4/2/2022
Η μεγαλύτερη ελπίδα και η ισχυρότερη ασπίδα που διαθέτουμε κατά του καρκίνου σήμερα είναι η εξατομικευμένη ιατρική, τόνισε ο Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης του ΕΚΠΑ, σε διαδικτυακή ομιλία του σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο καρκίνος παρουσίασε αυξητική τάση κατά τη διάρκεια του 2021, με 2,7 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις και 1,3 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως. Αυτό είναι αναμενόμενο, σύμφωνα με τον κ. Δημόπουλο, εφόσον ζούμε πολύ περισσότερο και ως εκ τούτου με την ηλικία αυξάνονται οι πιθανότητες κάποιας γονιδιακής μετάλλαξης.
Στην Ελλάδα, για το έτος 2020, καταγράφηκαν περισσότερες από 62.000 νέες διαγνώσεις και 33.000 θάνατοι.
Οι συχνότερες μορφές καρκίνου στις γυναίκες είναι: του μαστού (29%), του παχέος εντέρου (12%), του πνεύμονα (8%), του ενδομητρίου (8%), του παγκρέατος (4%) και στους άνδρες, ο καρκίνος του πνεύμονα (19%), του προστάτη (18%), της ουροδόχου κύστης (14%), του παχέος εντέρου (13%), και του παγκρέατος (4%).
Ο καρκίνος είναι μια εξαιρετικά ετερογενής νόσος, σε τέτοιον βαθμό ώστε ακόμη και νεοπλάσματα που προέρχονται από το ίδιο όργανο μπορεί να είναι επίσης ετερογενή, είπε ο κ. Δημόπουλος. Ήρθε η ώρα, συνεπώς, σημείωσε, να απομακρυνθούμε από τις τυποποιημένες και αδιαφοροποίητες προσεγγίσεις -σύμφωνα με τις οποίες όλοι οι ασθενείς με το ίδιο νεόπλασμα λαμβάνουν την ίδια θεραπεία- και να στραφούμε προς την εξατομίκευση των θεραπευτικών επιλογών. Με τον όρο «εξατομικευμένη ιατρική» («Precision Medicine») εννοούμε αυτή τη μορφή της Ιατρικής που χρησιμοποιεί πληροφορίες από τη γενωμική, την πρωτεωμική και το περιβάλλον προκειμένου να προχωρήσει στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου του συγκεκριμένου ασθενούς. Ως εκ τούτου είναι επείγουσα ανάγκη να αναγνωριστούν κλινικοί, παθολογοανατομικοί και γενωμικοί δείκτες που θα μπορούν να κατευθύνουν τις θεραπευτικές επιλογές.
Ο κ. Δημόπουλος, ανέφερε ότι η τεχνολογική πρόοδος στην απεικόνιση και στη μοριακή διαγνωστική έχει συνεισφέρει σημαντικά στην εξέλιξη της εξατομικευμένης ιατρικής. Στόχος είναι να εντοπιστούν οι αποτελεσματικότερες προσεγγίσεις με βάση γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, αλλά και τον τρόπο ζωής του κάθε ασθενούς. Απαραίτητα εργαλεία για την ιατρική ακριβείας είναι η λειτουργική απεικόνιση, η μοριακή παθολογοανατομία, η καθοδηγούμενη θεραπεία με βάση τις ειδικές γενωμικές μεταλλάξεις, τις μοριακές πλατφόρμες και τους ιστολογικούς βιοδείκτες.
Η εξατομικευμένη ιατρική αποτελεί τη βασικότερη συνιστώσα στη μελλοντική θεραπευτική των ογκολογικών ασθενών, υπογράμμισε ο πρύτανης του ΕΚΠΑ.
Σημαντική επίσης, κρίνεται και η ανάπτυξη ογκολογικών registries (μητρώων) για τη βελτίωση της θεραπείας και της πρόγνωσης. Τα μητρώα αυτά βοηθούν στην αναγνώριση των ασθενών υψηλού κινδύνου, στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, στην αξιολόγηση της ποιότητας ζωής κά. Στην Ευρώπη υπάρχουν 200 τέτοια μητρώα, ενώ στη χώρα μας δεν έχει ακόμη ληφθεί η σχετική πολιτική απόφαση. «Είναι αναγκαίος ένας κεντρικός σχεδιασμός σε πολιτικό επίπεδο, ο οποίος θα βοηθούσε στην προσέλκυση επενδύσεων, απαραίτητων τόσο για τη δημιουργία υποδομών όσο και για την εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού», σχολίασε ο πρύτανης.
«Οι αλματώδεις εξελίξεις στην Ιατρική ανοίγουν καθημερινά νέους ορίζοντες, όσον αφορά την αντιμετώπιση του καρκίνου», επισήμανε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδας Παναγιώτης Μπεχράκης. «Ο καρκίνος έχει πλέον πάρει τη μορφή μιας χρόνιας νόσου. Δεν πεθαίνουμε από αυτήν. Ζούμε μαζί της. Δεν είναι η… τρισκατάρατος νόσος αλλά μία νόσος όπως όλες. Σοβαρή αλλά αντιμετωπίσιμη – με την κατάλληλη πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία».
Τέλος, επεσήμανε την αδιαμφισβήτητη πλέον σύνδεση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα, που είναι ο πιο επιθετικός αλλά και εκείνος με τις περισσότερες διαγνώσεις. Για την ακρίβεια, έχει διαπιστωθεί ότι το 20% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα οφείλεται στο κάπνισμα. Ο κ. Μπεχράκης αναφέρθηκε στη συνέχεια στις επικαιροποιημένες οδηγίες προληπτικού ελέγχου για καρκίνο πνεύμονος που προτείνουν σε όλους τους καπνιστές 50-80 ετών που έχουν μακροχρόνιο ιστορικό στο παρελθόν τους, πχ ένα πακέτο ημερησίως επί είκοσι χρόνια (ακόμη και στους πρώην καπνιστές που διέκοψαν την τελευταία 15ετία), να κάνουν ετησίως μια αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας. Η αποτελεσματικότητα του προληπτικού ελέγχου αυτού του είδους συνεισφέρει στη δραστική μείωση των θανάτων κατά 20%-30%.
Τέλος, επισημάνθηκε ότι οι πιθανότητες ανάπτυξης της νόσου μπορούν να συρρικνωθούν, αν προσέχουμε τη διατροφή μας (ειδικότερα το κόκκινο κρέας και τη ζάχαρη), κόψουμε το κάπνισμα και ασκούμαστε συστηματικά.
Τόσο ο κ. Δημόπουλος όσο και ο κ. Μπεχράκης συνόψισαν εκφράζοντας την αισιοδοξία τους για το μέλλον της εξατομικευμένης ιατρικής καθώς και για τις θεαματικές δυνατότητες που προσφέρει πλέον η τεχνολογία όσον αφορά την ανακάλυψη νέων μεθόδων αντιμετώπισης του καρκίνου.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Πηγή: https://www.onmed.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
