9/10/2025
Υπό τη βαριά σκιά των εντάσεων που προκάλεσαν οι αναφορές περί «εκβιασμών» του ΑΔΜΗΕ από την κυπριακή πλευρά, πραγματοποιείται σήμερα στην Αθήνα η πρώτη συνάντηση του Κύπριου υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου με τον Έλληνα υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου και τον υφυπουργό Νίκο Τσάφο.
Στόχος είναι να πέσουν οι τόνοι που ανέβηκαν τις τελευταίες ημέρες, να υπάρξει μια στοιχειώδης διαχείριση των ανοικτών θεμάτων για το μέλλον της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης–Κύπρου–Ισραήλ, γνωστής ως Great Sea Interconnector.
Το τοπίο για την διαχείριση της κρίσης με το καλώδιο πλαισιώνει η νέα παρέμβαση των Βρυξελλών καθώς για την επόμενη εβδομάδα έχει προγραμματιστεί τηλεδιάσκεψη μεταξύ των κυρίων Παπασταύρου και Παπαναστασίου με τον Επίτροπο Γιόργκενσεν.
Πρόκειται για μια κίνηση που υποδηλώνει την ανησυχία της Κομισιόν για την πορεία εκτροχιασμού του έργου που δυναμιτίζουν οι σχέσεις των δύο πλευρών σε πολιτικό επίπεδο καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη την αντιμετώπιση των προβλημάτων του έργου.
Η Λευκωσία εξακολουθεί να διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις για το έργο, καθώς θεωρεί ότι οι έρευνες βυθού δεν έχουν προχωρήσει σε βαθμό που θα έδιναν μια ορατότητα στην προοπτική της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η καταβολή της πρώτης δόσης των 25 εκατ. ευρώ που βαρύνουν με βάση τη διακρατική συμφωνία τη Λευκωσία μοιάζει πολιτικά δύσκολη, καθώς υπάρχει ο φόβος ότι οι Κύπριοι καταναλωτές θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένες χρεώσεις για ένα έργο που ίσως δεν ολοκληρωθεί ποτέ.
Πάγωμα πληρωμών
Στον αντίποδα, η ελληνική πλευρά τονίζει ότι χωρίς την κυπριακή συμμετοχή, ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να συνεχίσει τις πληρωμές προς τη NEXANS, τη γαλλική εταιρεία που έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου.
Ο Έλληνας διαχειριστής έχει ήδη επενδύσει σχεδόν 300 εκατ. ευρώ, μαζί με τα 48 εκατ. για την εξαγορά του έργου, ποσά που καλύπτονται μέσω ρυθμιζόμενων εσόδων που βαραίνουν τον Έλληνα καταναλωτή. Αν η Κύπρος δεν καταβάλει τα 25 εκατ., η γαλλική εταιρεία εξετάζει την αναστολή εργασιών, αφήνοντας το έργο μετέωρο.
Η διαφωνία επεκτείνεται και στις δαπάνες του έργου που η κυπριακή πλευρά αναγνωρίζει μερικώς και όχι στο σύνολο τους (82 εκ απο 259 εκ.) ζήτημα που προκάλεσε και το αίτημα αναθεώρησης του ΑΔΜΗΕ προς την ΡΑΕΚ και την οξεία αντιπαράθεση της περασμένης Κυριακής.
Ο ΑΔΜΗΕ υποστηρίζει ότι ήταν υποχρεωμένος να προσφύγει κατά της απόφασης προκειμένου να προστατεύσει τη διοίκηση από μελλοντικές νομικές ευθύνες, ιδιαίτερα απέναντι στον στρατηγικό του μέτοχο, την κινεζική State Grid, που κατέχει το 24% και έχει λόγο στη διοίκηση. Σύμφωνα με πηγές, η κινεζική πλευρά έχει ήδη διαμηνύσει πως μέχρι να εκταμιευθούν τα 25 εκατ. ευρώ από την Κύπρο, δεν πρέπει να διατεθεί καμία πρόσθετη δαπάνη για το καλώδιο.
Η κυπριακή πλευρά από την άλλη θεωρεί ότι η αποτίμηση των δαπανών θα πρέπει να γίνει μετά την ολοκλήρωση του έργου και αφού προσκομιστούν τα απαραίτητα παραστατικά. Η ΡΑΕΚ κινείται σε αυτή τη λογική, υποστηρίζοντας ότι το έργο ύψους 1,9 δισ. ευρώ πρέπει να προχωρήσει με ίδιους πόρους του ΑΔΜΗΕ, τη χρηματοδότηση των 658 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις χρεώσεις που έχουν ήδη εγκριθεί για τους Έλληνες καταναλωτές και τη συμβολή της Κύπρου, δηλαδή 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο για πέντε χρόνια, όπως προβλέπει η διακρατική συμφωνία του Σεπτεμβρίου 2024. Ωστόσο, η πρώτη δόση αυτής της συμμετοχής παραμένει μπλοκαρισμένη στο υπουργείο Οικονομικών, καθώς ο αρμόδιος υπουργός Μάκης Κεραυνός αρνείται να υπογράψει.
Περιθώρια συνεννόησης
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο κ. Παπασταύρου, μιλώντας τη Δευτέρα σε τηλεοπτική εκπομπή, χαρακτήρισε το καλώδιο «έργο στρατηγικής σημασίας», ικανό να βάλει τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και να μειώσει τις τιμές του ρεύματος. Υπενθύμισε μάλιστα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη επενδύσει 657 εκατ. ευρώ και σημείωσε ότι «δεν μπορεί να αμφισβητείται εκ των υστέρων μια συμφωνία που έχουν υπογράψει Ελλάδα, Κύπρος και Ευρωπαϊκή Ένωση». Απαντώντας τέλος στις καταγγελίες περί «εκβιασμού» από τον ΑΔΜΗΕ, τόνισε με νόημα ότι το 51% του ΑΔΜΗΕ ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο. «Η Ελλάδα δεν εκβιάζει, μιλάει μόνο θεσμικά» δήλωσε.
Η σημερινή συνάντηση δεν θεωρείται καθοριστική αλλά μάλλον αναγνωριστική. Στόχος είναι να αποτυπωθούν οι πραγματικές προθέσεις των δύο πλευρών και να χαρτογραφηθούν τα περιθώρια συνεννόησης. Το βέβαιο είναι ότι όσο η απόφαση για την καταβολή των 25 εκατ. ευρώ παραμένει σε εκκρεμότητα και τα καράβια των ερευνών αγκυροβολημένα το έργο είναι πρακτικώς νεκρό.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
