1\3\2024
Όταν σβήνουν και τα τελευταία φωτάκια της νόησης αυτό που μένει στους πάσχοντες από άνοια, είναι η αίσθηση της αφής. Το χάδι είναι κάτι που πάντα καταλαβαίνουν και ό,τι πιο πολύτιμο μπορούμε να προσφέρουμε σε αυτούς τους ανθρώπους, όταν η επικοινωνία δυσκολεύει, δηλώνει ο ψυχολόγος- ψυχοθεραπευτής της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών, Δημήτρης Βλάχος.
Ο εξειδικευμένος σε θέματα άνοιας ψυχοθεραπευτής, σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ», μιλά για τον κρίσιμο ρόλο του ψυχολόγου στο ταξίδι της άνοιας, τόσο για τον ασθενή στον οποίο παρέχεται νοητική ενδυνάμωση, όσο και στον φροντιστή που χρειάζεται απαραίτητα και του προσφέρεται ψυχολογική στήριξη. «Καθώς η μνήμη φθίνει και η προσωπικότητα αλλοιώνεται παρατηρούμε ότι οι φροντιστές ατόμων με άνοια παρουσιάζουν πρώιμα συμπτώματα πένθους. Έχουν αισθήματα απώλειας καθώς σιγά σιγά το αγαπημένο τους πρόσωπο “χάνεται”. Σε μια τέτοια συνθήκη αναφέρουν ότι δεν πρόλαβαν ή δεν ξέρουν πότε να πουν ένα τελευταίο αντίο στον άνθρωπο τους. Μια σημαντική διαδικασία, αυτή του τελευταίου αποχαιρετισμού, στην άνοια δεν έχει σαφή χαρακτηριστικά. Η συμβουλή η δική μας είναι ότι η αίσθηση της αφής μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την διαδικασία. Ένα χάδι μπορεί να υποκαταστήσει τον τελευταίο μας λόγο, μπορεί επίσης να μαλακώσει την ψυχή μας».
Φροντίδα στο Σπίτι από την Εταιρεία Alzheimer Αθηνών
Η Εταιρεία Αθηνών μέσω του προγράμματος «Φροντίδα στο Σπίτι» μεταξύ άλλων υπηρεσιών προσφέρει και ψυχολογική στήριξη στους φροντιστές και νοητική ενδυνάμωση στους ασθενείς δωρεάν για τρεις μήνες. Υπάρχουν και τρεις κινητές μονάδες στο Ηράκλειο, τον Πειραιά και την Άρτα. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε οικογένειες ατόμων με άνοια που δεν μπορούν να μετακινηθούν, λόγω προχωρημένου σταδίου της νόσου, ή άλλων προβλημάτων. Όπως εξηγεί ο κ. Βλάχος για να ενταχθεί ένα άτομο στο πρόγραμμα γίνεται αρχικά μία πρώτη νευροψυχολογική αξιολόγηση του αρρώστου αλλά και του φροντιστή και στη συνέχεια καθορίζονται τα ραντεβού με τον ψυχολόγο που είναι μία φορά την εβδομάδα, για μία ώρα. «Στο πρόγραμμα συνδράμουν ακόμη νοσηλευτές που εκπαιδεύουν τους φροντιστές για θέματα πρόληψης κατακλίσεων και άλλα συναφή καθώς και φυσικοθεραπευτές που εκπαιδεύουν τους φροντιστές για ζητήματα κινητικότητας και σωματικής ενδυνάμωσης του ασθενή».
Η νοητική ενδυνάμωση βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες και τη διάθεση
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο η νοητική ενδυνάμωση είναι μία μη φαρμακευτική εξατομικευμένη παρέμβαση που ακολουθούν οι ειδικοί στην άνοια και στόχο έχει τη διατήρηση ή και τη βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών. «Περιλαμβάνει δραστηριότητες που ενισχύουν τις ικανότητες του ατόμου και αυτό προκύπτει με βάση την αξιολόγηση που κάνουμε. Δεν κάνουν όλοι οι ασθενείς ασκήσεις και δραστηριότητες στο ίδιο επίπεδο, γιατί κάποιος μπορεί να είναι σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο, κάποιος άλλος μπορεί να είναι σε πιο χαμηλό ακαδημαϊκό επίπεδο κλπ. Οπότε προσαρμόζουμε τις ασκήσεις μας στα “μέτρα” του ασθενή. Μέσω της νοητικής ενδυνάμωσης περιμένουμε να καθυστερήσει η νοητική εξασθένηση, να υπάρξει μία βελτίωση στη διάθεση του ασθενή και το πιο σημαντικό είναι ότι υπάρχει μία ευκαιρία για κοινωνικοποίηση του. Γιατί στα σπίτια που μπαίνουμε υπάρχει πολύ μοναξιά και οι ευκαιρίες για να συνομιλήσουν με έναν άλλο άνθρωπο, πέραν του φορτιστή δεν είναι πολλές».
Οι φροντιστές βιώνουν πένθος και ενοχές
Όσον αφορά τους φροντιστές, έχουν μεγάλη ανάγκη την ψυχολογική στήριξη, όχι μόνο γιατί βιώνουν συναισθήματα πένθους επί μακρόν, επειδή ο ασθενής αλλάζει και από ένα σημείο και μετά μπορεί να μην είναι ο εαυτός του, αλλά και επειδή βιώνουν ενοχές για τη φροντίδα που παρέχουν. «Ίσως γιατί δεν έχουν κάποια επίσημη ενημέρωση σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν. Από την εμπειρία μου όμως, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτές οι ενοχές είναι μάταιες, γιατί οι περισσότεροι φροντιστές κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν με τον τρόπο που μπορούν για τον ασθενή. Επίσης, αυτή η ασθένεια προκαλεί έντονο στρες, οπότε στην εξίσωση βάζουμε και το στρες που μπορεί να νιώθει ένας φροντιστής. Και κάτι που συνήθως τονίζουμε είναι η αυτοφροντίδα. Γιατί ένας φροντιστής που έχει αυτό το βάρος επάνω του, πολλές φορές ξεχνάει τον εαυτό του. Αν ο φροντιστής δεν είναι καλά, δεν θα είναι ούτε ο ασθενής καλά. Θέλουμε να έχουμε φροντιστές με υγιή ψυχολογία, σωματική κατάσταση και να λαμβάνουν χαρά από τη ζωή. Τους ενισχύουμε να το κάνουν αυτό, γιατί πολλές φορές μέσα στην καθημερινότητα το ξεχνάνε».
Γραμμή Βοήθειας 1102
Καταλήγοντας ο κ. Βλάχος υπενθυμίζει την Γραμμή Βοήθειας της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών 1102 που είναι ανοιχτή καθημερινά Δευτέρα – Παρασκευή (09.00 -19.00) με στόχο να συνδράμει τους φροντιστές και τους συγγενείς ατόμων με άνοια, αν θέλουν να πάρουν υποστήριξη και κατευθύνσεις για το πώς μπορούν να κινηθούν σε σχέση με την ασθένεια. «Η ενημέρωση για τους οικείους είναι πολύ σημαντική γιατί πολλές φορές ο κόσμος νομίζει λανθασμένα ότι αυτό που βλέπει τη συγκεκριμένη στιγμή θα μείνει σταθερό και ο ασθενής δεν θα αλλάξει. Δεν είναι όμως, έτσι, τα πράγματα. Η ασθένεια έχει μία πορεία, όπου σταδιακά προκύπτουν ζητήματα που χρήζουν βοήθειας από τους ειδικούς».
