16/6/2023
Η κετογονική δίαιτα (keto diet) θα μπορούσε να αποτελεί το νέο όπλο ενάντια στον καρκίνο, σύμφωνα με ειδικούς από το μη κερδοσκοπικό ερευνητικό ίδρυμα Cold Spring Harbor Laboratory (CSHL). Η δημοφιλής δίαιτα που βασίζεται στον περιορισμό των υδατανθράκων και την πρόσληψη της απαιτούμενης ενέργειας κυρίως από λιπαρά, θα μπορούσε να οδηγήσει τους καρκινικούς όγκους σε λιμοκτονία στερώντας τους την αναγκαία γλυκόζη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Cell Metabolism, η κετογονοκή δίαιτα αυξάνει στην κυκλοφορία του αίματος ένα είδος τοξικών λιπαρών, τα υπεροξείδια λιπιδίων, τα οποία εξουδετερώνουν τα καρκινικά κύτταρα μέσω της σιδηρόπτωσης (ferroptosis), ενός εξαρτώμενου από το σίδηρο κυτταρικού θανάτου.
Όπως έδειξαν ωστόσο τα πειράματα σε ποντίκια, μια τέτοια διατροφική θεραπεία ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Τα πειραματόζωα με καρκίνο του παγκρέατος και του παχέος εντέρου εμφάνισαν καχεξία, μια μεταβολική διαταραχή που σχετίζεται με ανορεξία, προοδευτική απίσχνανση και απώλεια βάρους, οδηγώντας σε καταστολή του ανοσοποιητικού. «Είναι πολύ συχνή σε ασθενείς με προοδευτικό καρκίνο. Γίνονται τόσο αδύναμοι που δεν μπορούν πλέον να αντέξουν την αντικαρκινική θεραπεία. Καθημερινές δραστηριότητες γίνονται οι άθλοι του Ηρακλή», σχολίασε ο Αναπληρωτής Καθηγητής από το CSHL, Tobias Janowitz.
Μια λύση για την εξασφάλιση της αντικαρκινικής δράσης χωρίς τη θανατηφόρο παρενέργεια ήταν συνδυασμός της κετογονικής διατροφής με λήψη κορτικοστεροειδών φαρμάκων. Οι όγκοι συρρικνώθηκαν και τα ποντίκια έζησαν περισσότερο.
Η δίαιτα keto μπορεί να οδηγήσει σε έως και 10% απώλεια του σωματικού βάρους στον άνθρωπο. «Τα υγιή ποντίκια χάνουν επίσης βάρος με την κετογονική δίαιτα, αλλά ο μεταβολισμός τους φτάνει σε ένα σημείο σταθεροποίησης. Τα ποντίκια με καρκίνο δεν μπορούν να προσαρμοστούν, επειδή δεν μπορούν να παράγουν αρκετή ποσότητα μιας ορμόνης που ονομάζεται κορτικοστερόνη, η οποία βοηθά στη ρύθμιση των επιπτώσεων από τη δίαιτα κέτο. Δεν σταματούν να χάνουν βάρος» εξήγησε ο Δρ Janowitz.
Η κορτικοστερόνη είναι το κύριο γλυκοκορτικοειδές στην κυκλοφορία των ποντικιών και δρα όπως η κορτιζόλη στον άνθρωπο. Όταν η ερευνητική ομάδα υποκατέστησε την έλλειψη της ορμόνης με ένα αντιφλεγμονώδες κορτικοστεροειδές επέτρεψε τη συρρίκνωση των όγκων χωρίς την έναρξη καρκινικής καχεξίας.
«Ο καρκίνος είναι μια νόσος ολόκληρου του σώματος. Επαναπρογραμματίζει τις φυσιολογικές βιολογικές διεργασίες για να τον βοηθήσει να αναπτυχθεί» λέει η συν-επικεφαλής συγγραφέας Δρ Miriam Ferrer. «Εξαιτίας αυτού του επαναπρογραμματισμού, τα ποντίκια δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τα θρεπτικά συστατικά από μια κετογονική δίαιτα και χάνονται. Αλλά με το κορτικοστεροειδές, τα πήγαιναν πολύ καλύτερα. Έζησαν περισσότερο από ό,τι με οποιαδήποτε άλλη θεραπεία δοκιμάσαμε» κατέληξε.
Οι ερευνητές συμμετέχουν στο Cancer Grand Challenges, ένα διεθνές πρόγραμμα που επικεντρώνεται στην καχεξία. Επί του παρόντος εργάζονται πάνω στη λεπτομερή ρύθμιση του χρονισμού και της δοσολογίας των κορτικοστεροειδών, ώστε να διευρύνουν το πεδίο ανάπτυξης αποτελεσματικών θεραπειών με βάση την keto.
