ΚεντρικήΠεριβάλλον

Η υπερθέρμανση του πλανήτη διαταράσσει το βιολογικό ρολόι των δέντρων

11/4/2024

Σφοδρές βροχοπτώσεις, πλημμύρες, ξηρασία, καύσωνες, άνοδος της στάθμης του νερού, λιώσιμο πάγων… πολλές και σοβαρές είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ανάμεσα σε αυτές και η υπερθέρμανση του πλανήτη που αποδίδεται στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με συνέπειες στα οικοσυστήματα όπως η απώλεια ενδιαιτημάτων, η ενίσχυση της εξάπλωσης χωροκατακτητικών, η αλλαγή συμπεριφοράς και ο αναπροσανατολισμός ζώων, η πρόωρη «αφύπνιση» εντόμων και φυτών.

Τι συμβαίνει, όμως, με τα δέντρα; Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο bioRxiv η υπερθέρμανση έχει καταστροφικές συνέπειες καθώς τους διαταράσσει το «βιολογικό ρολόι».

Όπως προκύπτει από την έρευνα έχει αναστατωθεί ο κιρκαδιανός ρυθμός τους, ή πιο απλά δεν γνωρίζουν πλέον τι ώρα είναι.

Συγκεκριμένα οι ερευνητές εστίασαν σε ένα είδος οξιάς της Παταγονίας (othofagus pumilio), του οποίου η ισορροπία μεταβάλλεται εξαιτίας της υπερβολικά υψηλής θερμοκρασίας θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία του και ενδεχομένως την επιβίωσή του.

«Η επιβίωση των φυτών σε έναν θερμότερο κόσμο απαιτεί την έγκαιρη προσαρμογή των βιολογικών διεργασιών στις κυκλικές αλλαγές του νέου περιβάλλοντος», εξηγούν οι ειδικοί του Ινστιτούτου Δασικών και Γεωργικών Ερευνών του Μπαριλότσε (IFAB) στην Αργεντινή.

Ως κιρκαδιανός ρυθμός ορίζεται ο ημερήσιος κύκλος που επηρεάζει μία σειρά από βιοχημικούς δείκτες, οι οποίοι επιδρούν στη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου -και όχι μόνο- οργανισμού. Με λίγα λόγια πρόκειται για τις αλλαγές που συμβαίνουν σε έναν οργανισμό κατά τη διάρκεια ενός 24ωρου και συνδέονται με την ανατολή και τη δύση του ήλιου.

Στην περίπτωση του ανθρώπου, για παράδειγμα, παρατηρείται συνήθως εντονότερη δραστηριότητα τις πρωινές ώρες με το αποκορύφωμα να σημειώνεται τις πρώτες απογευματινές για να ακολουθήσει στη συνέχεια μία επιβράδυνση τις βραδινές.

Ο ρυθμός συμβάλλει στην προσαρμογή και πλαστικότητα των φυτών χάρη στην ικανότητά τους να διατηρούν την περιοδικότητα των βιολογικών ρυθμών σε ένα ευρύ φάσμα θερμοκρασιών, προάγοντας τη φυσική κατάσταση.

Το ζήτημα προκύπτει από το γεγονός ότι ο κιρκάδιος ρυθμός επηρεάζεται από μια σειρά εξωτερικών στοιχείων, όπως η ποσότητα του φωτός και η θερμοκρασία, η αύξηση της οποίας προκαλεί προβλήματα στο μεταβολισμό των φυτών.

Για παράδειγμα, το είδος οξιάς othofagus pumilio είναι συνηθισμένο στα ψυχρά κλίματα και μπορεί να αντέξει ακόμα και έως -30 βαθμούς Κελσίου. Η ερευνητική ομάδα εξέθεσε κάποια δέντρα σε διαφορετική -και υψηλότερη- θερμοκρασία και διαπίστωσε ότι με αυτόν τον τρόπο η παραγωγή ορισμένων πρωτεϊνών που είναι χρήσιμες για την επιτάχυνση του μεταβολισμού επισπεύδεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παρ’όλα αυτά ο ήλιος συνεχίζει να ανατέλλει την ίδια ώρα, γεγονός που σημαίνει ότι τα δέντρα «ξυπνούν» πολύ νωρίτερα.

«Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες παγκοσμίως αναμένεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα πρωτογενή συστατικά των δασών, όπως τα δέντρα, και να οδηγήσουν σε αξιοσημείωτες αλλαγές στην εξάπλωση, τη σύνθεση και τη φαινολογία των ειδών. Συνεπώς, ένα βασικό ερώτημα είναι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι αυξημένες θερμοκρασίες θα επηρεάσουν τα δέντρα. Από την άποψη αυτή, οι επιδράσεις της θερμοκρασίας στη λειτουργία του κιρκάδιου ρολογιού χρήζουν διερεύνησης, δεδομένου του διάχυτου ρόλου τους στον έλεγχο μυριάδων βιολογικών διεργασιών», επισημαίνουν οι επιστήμονες.

Related posts

Ακροκυάνωση στα νεογέννητα: Τι είναι και ποια τα συμπτώματα

xristiana

Άνοια: Το καθημερινό κόλπο των 10′ που μειώνει τον κίνδυνο

xristiana

ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ & ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

xristiana