9/4/2024
Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις γύρω από την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ μετά την αναδίπλωση της Λευκωσίας σε σχέση με την πορεία υλοποίησης του έργου, που υπολογίζεται να ξεπεράσει το 1,9 δισ. ευρώ.
Η κυπριακή πλευρά όχι μόνο ζητά νέα μελέτη κόστους – οφέλους για να αποφασίσει αν θα συμμετάσχει στο έργο, αλλά δείχνει να θεωρεί παράτυπο και τον δρόμο που ακολούθησε ο ΑΔΜΗΕ για την ανάληψη του μεγάλου πρότζεκτ, που από τον Οκτώβριο του 2023 έχει καταστεί ο καθολικός διάδοχος του Euroasia Interconnector του Κύπριου Επιχειρηματία Αθανάσιου Κτωρίδη που ήταν ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης.
Η επιστολή ΡΑΕΚ-ΡΑΑΕΥ
Με επιστολή που εστάλη την Παρασκευή 5 Απριλίου στον Έλληνα Διαχειριστή από τη Ρυθμιστική Αρχή της Κύπρου (ΡΑΕΚ), την οποία συνυπογράφει και η Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΑΕΥ), οι δύο ρυθμιστές ζητούν από τον ΑΔΜΗΕ να τους παραδώσει τη συμφωνία που έχει υπογραφεί μεταξύ της εταιρείας και του Εuroasia.
Μάλιστα, οι δύο ρυθμιστικές Αρχές επικρίνουν την εταιρεία, επειδή δίχως να έχει προηγηθεί η προηγούμενη έγκρισή τους, συμφώνησε με το Euroasia στη μεταβίβαση των δικαιωμάτων του έργου χωρίς να έχει προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τους όρους της συμφωνίας.
Στην επιστολή, μάλιστα, που αντάλλαξαν τις προηγούμενες μέρες με τον ΑΔΜΗΕ, ζητούν να τους καταθέσει εντός δύο εργάσιμων ημερών τη σύμβαση παραχώρησης που έχει συνάψει με το Euroasia, προκειμένου να προχωρήσουν στην ανάδειξή του ως project promoter του έργου, κάτι που, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, αναμένεται να κάνει σήμερα ο Διαχειριστής, τονίζοντας ότι το έργο θα προχωρήσει. Μέχρι σήμερα η εταιρεία υποστήριζε ότι η υποκατάσταση του φορέα του έργου αποτελεί μια τυπική διαδικασία και ως εκ τούτου θεωρoύσε ότι η υποβολή των σχετικών εγγράφων παρέλκει (είναι περιττή).
Υπενθυμίζεται ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει συστήσει για τις ανάγκες υλοποίησης του έργου την εταιρεία Ειδικού Σκοπού (SPV) «Great Sea Interconnector», στην οποία έχει ανακοινώσει ότι θα εκχωρήσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του έργου κατά τα πρότυπο της Αριάδνης, της 100% θυγατρικής του που κατασκευάζει το μεγάλο ηλεκτρικό καλώδιο Κρήτης – Αττικής.
Ωστόσο, ο Διαχειριστής στην πρόσφατη επιστολή του προς τις ρυθμιστικές Αρχές με ημερομηνία 2 Απριλίου, δηλώνει ο ίδιος αποκλειστικός φορέας υλοποίησης του έργου και ζητά από τους ρυθμιστές να προχωρήσουν στην τροποποίηση της CBCA (της διασυνοριακής κατανομής κόστους), προκειμένου να αποτυπωθεί ως project promoter (φορέας υλοποίησης) του έργου, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει από τους δύο ρυθμιστές.
Έργο μαμούθ
Η υπόθεση του ηλεκτρικού καλωδίου, που αποτελεί ένα μεγάλο έργο, το οποίο με τη χρηματοδότηση της ΕΕ (περί τα 660 εκατ.) θα κοστίσει στους συμμετέχοντες 1,2 δισ., έχει περιπλακεί τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο λόγος είναι ότι οι Κύπριοι δείχνουν αποφασισμένοι να διερευνήσουν κάθε νομική και οικονομική πτυχή του έργου, ακόμη και να ανατρέψουν τους όρους της συμφωνίας, την ώρα που ο ΑΔΜΗΕ δηλώνει ότι έχει ξεκινήσει τις εκταμιεύσεις προκαταβολών για το έργο, έχει προχωρήσει στην υποκατάσταση των δύο συμβάσεων με τη Nexans (καλώδια) και με τη Siemens (υποσταθμούς) και ως φορέας υλοποίησης έχει συνάψει συμφωνία χρηματοδότησης του έργου με τη CINEA (Εκτελεστική Υπηρεσία της ΕΕ για το κλίμα, τις υποδομές και το περιβάλλον).
Κοινώς, έχει δώσει το «φιλί ζωής» στη διασύνδεση Αττικής – Κρήτης – Ισραήλ, που πέρσι είχε βαλτώσει και αμφισβητούνταν η βιωσιμότητά της. Από τον περασμένο Δεκέμβριο έχει προχωρήσει η εκταμίευση 55 εκατ. ευρώ από τη CINEA ως προκαταβολή από τα 660 εκατ. της ΕΕ προς τη Nexans για την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών και στη συνέχεια καταβλήθηκε και η πρώτη δόση από την εταιρεία. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν πληρωθεί πάνω από 100 εκατ. ευρώ.
Οι πιέσεις
Τα ήξεις αφήξεις των Κυπρίων προκαλούν, πάντως, σοβαρές καθυστερήσεις στο έργο, με τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ να βρίσκεται από χθες στην Κύπρο για συναντήσεις με το υπουργείο Ενέργειας και τη ΡΑΕΚ. Την ίδια στιγμή, ο Διαχειριστής πιέζει την κυβέρνηση να παρέμβει σε πολιτικό επίπεδο για το έργο, χωρίς όμως να διαφαίνεται ότι το συγκεκριμένο πρότζεκτ αποτελεί θέμα ύψιστης προτεραιότητας στην εγχώρια ενεργειακή ατζέντα, ειδικά (όπως διαμηνύουν αρμόδια στελέχη) αν αποδειχτεί ότι οι Κύπριοι δεν το θέλουν.
Η στάση της κυπριακής πλευράς δημιουργεί ερωτηματικά, αφού τη μία υποστηρίζει ότι στηρίζει το έργο, από την άλλη καθυστερεί να λάβει την επενδυτική απόφαση με τους Κύπριους να εμφανίζονται διατεθειμένοι ακόμη και να ανατρέψουν την κατανομή του διασυνοριακού κόστους μεταξύ των δύο χωρών, που έχει διαμορφωθεί σε 63% για τους Κύπριους καταναλωτές και σε 37% για τους Έλληνες.
Τα ποσοστά αυτά είχαν καθοριστεί από την αρχική CBCA ( διασυνοριακή κατανομή κόστους) που διέπει τα έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), όπως είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Αττικής – Κύπρου – Ισραήλ, η οποία έγινε το 2017. Παρά το γεγονός ότι πέρσι αναθεωρήθηκε το κόστος του έργου (από 1,5 δισ. στο 1,9 δισ.), η κατανομή παρέμεινε αμετάβλητη.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
