14/2/2024
Πριν ακόμη κατακαθίσει ο κουρνιαχτός από την δολιοφθορά στο καλώδιο της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής και υπολογιστούν οι επιπτώσεις στο χρονοδιάγραμμα του μεγάλου έργου, στο νησί κλιμακώνονται οι αντιδράσεις για τη νέα «Γραμμή Μεταφοράς Υψηλής Τάσης 150KV Χανιά – Δαμάστα».
Πρόκειται για ένα σχέδιο που εντάσσεται στα συνοδά έργα της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, το οποίο προβλέπει την κατασκευή 269 πυλώνων, ύψους 35 μέτρων στον ορεινό όγκο από τα Χανιά μέχρι το Ανατολικό Ρέθυμνο, ρίχνοντας στην πυρά την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που το συνοδεύει και η έγκρισή της θα ανοίξει το δρόμο της υλοποίησης του έργου.
Τα πρωτοσέλιδα του κρητικού τύπου μονοπωλεί τις τελευταίες μέρες η νέα γραμμή μεταφοράς, με τους δημάρχους να πυκνώνουν τις κινητοποιήσεις τους και να δηλώνουν την αντίθεσή τους στο έργο με κοινοβουλευτικές ερωτήσεις και πιέσεις προς τον ΑΔΜΗΕ για υπογειοποίηση του έργου.
Το σχέδιο
Το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή γραμμής μεταφοράς υψηλής τάσης από τον υφιστάμενο υποσταθμό Χανίων στην Ξυλοκαμάρα έως τον υπό κατασκευή υποσταθμό στη Δαμάστα που βρίσκεται στο δήμο Μαλεβιζίου. Η γραμμή αρχικά είναι υπόγεια σε μήκος 4,5 χιλιομέτρων και συνεχίζει εναέρια για μήκος 96,8 km, περιλαμβάνοντας του 269 πυλώνες, διπλού κυκλώματος που αποτελούν την πέτρα του σκανδάλου.
Σύμφωνα με την παρουσίαση της μελέτης που έγινε τις προηγούμενες μέρες στα Χανιά, μηχανικοί και φορείς της περιοχής υποστήριξαν πώς οι προτάσεις του ΑΔΜΗΕ επηρεάζουν τα Λευκά Όρη, επικρίνοντας την πολιτική του Διαχειριστή να μην γίνει υπόγειο το έργο στο σύνολό του και να περάσει η νέα γραμμή πλησίον οικισμών και προστατευόμενων περιοχών.
Χαρακτηριστική είναι και η τοποθέτηση του αντιπεριφερειάρχη κ. Νίκου Καλογερή, ο οποίος τόνισε ότι ο ΑΔΜΗΕ είναι μια εταιρεία με μετόχους που επιλέγει «τη πιο φτηνή λύση που δεν σημαίνει ότι είναι αποδεκτή από εμάς. Την Τρίτη (εννοεί χθες) θα είμαστε στην Αθήνα και η προσπάθεια μας θα είναι να το πάρουν πίσω».
Οξύτατες είναι οι αντιδράσεις και από το δήμο Χανίων που απειλεί με προσφυγή στο ΣτΕ κατά του έργου ενώ αναμένονται αντιδράσεις και από τους Δήμους των νομών Ηρακλείου και Ρεθύμνου αλλά και την Περιφέρεια Κρήτης. Οι τοπικοί φορείς δηλώνουν υπέρ του έργου της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, τονίζουν όμως ότι πρέπει να γίνει κατά τρόπο που να μην υποβαθμίζει τις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον.
Το ιστορικό του έργου
Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, η νέα Γραμμή Μεταφοράς (ΓΜ) 150 kV Χανιά-Δαμάστα αποτελεί μια νέα υποδομή που είναι απαραίτητη για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής για την θωράκιση του ενεργειακού εφοδιασμού της Κρήτης. Όπως λένε, η ενέργεια που θα διοχετεύσει στο νησί το νέο καλώδιο είναι αδύνατο να υποστηριχθεί με το υφιστάμενο δίκτυο.
Η όδευσή της νέας ΓΜ ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 2021, με γνώμονα την απομάκρυνσή της από τις δυο υφιστάμενες Γραμμές Μεταφοράς μεταξύ των Χανίων και της Δαμάστας, καθώς αφενός δεν υπήρχε επαρκής χώρος για να τοποθετηθεί και νέα γραμμή μεταφοράς παράλληλα με τις δυο υφιστάμενες, αφετέρου ελήφθη υπόψη ότι κοντά στις υφιστάμενες ΓΜ έχουν αναπτυχθεί πλήθος δραστηριοτήτων. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε, να μετακινηθεί περισσότερο προς την ενδοχώρα, προς περιοχές με μικρότερη οικιστική ανάπτυξη.
Στρατηγικός στόχος, όπως υποστηρίζει ο Διαχειριστής ήταν η απομάκρυνση της ΓΜ από οικισμούς, με απόσταση μεγαλύτερη των 150 μέτρων από τον κοντινότερο οικισμό.
«Μετά τη διατύπωση αντιρρήσεων από την τοπική κοινωνία και συγκεκριμένα από το Δήμο Ανωγείων στο ανατολικό άκρο της Γραμμής ο ΑΔΜΗΕ τροποποίησε την όδευση στην περιοχή ώστε να εξασφαλίσει την τελική αποδοχή της εν λόγω κοινότητας».
Στην αρχική μελέτη που είχε παρουσιαστεί η ΓΜ ήταν εναέρια στο σύνολό της, όμως μετά από συνεννοήσεις με τις Εφορίες Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, Χανίων και Ηρακλείου απαιτήθηκε η υπογειοποίηση της Γραμμής Μεταφοράς στην περιοχή των Χανίων για να μην διέλθει από τον αρχαιολογικό χώρο Νεροκούρου (σ.σ. η εν λόγω κοινότητα είναι μεταξύ των διαμαρτυρομένων για την ΓΜ) και το διατηρητέο αγροτικό συγκρότημα Μίνωος Ησυχάκη.
Τονίζεται μάλιστα ότι επετεύχθη συμφωνία και με τις τρεις Εφορίες Αρχαιοτήτων για υπογειοποίηση της ΓΜ, κοντά στον Υποσταθμό Χανίων στην περιοχή Νεροκούρου, με κατεύθυνση προς το Ρέθυμνο.
Η μελέτη
Το Νοέμβριο του 2023 εκπονήθηκε αναλυτική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που υποβλήθηκε για έγκριση στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης.
Η μελέτη συνοδεύεται από Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση για τα τμήματα που εμπίπτουν σε ειδικό καθεστώς προστασίας. Η υπό διαβούλευση ΜΠΕ έχει λάβει θετικές γνωμοδοτήσεις από διάφορους φορείς (ΟΦΥΠΕΚΑ, ΥΠΑ, Διεύθυνση Δασών Χανίων, τρεις Εφορίες Αρχαιοτήτων της Κρήτης).
Από τον ΑΔΜΗΕ επισημαίνεται ότι κατά την διετία των μελετών για την ΓΜ, πριν την οριστικοποίηση της ΜΠΕ, εκπονήθηκαν και αναλυτικές μελέτες πεδίου από συνεργεία του ΑΔΜΗΕ που ήρθαν σε επαφή με κατά τόπους ιδιοκτήτες περιοχών από όπου θα διέλθει η εναέρια Γραμμή και θα τοποθετηθούν οι πυλώνες και οι ανεπίσημες αντιδράσεις ως προς τη χωροθέτηση των πυλώνων ήταν θετικές και έγιναν μάλιστα συγκεκριμένες συνεννοήσεις για τη βελτιστοποίηση της τοποθέτησης των πυλώνων σε διάφορα οικόπεδα, ώστε να μην εγείρεται ζήτημα αξιοποίησής τους.
