26/5/2024
Πολλοί υπόσχονται στον εαυτό τους ότι δεν πρόκειται να εκθέσουν τα παιδιά τους στους γονεϊκούς καβγάδες που έζησαν όταν ήταν οι ίδιοι παιδιά. Όμως, συχνά αυτή η υπόσχεση δυστυχώς πέφτει στο κενό. Και όταν ξεσπούν οι δύσκολες στιγμές έντασης μεταξύ ενός ζευγαριού, ένα από τα συναισθήματα που ακολουθούν είναι η ενοχή και η ντροπή γιατί παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν καλά πόσο δυσάρεστο και επιβαρυντικό μπορεί να είναι αυτό για τα παιδιά, τελικά καταλήγουν να επαναλαμβάνουν παρόμοιες συμπεριφορές στην ενήλικη ζωή τους.
Στην πραγματικότητα, μελέτες δείχνουν ότι αν έχετε βιώσει συζυγικές συγκρούσεις στην παιδική ηλικία, γίνεστε πιο ευάλωτοι στις συγκρούσεις στις συντροφικές σχέσεις και επηρεάζεται η ποιότητα των σχέσεων στην ενήλικη ζωή.
Η διαγενεακή μετάδοση των συζυγικών συγκρούσεων είναι το να μεγαλώνεις σε ένα σπίτι με γονείς που δεν έχουν τις δεξιότητες να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις διαφωνίες, με αποτέλεσμα να αφομοιώνεις τους ίδιους τρόπους διαχείρισης συγκρούσεων στην ενήλικη ζωή. Ακόμα κι αν ένα μέρος σας το καταλαβαίνει και ξέρει ότι δεν θέλετε πραγματικά να λειτουργήσετε όπως οι γονείς σας, αυτά τα μοτίβα συχνά αναπαράγονται αυτόματα και ασυνείδητα.
Η διαγενεακή μετάδοση των συζυγικών συγκρούσεων συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας αυτού που ο ψυχολόγος Albert Bandura ονόμασε κοινωνική μάθηση. Η θεωρία της κοινωνικής μάθησης εξηγεί πώς ένα τεράστιο μέρος της μάθησης συμβαίνει μέσω της παρατήρησης και της μίμησης.
Στη διάσημη μελέτη του Bandura με την κούκλα Bobo, τα παιδιά παρακολούθησαν έναν ενήλικα να συμπεριφέρεται επιθετικά ή μη επιθετικά προς μία κούκλα, την «κούκλα Bobo». Τα παιδιά που παρατήρησαν επιθετικότητα προς την κούκλα ήταν πιο πιθανό να την μιμηθούν, σε σχέση με τα παιδιά που δεν εκτέθηκαν στο επιθετικό μοντέλο. Αυτή είναι η ιδέα της μάθησης μέσω της παρατήρησης.
Η μάθηση είναι εγγενώς κοινωνική, καθώς υιοθετούμε τα μοτίβα που βλέπουμε γύρω μας, ακόμη και χωρίς συνειδητή επίγνωση. Ένα παιδί μπορεί να φαίνεται ότι απλά παρακολουθεί κινούμενα σχέδια, αλλά ένα μέρος του εγκεφάλου του εξακολουθεί να απορροφά τον καβγά που διαδραματίζεται στο διπλανό δωμάτιο.
Εάν κάτι τέτοιο σας ακούγεται οικείο, υπάρχει τρόπος να σπάσετε αυτόν τον φαύλο κύκλο και να βοηθήσετε τις μελλοντικές γενιές της οικογένειάς σας. Η νευροπλαστικότητα, η ικανότητα του εγκεφάλου να αναπτύσσεται βιώνοντας νέες εμπειρίες, σημαίνει ότι με προσπάθεια μπορείτε να αλλάξετε αυτό το μοτίβο. Ακολουθούν τέσσερις τρόποι για να ξεκινήσετε.
Σταματήστε τον κύκλο της ντροπής
Εάν έχετε έντονες διαφωνίες με τον σύντροφό σας που επηρεάζουν τα παιδιά σας, πιθανότατα αισθάνεστε ενοχή και ντροπή, και νιώθετε αβοήθητοι. Υπόσχεστε να αλλάξετε και στη συνέχεια το μοτίβο επιστρέφει ξανά και ξανά. Αντί γι’ αυτό, πάρτε λίγο χρόνο για να δείξετε κατανόηση για τον ίδιο τον εαυτό σας. Σκεφτείτε τη θεωρία της κοινωνικής μάθησης και αναλογιστείτε ότι δεν είχατε επιλογή ή επίγνωση έτσι ώστε να προστατεύσετε τον εαυτό σας από το να απορροφήσει αυτό που βιώνατε. Δεν φταίτε εσείς. Κάνετε το καλύτερο που μπορείτε.
Αναλογιστείτε τα μοντέλα διαχείρισης συγκρούσεων της παιδικής σας ηλικίας
Σκεφτείτε τι μοντέλα είχατε μεγαλώνοντας και αντικειμενικά εντοπίστε τι είναι αυτό που έλειπε – συναισθηματική ρύθμιση, άμεση επικοινωνία, αποδοχή των ελαττωμάτων του άλλου, αυτοδιαχείριση θεμάτων ψυχικής υγείας. Πιθανόν να μην είχατε κάποιο μοντέλο. Ίσως οι γονείς σας δεν διαφωνούσαν καθόλου ή μεγαλώσατε με έναν μόνο γονέα ή φροντιστή.
Σκεφτείτε αντικειμενικά ποιες δεξιότητες σας λείπουν
Χρειάζεστε βοήθεια για να διαχειριστείτε τον θυμό σας, να εκφράσετε πώς αισθάνεστε και να είστε πιο ανεκτικοί; Ποια ικανότητα λείπει από τη φαρέτρα σας όταν τσακώνεστε; Θέλετε να δείχνετε μεγαλύτερη κατανόηση, να μην είστε τόσο ευέξαπτοι, να εκφράζετε με σαφήνεια και ειλικρίνεια τις ανάγκες σας; Από την άλλη, μπορεί ως αντίδραση στη σύγκρουση που βιώνατε ως παιδί, να κλείνεστε στον εαυτό σας και να αδυνατείτε να εκφράσετε τα συναισθήματα ή τις ανάγκες σας.
Κάντε ένα σχέδιο για να φέρετε νέα μάθηση
Ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τους οποίους αυτά τα πρότυπα συνεχίζονται, είναι επειδή οι άνθρωποι αισθάνονται μεγάλη ντροπή να μιλούν για τα συζυγικά τους προβλήματα. Ως αποτέλεσμα, το σύστημα παραμένει κλειστό και δεν υπάρχουν νέα μοντέλα να σας διδάξουν νέα πρότυπα αντιμετώπισης. Θυμηθείτε ότι οι συγκρουσιακές σας δεξιότητες προήλθαν μέσα από την παρατήρηση, άρα χρειάζεστε να παρατηρήσετε νέα μοντέλα. Διαβάστε ένα βιβλίο σχετικά με το θέμα, ξεκινήστε θεραπεία και μιλήσετε με φίλους γι’ αυτό. Δεσμευτείτε να συζητήσετε ανοιχτά με τον σύντροφό σας γι’ αυτή την προσπάθεια και για τις δεξιότητες που χρειάζεστε και οι δύο για να αναπτυχθείτε.
Δεν έχει σημασία το αν διαφωνείτε, αλλά ο τρόπος με τον οποίο διαφωνείτε κάνει τη διαφορά.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
