7/9/2024
Η μείωση της διαθεσιμότητας των υδάτινων πόρων σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να θεωρείται μία από τις πιο πιεστικές προκλήσεις περιβαλλοντικής ασφάλειας του αιώνα.Αυτή είναι η άποψη ενός ειδικού σε θέματα στρατιωτικής γεωγραφίας και περιβαλλοντικής ασφάλειας, ο οποίος δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη που εξετάζει τη σχέση μεταξύ της λειψυδρίας, της γεωπολιτικής και της πιθανότητας βίαιων συγκρούσεων σε έναν κόσμο που δεν σταματά πλέον να υπερθερμαίνεται.Ο Φράνσις Γκαλγκάνο, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Villanova στην Πενσυλβάνια, δήλωσε ότι η κακή διακυβέρνηση σε ακραία ευάλωτες περιοχές -ιδίως σε διασυνοριακές λεκάνες απορροής ποταμών- και η εμβάθυνση της κλιματικής κρίσης αποτελούν δύο μεγάλες ανησυχίες.
«Έχετε το πρόβλημα διακυβέρνησης και έχετε την αυξανόμενη επίδραση της ξηρασίας και της κλιματικής αλλαγής. Νομίζω ότι αυτό είναι το θεμελιώδες στοιχείο που αποσταθεροποιεί την ικανότητά μας να [επιλύουμε τις συγκρούσεις για το νερό] ειρηνικά και αποτελεσματικά», δήλωσε ο Γκαλγκάνο στο CNBC μέσω τηλεδιάσκεψης.«Ελπίζω πραγματικά να κάνω λάθος», πρόσθεσε. «Αλλά αυτή είναι η θέση μου και σίγουρα τα δεδομένα φαίνεται να το επιβεβαιώνουν».Η προοπτική των πολέμων για το νερό είναι μια μακροχρόνια και ενεργή συζήτηση, με όλους, από υψηλόβαθμους αξιωματούχους του ΟΗΕ μέχρι διάσημους ειδικούς σε θέματα υδροπολιτικής, να εκφράζουν την ανησυχία τους για τους κινδύνους που διαφαίνονται.
Άλλοι, ωστόσο, είναι πιο επιφυλακτικοί. Το Διεθνές Ινστιτούτο Νερού της Στοκχόλμης (SIWI), ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με ειδίκευση στη διακυβέρνηση των υδάτων, δήλωσε ότι ακόμη και εν μέσω μιας πιθανής αύξησης των κοινωνικών συγκρούσεων και της βίας, «το νερό μπορεί να αποτελέσει γέφυρα για ειρηνικές διαπραγματεύσεις και όχι σκανδάλη ή όπλο πολέμου».Η βιωσιμότητα του νερού έχει καταστεί μια ολοένα και πιο επείγουσα παγκόσμια πρόκληση. Εκτιμάται ότι ο μισός πληθυσμός του πλανήτη αντιμετωπίζει ήδη σοβαρή λειψυδρία τουλάχιστον κατά τη διάρκεια ενός μέρους του έτους, ενώ τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πέρυσι από το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Φυσικών Πόρων προειδοποίησαν ότι θα μπορούσε να διακυβευθεί το εντυπωσιακό ποσό των 70 τρισεκατομμυρίων δολαρίων – ή το 31% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος – λόγω της μεγάλης πίεσης από την έλλειψη νερού μέχρι το 2050.Ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για το νερό σε ήδη άνυδρες περιοχές, παράλληλα με την επιδεινούμενη επίδραση της κλιματικής αλλαγής, έχει οδηγήσει σε πληθώρα πρωτοσέλιδων που σχετίζονται με το νερό τους τελευταίους μήνες.Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας του Μεξικού βγήκαν στους δρόμους τον Ιανουάριο για να διαμαρτυρηθούν για μια «άνευ προηγουμένου» εβδομαδιαία έλλειψη νερού, οι ιρανικές αρχές προειδοποίησαν τον Ιούνιο ότι η Τεχεράνη και περισσότερες από 800 πόλεις και χωριά κινδυνεύουν από την καθίζηση του εδάφους και ο οίκος αξιολόγησης Moody’s δήλωσε πρόσφατα ότι η σοβαρή έλλειψη νερού στην Ινδία θα μπορούσε να πλήξει την πιστοληπτική της ικανότητα.Η σοβαρότητα της παγκόσμιας κρίσης νερού υπογραμμίστηκε περαιτέρω από την ανησυχητική αύξηση του αριθμού των περιστατικών ασφαλείας. Στοιχεία που επικαλέστηκε η Control Risks στις αρχές Ιουνίου διαπίστωσαν ότι ο μέσος αριθμός μηνιαίων περιστατικών ασφαλείας που σχετίζονται με το νερό αυξήθηκε κατά περισσότερο από 230% μεταξύ της αρχής του 2019 και του Μαΐου 2024.Η παγκόσμια συμβουλευτική εταιρεία κινδύνου, η οποία δήλωσε ότι τα περιστατικά αυτά περιλαμβάνουν διαδηλώσεις και βίαιες αναταραχές που συνδέονται με την έλλειψη νερού ή τη ρύπανση, προειδοποίησε ότι η τάση αυτή είναι «πολύ απίθανο» να επιβραδυνθεί τους επόμενους μήνες.Εντάσεις μεταξύ Αιγύπτου και ΑιθιοπίαςΟ Γκαλγκάνο του Πανεπιστημίου Villanova εντόπισε εννέα διεθνείς λεκάνες απορροής ποταμών ως σημεία ανάφλεξης, στα οποία είτε λαμβάνουν ήδη χώρα συγκρούσεις είτε το ενδεχόμενο ένοπλης σύγκρουσης είναι υψηλό.Σε αυτές περιλαμβάνονται η λεκάνη του Νείλου στην Αφρική, οι λεκάνες των ποταμών Τίγρη-Ευφράτη στη νοτιοδυτική Ασία και οι ποταμοί Helmand και Harirud κατά μήκος των συνόρων του Αφγανιστάν και του Ιράν.Στη λεκάνη του Νείλου, ο Γκαλγκάνο δήλωσε ότι οι παρόχθιες χώρες – οι οποίες αναφέρονται σε αυτές που βρίσκονται κατά μήκος του ποταμού – δεν έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο φράγμα, «και η Αίγυπτος έχει επίσημα γνωστοποιήσει ότι θα προχωρήσει σε πόλεμο».Η Αίγυπτος και η Αιθιοπία έχουν εμπλακεί σε μια πολυετή διαμάχη σχετικά με την κατασκευή από την τελευταία ενός υδροηλεκτρικού φράγματος ύψους 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον κύριο παραπόταμο του Νείλου.Η Αίγυπτος φοβάται ότι το Μεγάλο Φράγμα της Αιθιοπικής Αναγέννησης, ή GERD, θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην παροχή νερού και στην άρδευση στα κατάντη, εκτός εάν η Αιθιοπία λάβει υπόψη τις ανάγκες της. Υπάρχουν συνεχείς φόβοι ότι η κατάσταση θα μπορούσε να προκαλέσει μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας.«Εάν [το GERD] περιορίσει σημαντικά τη ροή του νερού στην Αίγυπτο, τότε αυτό είναι σίγουρα ένα σημείο ανάφλεξης. Προσπαθούν από το 2011 να καταλήξουν σε κάποιου είδους δομημένη συμφωνία και εξακολουθούν να μην μπορούν να το κάνουν. Το βλέπω αυτό ως πραγματικό πρόβλημα», δήλωσε ο Galgano.Τουρκία, Συρία και ΙράκΟι ποταμοί Τίγρης-Ευφράτης, οι οποίοι ακολουθούν περίπου παράλληλες πορείες στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, προσδιορίστηκαν ως άλλο σημείο ανάφλεξης.Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «φαίνεται να είναι πιο εδραιωμένος στις κατά κάποιο τρόπο νησιωτικές, εθνικιστικές θέσεις του σε μια σειρά από πράγματα, οπότε θα πάρει μια απόφαση να δεσμεύσει πραγματικά το νερό; Και τότε θα έχουμε το Ιράκ και τη Συρία πραγματικά ξεκρέμαστους», δήλωσε ο Galgano.«Έχετε προβλήματα στο νερό που έρχεται στα Ιμαλάια, με την Κίνα – ειδικά τη δυτική Κίνα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος εκεί που μπορεί πραγματικά να τους αμφισβητήσει στρατιωτικά, αλλά είναι ένα σημείο ανάφλεξης για το οποίο ανησυχούμε», συνέχισε.«Το ίδιο συμβαίνει και με τον ποταμό Μπραχμαπούτρα και τον ποταμό Ινδό σε εκείνη την περιοχή μεταξύ Ινδίας, Πακιστάν και Νεπάλ. Όλα αυτά είναι μεγάλα παγκόσμια σημεία ανάφλεξης».Εν μέσω φόβων για την προοπτική πολέμων για το νερό, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) δημοσίευσε τον Μάρτιο έναν κατάλογο με επτά πράγματα που θα μπορούσαν να κάνουν οι χώρες και τα άτομα για να αντιμετωπίσουν τις διαφαινόμενες ελλείψεις νερού.Αυτά περιλάμβαναν μέτρα για την προστασία και την αποκατάσταση φυσικών χώρων, τη βελτίωση της αποδοτικότητας του νερού, την αντιμετώπιση των διαρροών νερού, την αξιοποίηση μη συμβατικών πηγών νερού, όπως η επεξεργασία και η επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, και την εφαρμογή ολοκληρωμένων προσεγγίσεων στη λήψη αποφάσεων.Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
