30/4/2024
Πατάτες: Η Ιρλανδία τις λατρεύει. Αρκεί μία ματιά στις καθημερινές διατροφικές συνήθειες των κατοίκων για να καταλάβει κανείς πώς η πατάτα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γαστρονομικής παράδοσης της χώρας. Είτε πρόκειται για κόλκανον, πατάτες με λάχανο και πράσα, είτε για μπόξτι, η παραδοσιακή ιρλανδική τηγανίτα πατάτας, είτε για τηγανητές πατάτες με σκόρδο, είτε για τον απλό πουρέ, η πατάτα πρωταγωνιστεί στην ιρλανδική κουζίνα, και όχι μόνο…
Η ιδιαίτερα στενή σχέση της Ιρλανδίας με την πατάτα αποκαλύπτεται ακόμα και μέσα από την ποίηση ή την τέχνη. Για παράδειγμα στο δημοφιλέστερο έργο του Τζέιμς Τζόις, «Οδυσσέας», ο πρωταγωνιστής Λέοπολντ Μπλουμ ξεκινά την οδύσσεια του στο Δουβλίνο με μια πατάτα στην τσέπη.
Σε ποια άλλη χώρα θα υπήρχε ποίημα με τίτλο «Ψεκάζοντας τις πατάτες»; Μα φυσικά στην Ιρλανδία και από την πένα του Πάτρικ Κάβανα, ενώ η ομορφιά της νήσου Άκιλ με το κοκκινωπό έδαφος πλούσιο σε μέταλλα που ευνοεί την καλλιέργεια πατάτας και λαχανικών έχει εμπνεύσει καλλιτέχνες όπως ο Πολ Χένρι, ο οποίος αποτύπωσε την αγάπη για το γεώμηλο στους πίνακες «Οι συλλέκτες πατάτας» και «Οι καλλιεργητές πατάτας».
Οι Ιρλανδοί ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που την αγκάλιασαν τον 17ο αιώνα, με την καλλιέργειά της να αναπτύσσεται έντονα στη χώρα αφού το έδαφος και το κλίμα ήταν ιδανικά για την ανάπτυξή της.
Η ανεργία, η φτώχεια, ο αυξημένος πληθυσμός και η πείνα ευνόησαν την επικράτηση της πατάτας σε τέτοιο βαθμό που το 1830 υπολογίζεται ότι οι νεαροί ενήλικοι άνδρες κατανάλωναν 5 κιλά κατά κεφαλήν την ημέρα. 15 χρόνια αργότερα μία καταστροφική ασθένεια κατέστρεψε τις καλλιέργειες γεγονός που αποτέλεσε βασική αιτία του Μεγάλου Λιμού – Gorta Mór – ο οποίος οδήγησε στο θάνατο περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους και ανάγκασε έως και 2 εκατομμύρια να μεταναστεύσουν στη Μεγάλη Βρετανία, τη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία, με αποτέλεσμα σήμερα η Ιρλανδία να παραμένει ένα από τα λίγα ευρωπαϊκά έθνη του οποίου ο πληθυσμός είναι μικρότερος από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.
Σχεδόν 180 χρόνια μετά μία άλλη απειλή τρομάζει τους καλλιεργητές: Η κλιματική αλλαγή.
Το τελευταίο διάστημα ο γεωργικός τομέας της Ιρλανδίας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες, συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, καθυστερούν τη φύτευση πατάτας, με τον πρόεδρο της Ιρλανδικής Ένωσης Αγροτών (IFA), Σον Ράιαν, να ανακοινώνει ότι θα υπάρχουν ελλείψεις πατάτας στην αγορά τους επόμενους μήνες, καθώς μέχρι τα μέσα Απριλίου είχαν φυτευτεί λιγότερα από 200 στρέμματα από τα συνήθη 85.000 στρέμματα.
Όλα αυτά ενώ η μετεωρολογική υπηρεσία της χώρας, Met Éireann, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας προχωρώντας σε πρόγνωση για βροχοπτώσεις το ερχόμενο διάστημα που σημαίνει ότι το έδαφος θα παραμείνει υγρό αποτρέποντας την σπορά.
«Η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη και πιθανότατα θα υπάρχουν άδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ μέχρι το τέλος του έτους», είπε ο Ράιαν προσθέτοντας ότι η κακοκαιρία ακολουθεί την ήδη κακή σοδειά του περασμένου έτους με πολλούς παραγωγούς να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες συγκομιδής αφού οι συνθήκες δεν το επέτρεψαν.
Σε μια χρονιά που χαρακτηρίστηκε από κλιματική αστάθεια, οι αγρότες στην Ιρλανδία αντιμετώπισαν επίπεδα βροχοπτώσεων μεταξύ 130% και 220% πάνω από το μέσο όρο, δημιουργώντας συνθήκες δυσμενείς για τη φύτευση πατάτας. Παρά τις προσπάθειες για πρόωρη φύτευση, οι συνεχείς βροχοπτώσεις προκάλεσαν τη διακοπή της.
Βέβαια, ανάλογα προβλήματα αντιμετώπισαν και άλλες χώρες όπως στη Γερμανία όπου οι πρώτες πρώιμες καλλιέργειες πραγματοποιήθηκαν μόλις πριν μερικές εβδομάδες, κατά συνέπεια τα αποθέματα περιορίζονται σημαντικά με τους αρμοδίους να εκφράζουν ανησυχία καθώς οι συνθήκες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικό κενό στην αγορά.
«Χρειαζόμαστε ξηρό καιρό και τον χρειαζόμαστε το συντομότερο δυνατό», δήλωνε πριν μερικές ημέρες στο BBC ο Γουίλιαμ Γκίλμορ, αγρότης πέμπτης γενιάς προβλέποντας, μάλιστα, ότι οι καταναλωτές είναι πιθανό να αναγκαστούν να πληρώσουν ακριβότερα το προϊόν που θα φτάσει στα ράφια των καταστημάτων.
Ο πατατοπαραγωγός από την κομητεία Ντάουν «διέγραψε» τον Μάρτιο από το ημερολόγιό του, καθώς το έδαφος στις εκτάσεις του δεν επέτρεψε τη φύτευση πατάτας.
«Είναι απογοητευτικό για όλους και όλοι οι αγρότες της περιοχής είναι πολύ ανήσυχοι. Διακυβεύονται πολλά οικονομικά για όλους και ανησυχούν αρκετά για την όλη κατάσταση», πρόσθεσε ο παραγωγός.
Οι κακές καιρικές συνθήκες σημαίνουν καθυστέρηση ενός μήνα ή έξι εβδομάδων στην ανάπτυξη και την παραγωγή, γεγονός που είναι «πραγματικά απογοητευτικό» σύμφωνα με τον Άνγκους Γουίλσον της Wilson’s Country, η οποία επεξεργάζεται και συσκευάζει πατάτες.
«Ήταν μια πολύ δύσκολη άνοιξη, αλλά στην πραγματικότητα οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες από τον περασμένο Ιούλιο, με πολλές βροχές καθ’ όλη τη διάρκεια του διαστήματος», εξήγησε.
Καθώς οι αγρότες βλέπουν τις πλημμυρισμένες εκτάσεις τους ανήμποροι να τις καλλιεργήσουν, τα επίσημα μετεωρολογικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι το 2011 έως το 2020 ήταν η πιο υγρή δεκαετία που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ιρλανδία.
Ο περιβαλλοντολόγος της Met Éireann, Πολ Μουρ, δήλωσε στους Irish Times ότι η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε υγρές περιόδους, ιδίως στον Βόρειο Ατλαντικό, όπου σημειώθηκαν θερμοκρασίες ρεκόρ στη θάλασσα για περισσότερο από ένα χρόνο. Αυτό όπως εξήγησε προσθέτει ζέστη και υγρασία στον αέρα και σε συνδυασμό με τους νοτιοδυτικούς ανέμους αυξάνονται τα ποσοστά βροχοπτώσεων.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
