4/7/2025
Ερευνητές από το Καθολικό Πανεπιστήμιο Σάκρο Κουόρε της Πιατσέντζα, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα, ανακάλυψαν σχεδόν 20 είδη βακτηρίων ικανά να διασπάσουν υπερ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS), γνωστές ως «παντοτινά χημικά», που είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά και είναι σχεδόν αδύνατον να αποσυντεθούν.
Η ομάδα που παρουσίασε τα ευρήματά της στο Ευρωπαϊκό συνέδριο SETAC στη Βιέννη, εντόπισε τα βακτήρια αυτά σε έδαφος μολυσμένο από βιομηχανικά απόβλητα στην περιοχή Βένετο της βόρειας Ιταλίας.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα εδάφους σε περιοχές στο Βένετο με υψηλά ποσοστά μόλυνσης με σκοπό την απομόνωση βακτηριακών στελεχών που όχι μόνο μπορούν να επιβιώσουν σε περιβάλλον με PFAS, αλλά και να τα διασπάσουν.
Έπειτα από προσπάθειες κατόρθωσαν να απομονώσουν περίπου 20 στελέχη που έδειξαν ότι μπορούν να μεταβολίσουν φθοριωμένες ενώσεις. Ανάμεσα σε αυτά κάποια κατατάσσονται στα γένη Micrococcus, Rhodanobacter, Pseudoxanthomonas και Achromobacter.
Πραγματοποιώντας δοκιμές στο εργαστήριο υπολόγισαν την αποτελεσματικότητα αποδόμησης, καταλήγοντας ότι σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν ακόμα και το 30%, ποσοστό πολύ υψηλό για αυτή την κατηγορία ενώσεων.
Η ομάδα έχει ήδη αναλύσει την πλήρη γονιδιωματική αλληλουχία των στελεχών, για να εντοπίσει ποια ένζυμα και μεταβολικές οδοί είναι υπεύθυνες για τη διάσπαση των μορίων.
«Δεν αποκλείεται η ανάλυση του γονιδιώματος να οδηγήσει στην ανακάλυψη γονιδίων που εμπλέκονται στη βιοαποικοδόμηση και μπορούν να αξιοποιηθούν βιοτεχνολογικά στο μέλλον», εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης, Εντοάρντο Πουλίζι της Σχολής Γεωπονικών, Τροφίμων και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Καθολικού Πανεπιστημίου, σύμφωνα με την ιταλική La Repubblica.
Παράλληλα, οι ερευνητές προσομοιώνουν συνθήκες μολυσμένου εδάφους για να επαληθεύσουν την αποτελεσματικότητα των βακτηρίων και κατά πόσο μπορεί να επιβεβαιωθεί σε διαφορετικά πλαίσια.
«Δοκιμές βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη σε διάφορα PFAS, οι οποίες θα ακολουθηθούν από αρχικά εργαστηριακά πειράματα για την επαλήθευση των δυνατοτήτων αποκατάστασης υπό πιο αντιπροσωπευτικές συνθήκες», αναφέρουν οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με την ομάδα, αυτά τα βακτήρια καλλιεργούνται εύκολα στο εργαστήριο και συνήθως δεν είναι επιβλαβή για τον άνθρωπο.
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για την ανάπτυξη τοπικών παρεμβάσεων αποκατάστασης, λιγότερο επεμβατικές και πιο βιώσιμες από τις μεθόδους που εφαρμόζονται σήμερα.
