18\3\2025
Η ΔΕΠΥ, ή διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας, συχνά επιμένει αθεράπευτη στην ενήλικη ζωή. Ειδικοί λένε ότι υπάρχουν 6 συμπεριφορές στη δουλειά που μπορεί να προκύπτουν από αδιάγνωστη ΔΕΠΥ. Ποιες είναι;
Ποιες είναι οι συμπεριφορές στη δουλειά που μπορεί να δείχνουν ΔΕΠΥ ενηλίκων.
Η ΔΕΠΥ δεν εμφανίζεται μόνο στα παιδιά – εμφανίζεται και στους ενήλικες. Πολλοί ενήλικες με ΔΕΠΥ έχουν επιτυχημένες καριέρες, αλλά η πάθηση μπορεί να δημιουργήσει προκλήσεις στην επαγγελματική ζωή. Η παρορμητικότητα, η υπερκινητικότητα και η απροσεξία είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ΔΕΠΥ, αν και τα συμπτώματα ποικίλλουν. «Κάθε άτομο με ΔΕΠΥ είναι μοναδικό και τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο», δήλωσε ο Αμερικανός Sean Abraham, κλινικός κοινωνικός λειτουργός στο Grow Therapy, σύμφωνα με το BuzzFeed.
«Ενώ ένα άτομο με την πάθηση μπορεί να μην απολαμβάνει ή να μην ευδοκιμεί σε έναν τύπο καριέρας λόγω των συμπτωμάτων του, ένα άλλο μπορεί να πετύχει στην ίδια θέση». Παρακάτω, ειδικοί επισημαίνουν τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας και τις εργασιακές συμπεριφορές που συνήθως σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ:
Συμπτώματα ΔΕΠΥ στους ενήλικες
Απροσεξία (Δυσκολία στη συγκέντρωση και την εστίαση):
- Αμέλεια και έλλειψη προσοχής στη λεπτομέρεια
- Συνεχής έναρξη νέων εργασιών πριν από την ολοκλήρωση των παλαιών
- Κακές οργανωτικές δεξιότητες
- Αδυναμία εστίασης ή ιεράρχησης
- Συνεχής απώλεια ή τοποθέτηση αντικειμένων σε λάθος θέση
- Λησμονητικότητα
Υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα:
- Ανησυχία και νευρικότητα
- Δυσκολία να μένει κανείς ήσυχος και να μιλάει με τη σειρά του
- Ξεφούσκωμα απαντήσεων και συχνή διακοπή άλλων
- Εναλλαγές διάθεσης, ευερεθιστότητα και γρήγορος θυμός
- Αδυναμία αντιμετώπισης του στρες
- Υπερβολική ανυπομονησία
- Ανάληψη κινδύνων σε δραστηριότητες, συχνά με ελάχιστη ή καθόλου προσοχή για την προσωπική ασφάλεια ή την ασφάλεια των άλλων (π.χ., επικίνδυνη οδήγηση)
Σημαντικά στοιχεία για τη ΔΕΠΥ στους ενήλικες:
- Τα συμπτώματα είναι συχνά πιο διακριτικά από ό,τι στα παιδιά.
- Η υπερκινητικότητα μπορεί να μειωθεί, ενώ η απροσεξία συχνά επιμένει ή επιδεινώνεται λόγω των ευθυνών των ενηλίκων.
- Αυτά τα συμπτώματα πρέπει να έχουν εμφανιστεί στην παιδική ηλικία, αν και μπορεί να μην έχουν διαγνωστεί επίσημα. Η ΔΕΠΥ δεν αναπτύσσεται στην ενήλικη ζωή.
- Ο αντίκτυπος αυτών των συμπτωμάτων στην καθημερινή ζωή (εργασία, σχέσεις, κ.λπ.) είναι βασικός παράγοντας στη διάγνωση.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι αυτά είναι μόνο μερικά από τα πιθανά συμπτώματα και η παρουσίασή τους μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο. Εάν ανησυχείτε ότι μπορεί να έχετε ΔΕΠΥ, αναζητήστε επαγγελματική διάγνωση από έναν εξειδικευμένο ειδικό στην ψυχική υγεία. Μπορεί να αξιολογήσει σωστά τα συμπτώματά σας και να καθορίσει εάν πληροίτε τα κριτήρια για τη διάγνωση.
Διαφορές της ΔΕΠΥ σε ενήλικες και παιδιά
Η διάγνωση της ΔΕΠΥ διαφέρει σημαντικά μεταξύ παιδιών και ενηλίκων. Ενώ τα παιδιά απαιτούν έξι συμπτώματα απροσεξίας ή υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας για τη διάγνωση, οι ενήλικες (και οι έφηβοι άνω των 16 ετών) χρειάζονται μόνο πέντε, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας.
Οι ενήλικες πρέπει να έχουν εμφανίσει αυτά τα συμπτώματα από την παιδική ηλικία, συγκεκριμένα πριν από την ηλικία των 12 ετών. Αυτό απαιτεί τη συλλογή πληροφοριών για το παρελθόν του ατόμου, συχνά μέσω συνεντεύξεων με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συντρόφους και με την ανασκόπηση των σχολικών αρχείων ή άλλων εγγράφων της παιδικής ηλικίας.
Οι αξιολογήσεις ενηλίκων συνήθως περιλαμβάνουν κλινικές συνεκτιμήσεις, κλίμακες αξιολόγησης συμπεριφοράς, γνωστικές δοκιμασίες και ενδελεχή ανασκόπηση του ιατρικού και ψυχιατρικού ιστορικού για να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες και να αναπτυχθεί ένα αποτελεσματικό σχέδιο θεραπείας.
ΔΕΠΥ: Δύσκολη η διάγνωση στους ενήλικες
Η διάγνωση της ΔΕΠΥ σε ενήλικες παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις, όπως τονίζεται από το NHS. Υπάρχει μια συζήτηση σχετικά με την άμεση εφαρμογή των καταλόγων συμπτωμάτων της παιδικής ηλικίας σε ενήλικες, και ενώ ορισμένοι κλινικοί γιατροί μπορεί να χρησιμοποιούν παρόμοια κριτήρια (πέντε ή περισσότερα συμπτώματα απροσεξίας ή υπερκινητικότητας/παρορμητικότητας), η διαγνωστική διαδικασία είναι πιο περίπλοκη.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του NHS, η διάγνωση της ΔΕΠΥ σε ενήλικες δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί εάν τα συμπτώματα δεν ήταν παρόντα κατά την παιδική ηλικία. Αυτό συχνά απαιτεί από τα άτομα να ανακαλέσουν παλαιότερες εμπειρίες, κάτι που μπορεί να είναι δύσκολο. Οι ειδικοί μπορεί να αναζητήσουν επιβεβαιωτικές ενδείξεις από:
- Σχολικά αρχεία
- Γονείς
- Δασκάλους
- Άλλα άτομα που γνώριζαν το άτομο ως παιδί
Επιπλέον, το NHS τονίζει ότι οι διαγνώσεις σε ενήλικες εξαρτώνται από την παρουσία συμπτωμάτων κατά την παιδική ηλικία, αλλά και από την τρέχουσα επίδραση αυτών των συμπτωμάτων. Αυτά τα συμπτώματα πρέπει να επηρεάζουν σημαντικά πολλαπλές περιοχές της ζωής, όπως:
- Εργασία
- Εκπαίδευση
- Οδήγηση
- Φιλίες
- Ρομαντικές σχέσεις
Προβλήματα που προέκυψαν πρόσφατα, χωρίς ιστορικό παρόμοιων δυσκολιών, δεν θεωρούνται ενδεικτικά της ΔΕΠΥ, καθώς οι ειδικοί πιστεύουν πως η πάθηση δεν αναπτύσσεται στην ενήλικη ζωή.
Ποιες είναι οι 6 ενδείξεις της ΔΕΠΥ σε ενήλικες που εκδηλώνονται στη δουλειά
- Είναι τελειομανείς
- Είναι αναβλητικοί
- Καθυστερούν συνέχεια σε συναντήσεις και στη δουλειά
- Έχουν κρίσεις πανικού όταν η δουλειά τους γίνεται αγχωτική
- Στέλνουν email με λάθη
- Έχουν καλές ιδέες αλλά δυσκολεύονται να τις υλοποιήσουν
Γιατί φωνάζουμε στα παιδιά μας; Τι τους προκαλεί και πώς θα το σταματήσουμε
1. Τελειομανία: Πρέπει τα πάντα να είναι τέλεια
Μπορεί να υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μεταξύ ατόμων με ΔΕΠΥ και εργαζομένων με τελειομανείς τάσεις, δήλωσε η Dede O’Shea, ψυχολόγος με έδρα το Cambridge της Μασαχουσέτης και μέλος της κλινικής σχολής στο Πανεπιστήμιο Tufts, σύμφωνα με το BuzzFeed.
«Η ΔΕΠΥ επηρεάζει ένα μέρος του εγκεφάλου που ελέγχει την κατεύθυνση της προσοχής. Σε άτομα με ΔΕΠΥ, αυτή η περιοχή ελέγχου δεν λειτουργεί σωστά. Έτσι, δεν μπορούν πραγματικά να εστιάσουν σε αυτό που πρέπει να κάνουν. Η προσοχή τους μεταφέρεται συνεχώς μεταξύ διαφορετικών ιδεών. Η τελειομανία μπορεί να προκύψει ως ένας τρόπος αντιμετώπισης, με τη σκέψη “Αν τα κάνω όλα σωστά, τότε μπορώ να ξεκινήσω”», είπε η O’Shea.
«Εκεί δημιουργείται το πρόβλημα, γιατί ποτέ δεν φτάνουν στο σημείο όπου αισθάνονται ότι όλα είναι αρκετά τέλεια για να ξεκινήσουν πραγματικά».
2. Αναβλητικότητα: Καθυστερούν μέχρι και την τελευταία στιγμή
«Από τα δημοφιλή εργασιακά αρχέτυπα, ο “αναβλητικός” θα ήταν μια εκδήλωση της ΔΕΠΥ σε ενήλικες», δήλωσε η Dr. Deepti Anbarasan, κλινική αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή NYU Grossman. «Αυτό μπορεί να αποδοθεί στη δυσκολία τους με τις εκτελεστικές λειτουργίες και την έγκαιρη οργάνωση των εργασιών τους».
Για τους υπαλλήλους με ΔΕΠΥ, η αδυναμία τήρησης των προθεσμιών μπορεί συχνά να οφείλεται σε άγχος. «Τα εργασιακά αρχέτυπα μεταξύ ατόμων με ΔΕΠΥ είναι τόσο διαφορετικά όσο και σε οποιαδήποτε άλλη ομάδα. Μερικοί μπορεί να παρουσιάζουν ένα στυλ αναβλητικότητας-ηττοπάθειας, όπου το συντριπτικό άγχος οδηγεί σε παράλυση», δήλωσε η Megan Anna Neff, κλινική ψυχολόγος. «Άλλοι μπορεί να χρησιμοποιούν την επείγουσα ανάγκη ως κίνητρο για την καταπολέμηση της αναβλητικότητας».
3. Κωλυσιεργία: Καθυστερούν συνέχεια σε συναντήσεις και στη δουλειά
Άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να δυσκολεύονται να είναι συνεπείς σε συναντήσεις και στη δουλειά παρά τις καλύτερες προσπάθειές τους. «Το να είσαι αφεντικό του εαυτού σου ή να τηρείς προθεσμίες μπορεί να είναι δύσκολο», είπε ο Abraham.
Ενώ πολλοί από εμάς καθυστερούμε περιστασιακά, τα άτομα με ΔΕΠΥ βιώνουν αυτό που είναι γνωστό ως «τύφλωση χρόνου», όπου «μπορεί να δυσκολεύονται να υπολογίσουν πόσο χρόνο χρειάζονται για να φτάσουν στον προορισμό τους, ή έχουν στο μυαλό τους μόνο την ώρα που πρέπει να φτάσουν», είπε η O’Shea.
«Αυτό που ακούω συχνά είναι ότι υποτίθεται ότι πρέπει να είναι στη δουλειά στις 9 π.μ., και έτσι έχουν στο μυαλό τους τις 9 π.μ. και τότε φεύγουν από το σπίτι, γιατί το μόνο που μπορούσαν να σκεφτούν ήταν 9 π.μ.»
4. Έντονο στρες: Παθαίνουν κρίσεις πανικού όταν η δουλειά γίνεται αγχωτική
Ο προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου ελέγχει την προσοχή και τις συναισθηματικές αντιδράσεις, και στα άτομα με ΔΕΠΥ, αυτή η περιοχή μπορεί να είναι υπανάπτυκτη, σύμφωνα με την O’Shea. «Όταν δεν μπορούν να ελέγξουν όλες αυτές τις διαφορετικές σκέψεις και συναισθήματα που συμβαίνουν σε μια κατάσταση υψηλού στρες, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσρύθμιση, σε ένα είδος ψυχικής κατάρρευσης, αδυνατώντας να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους», είπε.
«Πολλοί άνθρωποι είτε μένουν άδειοι με αυτή τη δυσρύθμιση, είτε έχουν μια έκρηξη και γίνονται πολύ συναισθηματικοί και ευερέθιστοι, υπό αυτή την υψηλή πίεση, το περιβάλλον υψηλού στρες». Στη δουλειά, αυτό μπορεί να σημαίνει υπερβολικές αντιδράσεις σε μια απροσδόκητη νέα εργασία ή αναποδιά.
Επειδή τα άτομα με ΔΕΠΥ είναι ήδη επιρρεπή σε δυσκολίες με την αντιδραστικότητά τους, «Κάθε φορά που υπάρχει μια αλλαγή, κάτι απροσδόκητο ή εκτός της συνηθισμένης ρουτίνας, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική δυσρύθμιση», είπε η O’Shea.
5. Μικρολαθάκια: Στέλνουν email με λάθη
«Οι εκτελεστικές λειτουργίες είναι σαν ο διευθυντής στον εγκέφαλό σας – είναι αυτό που σας βοηθά να παραμείνετε οργανωμένοι», είπε η O’Shea. Και στα άτομα με ΔΕΠΥ, οι εκτελεστικές τους λειτουργίες μπορεί να είναι μειωμένες, και μπορεί να έχουν πρόβλημα να συγκεντρωθούν όταν χρειάζεται, καθώς και μια τάση να βιάζονται να τελειώσουν αυτό που κάνουν, είπε.
«Μπορεί να αισθάνονται, “Εντάξει, είμαι επί το έργον” … αλλά εξακολουθούν να μην είναι σε θέση να ελέγξουν την προσοχή τους για να διαβάσουν και να επεξεργαστούν πλήρως όλες τις πληροφορίες που βρίσκονται μπροστά τους», είπε η O’Shea. «Είναι δύσκολο για τον εγκέφαλό τους να παραμείνει διεγερμένος αρκετά για να κάνει πραγματικά κουραστικές, βαρετές εργασίες όπως η ανάγνωση email, η εξέταση εγγράφων. Ο εγκέφαλος με ΔΕΠΥ χρειάζεται συνεχή διέγερση».
Εάν οι συνάδελφοι πρέπει συνεχώς να παρακολουθούν ή να διορθώνουν τις εργασίες σας λόγω απρόσεκτων λαθών ή αν χάνετε βασικές λεπτομέρειες από email ή έγγραφα, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι του τρόπου με τον οποίο η ΔΕΠΥ επηρεάζει τη δουλειά σας, είπε η O’Shea.
6. Υλοποίηση ιδεών: Έχουν καλές ιδέες αλλά δυσκολεύονται να τις υλοποιήσουν
Τα άτομα με ΔΕΠΥ τείνουν να επιλύουν προβλήματα με δημιουργικούς τρόπους, αλλά λόγω των μειωμένων εκτελεστικών τους λειτουργιών, μπορεί επίσης να έχουν πρόβλημα με την υλοποίηση αυτών των δημιουργικών λύσεων. «Στο χώρο εργασίας, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να είναι γνωστά ως σπουδαίοι δημιουργικοί στοχαστές, παθιασμένοι, κάποιος που θέλετε στην ομάδα για να είναι πραγματικά ευφάνταστος», είπε η O’Shea.
«Αλλά μπορεί να εξακολουθούν να έχουν πρόβλημα ταυτόχρονα λόγω της δυσκολίας τους να γνωρίζουν πώς να βρουν πράγματα για να εργαστούν πραγματικά στο έργο και να είναι σε θέση να επικεντρωθούν στο πώς να γίνουν πρακτικά τα πράγματα».
Νομίζω ότι έχω ΔΕΠΥ. Τι να κάνω;
Η O’Shea είπε ότι μπορεί να βοηθήσει να καταλάβετε πρώτα αν η εικόνα που έχουν οι άνθρωποι για εσάς στη δουλειά είναι σύμφωνη με το πώς βλέπετε τον εαυτό σας. Μπορείτε να το κάνετε αυτό χωρίς να αποκαλύψετε άμεσα ότι πιστεύετε ότι έχετε ΔΕΠΥ.
Ρωτήστε έναν έμπιστο συνάδελφο «Πώς με βλέπεις να συμπεριφέρομαι στη δουλειά; Έχω πρόβλημα να κάνω πράγματα, να τηρώ τις προθεσμίες μου; Έχουν και άλλοι στο γραφείο τα ίδια προβλήματα με εμένα; Όλοι είναι νιώθουν την πίεση ή είμαι μόνο εγώ;» είπε. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να αξιολογήσετε την απόδοσή σας, σε σύγκριση με την παραγωγικότητα και τα επίπεδα στρες των άλλων στην ομάδα σας.
Εάν πιστεύετε ότι έχετε ΔΕΠΥ, ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας ή έναν κλινικό ψυχολόγο που ειδικεύεται στη ΔΕΠΥ ενηλίκων, είπε η Neff. «Οι διαδικτυακοί έλεγχοι ΔΕΠΥ μπορούν να είναι ένα αρχικό βήμα, αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι αυτά είναι απλώς μεμονωμένα σημεία δεδομένων και οι υψηλές βαθμολογίες θα μπορούσαν να οφείλονται σε διάφορες αιτίες», είπε η Neff.
«Για μερικούς, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι ευεργετική, αλλά αυτό απαιτεί επίσημη διάγνωση και συμβουλή με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία. Η έναρξη της συζήτησης με τον γιατρό σας είναι συχνά το καλύτερο πρώτο βήμα για να αξιολογηθείτε».
Μετά από αυτό, μπορείτε να ξεκινήσετε ένα σχέδιο θεραπείας. «Η ΔΕΠΥ ενηλίκων μπορεί να ανταποκριθεί καλά τόσο σε συμπεριφορικές όσο και σε φαρμακολογικές παρεμβάσεις. Η αποτελεσματική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής και τη λειτουργικότητα, όχι μόνο στο χώρο εργασίας, αλλά και προσωπικά και κοινωνικά», είπε η Anbarasan.
Για ενήλικες με ΔΕΠΥ, ένα σχέδιο θεραπείας μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την υποβολή αιτήματος στην εταιρεία σας για προσαρμογές στο χώρο εργασίας. Ο Abraham έδωσε το παράδειγμα της μετακίνησης σε ένα γραφείο με λιγότερες αποσπάσεις της προσοχής, της χρήσης λογισμικού διαχείρισης έργων για καλύτερη οργάνωση και της παροχής γραπτών οδηγιών αντί για προφορικές οδηγίες ως μερικά παραδείγματα του πώς θα μπορούσαν να μοιάζουν αυτές οι προσαρμογές.
«Θα πρέπει να τονίσετε ότι οι προσαρμογές θα σας βοηθήσουν να παρέχετε τα καλύτερα αποτελέσματα για την εταιρεία σας και να σας επιτρέψουν να αξιοποιήσετε τις δεξιότητες και τις ικανότητές σας», είπε ο Abraham.
Πηγή https://www.oloygeia.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
