία, φημισμένη για τα ιαματικά νερά της και το τοπίο της. Και σε αυτή την περίπτωση, οι πλημμύρες απειλούν τα ιστορικά λουτρά, ενώ οι ισχυρές καταιγίδες θέτουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα των κτιρίων της. Παράλληλα, όπως επισημαίνει το πρόγραμμα η υποβάθμιση του τοπίου, η απώλεια δέντρων και οι αλλαγές στο περιβάλλον δίπλα στο ποτάμι, επιδρούν αρνητικά στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της πόλης.
Μιλώντας στο δίκτυο Euronews η Ναόμι Ο’Τουλ, υπεύθυνη επικοινωνίας του Preserving Legacies για τις λουτροπόλεις, τόνισε ότι «η άνοδος της θερμοκρασίας, οι πλημμύρες και η ξηρασία μπορεί να επηρεάσουν τα σημεία από όπου αναβλύζουν οι πηγές, καθώς και το ρυθμό ροής του νερού, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία που να μας βοηθούν να καταλάβουμε ακριβώς πώς».
Από την άλλη, η εκτελεστική διευθύντρια του προγράμματος, Βικτώρια Χέρμαν, μιλώντας για την αξία των λουτροπόλεων εξήγησε ότι «τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς δεν μας εμπνέουν μόνο με την ομορφιά τους. Για τις κοινότητες σε όλο τον κόσμο, η κληρονομιά αποτελεί το θεμέλιο της τοπικής οικονομίας μέσω του πολιτιστικού τουρισμού, της χειροτεχνίας και των γεωργικών συστημάτων κληρονομιάς».
Προς ενίσχυση και προστασία αυτών των αξιών η Κιάρα Ρονκίνι γενική γραμματέας για τις ιστορικές λουτροπόλεις, τόνισε ότι το Preserving Legacies «θα μας επιτρέψει να ενσωματώσουμε την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή άμεσα στο σχέδιο διαχείρισης της περιουσίας μας για το 2027, διασφαλίζοντας ότι τα εξαιρετικά πολιτιστικά τοπία και οι πηγές ιαματικού νερού προστατεύονται για τις μελλοντικές γενιές».
Προς αυτή την κατεύθυνση το πρόγραμμα εστιάζει στην ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων ώστε να αναπτύξουν δεξιότητες, εργαλεία και λύσεις για την προστασία των περιοχών τους.
«Εφοδιασμένοι με αυτές τις γνώσεις, οι επικεφαλής καθοδηγούν τις κοινότητές τους μέσω της αξιολόγησης κλιματικών κινδύνων», εξήγησε η Χέρμαν.
Συμπλήρωσε δε, ότι με την κατάρτιση και την επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιολόγηση «οι κοινότητες αποκτούν επιτέλους τη δυνατότητα να διαθέτουν πόρους και τεχνική βοήθεια για την εφαρμογή δράσεων προσαρμογής που διασφαλίζουν την κληρονομιά τους και εξασφαλίζουν ένα ανθεκτικό μέλλον».
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
