8/6/2023
Προειδοποιήσεις από ειδικούς και αρχές που έχουν βάλει στο μικροσκόπιο τις νιτροζαμίνες.
Μια χημική ουσία που εντοπίζεται σε πλήθος προϊόντων διατροφής αλλά και σε φάρμακα βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» των ευρωπαϊκών ελεγκτικών αρχών. Πρόκειται για τις νιτροζαμίνες, τις χημικές ουσίες που προκύπτουν από τη χημική αντίδραση νιτρικών και νιτρωδών αλάτων (που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά ή υπάρχουν φυσικά στα τρόφιμα) και από ορισμένες αμίνες (λόγω αλκαλικής διάβρωσης). Οι νιτροζαμίνες θεωρούνται καρκικογόνες και γονιδιοτοξικές, δηλαδή μπορούν να βλάψουν το DNA.
«Για όλες τις ηλικιακές ομάδες στον πληθυσμό της ΕΕ, το επίπεδο έκθεσης σε νιτροζαμίνες στα τρόφιμα εγείρει ανησυχία για την υγεία», έχει προειδοποιήσει η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Προειδοποίηση είχε εκδώσει και ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) τονίζοντας τους κινδύνους που διατρέχει η υγεία των πολιτών λόγω των νιτροζαμινών που μπορεί να παραχθούν στα τρόφιμα κατά την προετοιμασία και την επεξεργασία τους.
Σύμφωνα με αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), τουλάχιστον δέκα νιτροζαμίνες που βρίσκονται στα τρόφιμα είναι καρκινογόνες και γονιδιοτοξικές. «Η αξιολόγησή μας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για όλες τις ηλικιακές ομάδες στον πληθυσμό της Ε.Ε., το επίπεδο έκθεσης σε νιτροζαμίνες στα τρόφιμα εγείρει ανησυχία για την υγεία» επεσήμανε ο Δρ. Dieter Schrenk, πρόεδρος της Επιτροπής για τους Επιμολυντές στην Τροφική Αλυσίδα, και συμπλήρωσε: «Με βάση τις μελέτες σε ζώα, θεωρήσαμε τη συχνότητα των ηπατικών όγκων στα τρωκτικά ως την πιο κρίσιμη επίδραση στην υγεία».
Οι νιτροζαμίνες έχουν βρεθεί σε διάφορους τύπους τροφίμων. Μια από τις πιο σημαντικές ομάδες τροφίμων στις οποίες έχουν εντοπιστεί είναι το κρέας και τα προϊόντα κρέατος. Εντοπίζονται επίσης και σε πολλά άλλα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των επεξεργασμένων λαχανικών, των δημητριακών, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, των ψαριών και των θαλασσινών ή των τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση. Έχουν εντοπιστεί ακόμα στο τουρσί, στο κακάο και στα καρυκεύματα, στις μπύρες και σε άλλα αλκοολούχα ποτά, ακόμη και σε φάρμακα.
Σημειώνεται πως τα νιτρικά και τα νιτρώδη άλατα, από την αντίδραση των οποίων προκύπτουν οι νιτροζαμίνες, αποτελούν νόμιμα πρόσθετα στα τρόφιμα, καθώς καταστέλλουν τον πολλαπλασιασμό επιβλαβών βακτηρίων (όπως για παράδειγμα αυτών που προκαλούν αλλαντίαση) και επιμηκύνουν την διάρκεια ζωής των τροφίμων. Επίσης στο κρέας και τα αλλαντικά χρησιμοποιούνται για να διατηρηθεί το έντονο κόκκινο/ροζ χρώμα και βελτιώνοντας την γεύση. Ασκούν επίσης, αντιοξειδωτική δράση, ενώ στα λαχανικά εμφανίζονται από το έδαφος στο οποίο φύονται/καλλιεργούνται. Η περιεκτικότητα του εδάφους σε νιτρικά και σε νιτρώδη εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως τα λιπάσματα, η ποιότητα του εδάφους και του νερού και οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα.
Φαίνεται ωστόσο να υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ του τρόπου με τον οποίο τα νιτρικά και τα νιτρώδη συσκευάζονται στο κρέας σε σχέση με την φυσική ύπαρξή τους στα λαχανικά και αυτή η διαφορά ενδεχομένως να επηρεάζει και την καρκινογόνο δράση τους. Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Γαλλικού Πρακτορείου, η EFSA παραδέχεται πως υπάρχουν αρκετά γνωστικά κενά σχετικά με τη παρουσία νιτροζαμινών σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων.
«Για να διασφαλίσουμε υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών, δημιουργήσαμε το χειρότερο σενάριο για την αξιολόγηση επικινδυνότητας. Υποθέσαμε ότι όλες οι νετροζαμίνες που βρίσκονται στα τρόφιμα είχαν την ίδια δυνατότητα να προκαλέσουν καρκίνο στους ανθρώπους με την πιο επιβλαβή νιτροζαμίνη, αν και αυτό είναι απίθανο», δήλωσε ο Dieter Schrenk.
Η αρμόδια ρυθμιστική αρχή εκτιμά πως η εξισορρόπηση της διατροφής με την κατανάλωση μεγαλύτερης ποικιλίας τροφών θα μπορούσε να βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν την πρόσληψη νιτροζαμινών.
Έρευνες αποκαλύπτουν πως οι νιτροζαμίνες θα μπορούσαν να «μολύνουν» και ορισμένα φάρμακα, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει μια επανεκτίμηση της άδειας κυκλοφορίας τους, ιδιαίτερα εάν τα επίπεδα των επικίνδυνων ουσιών υπερβούν ένα αποδεκτό όριο.
Σύμφωνα με άρθρο στη Pharmaceutical Journal, όπου αναφέρθηκε για πρώτη φορά η είδηση, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) είχε βρει περίπου 20 φαρμακευτικά προϊόντα που μπορεί να περιέχουν υπερβολικά επίπεδα νιτροζαμινών. Εκπρόσωπος του EMA δήλωσε ότι οι αρχές «εξετάζουν προσεκτικά» την ανάγκη λήψης ρυθμιστικών μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας διασφαλίζοντας παράλληλα ότι τα κρίσιμα φάρμακα θα παραμείνουν διαθέσιμα στους ασθενείς.
Υπενθυμίζεται πως το 2019 η ρανιτιδίνη – ένα μη συνταγογραφούμενο αντιόξινο φάρμακο που πωλούταν με την εμπορική ονομασία Zantac – αποσύρθηκε από τις αγορές των ΗΠΑ και της ΕΕ λόγω της παρουσίας νιτροζαμίνης. Σε αυτή την περίπτωση υπήρχαν εναλλακτικές θεραπείες, οπότε οι ασθενείς είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν κάποιο άλλο φάρμακο. Επίσης το 2018 οι φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν σαρτάνες, μια συγκεκριμένη κατηγορία ρυθμιστών αρτηριακής πίεσης, αναγκάστηκαν να αναδιαμορφώσουν την παραγωγή τους μετά από μαζικές ανακλήσεις λόγω της παρουσίας νιτροζαμικών.
Πηγή: https://www.newsbeast.gr
Πηγή βίντεο: https://www.youtube.com
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
