Η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας άργησε… 75 χρόνια

21/3/2025

Οι χορτολιβαδικές εκτάσεις δεν καλλιεργούνται συστηματικά και δε διαθέτουν όλα τα χαρακτηριστικά των δασικών οικοσυστημάτων, καθώς το ποσοστό άγριων ξυλωδών φυτών δεν είναι αρκετό, ενώ συνήθως καλύπτονται από ποώδη βλάστηση. 

Τα λιβάδια είναι πολύτιμα για την υγεία του οικοσυστήματος, καθώς παρέχουν τροφή σε ζωικά είδη, περιορίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ελαττώνουν τη διάβρωση του εδάφους και ενισχύουν την επικονίαση.

Τι συμβαίνει, όμως, με τις εκτάσεις που αξιοποιούνται για γεωργικούς σκοπούς ή για τη διεύρυνση οδικών δικτύων; Οι ενέργειες αυτές, παρότι εξυπηρετούν οικονομικά και εμπορικά τις κοινότητες, οδηγούν σε σημαντική απώλεια της βιοποικιλότητας.

Αποδεικνύεται, εντούτοις, ότι η αποκατάστασή τους και η επαναφορά τους στην αρχική τους άγρια μορφή με την εφαρμογή παραδοσιακών πρακτικών διαχείρισης γης έχει θετικό αντίκτυπο.

Παρ΄όλα αυτά, αυτές οι προσπάθειες συνοδεύονται από περιορισμένη ποικιλομορφία ειδών, συγκριτικά με τα λιβάδια που δεν είχαν απολέσει την αρχική τους «ταυτότητα».

Αυτό αποδίδεται στη μεγαλύτερη διάρκεια που απαιτείται για την επικονίαση των φυτών από τα έντομα, τα οποία χρειάζονται ακόμα και 75 χρόνια για να επανέλθουν σταθερά σε τέτοιου είδους εκτάσεις.

Τα δεδομένα προκύπτουν από μελέτη του Πανεπιστημίου του Κόμπε στην Ιαπωνία που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Ecology, σύμφωνα με την οποία χρειάζονται 75 χρόνια συνεχούς διαχείρισης για να φτάσει τελικά η ποικιλία των φυτών στα ανακτημένα λιβάδια σε επίπεδα συγκρίσιμα με τις εκτάσεις που δεν έχουν υποστεί αλλαγές.

Σαν να μην ήταν αρκετό αυτό για να προβληματίσει την επιστημονική κοινότητα, διαπιστώνεται ότι οι επικονιαστές ακόμα και μετά το πέρας των ετών, δεν σημειώνουν απόλυτη επιτυχία στη γονιμοποίηση των φυτών.

Ο επικεφαλής της μελέτης, Χιραγιάμα Γκάκου, τονίζει ότι από τη στιγμή που χαθούν τα πολύτιμα λιβάδια, η αποκατάστασή τους δε μπορεί να επιτευχθεί γρήγορα.Οι ειδικοί οδηγήθηκαν σε αυτό το συμπέρασμα μελετώντας τα έντομα και την επιτυχία επικονίασης σε λιβάδια διαφορετικής ηλικίας, από όσα έχουν επανέλθει πρόσφατα έως εκείνα που διατήρησαν τη μορφή τους τα τελευταία 300 χρόνια.Ανάμεσα σε αυτά πίστες για σκι στο Ναγκάνο, τις οποίες οι ερευνητές χαρακτηρίζουν «κατάλληλο σημείο» για την έρευνά τους, καθώς περιλαμβάνουν ανακτημένες εκτάσεις και παράλληλα σχετικά μικρές περιοχές που αξιοποιούνται για χειμερινές δραστηριότητες.

Η ομάδα κατέληξε ότι δεν είναι τόσο η περιορισμένη ποικιλία επικονιαστών, αλλά η ταυτότητά τους που επιδρά στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας.

Τα πιο νέα λιβάδια δέχονται επισκέψεις από μύγες και άλλα δίπτερα, τα οποία συχνά καταλήγουν να γονιμοποιούν το «λάθος» φυτό, ενώ στα παλαιότερα οι επικονιαστές είναι συνήθως μέλισσες και πεταλούδες που ειδικεύονται σε ένα είδος φυτού κάθε φορά, διασφαλίζοντας ότι η μεταφορά της γύρης θα πραγματοποιηθεί στα σωστά είδη.

Με λίγα λόγια τα λιβάδια στη φυσική τους μορφή είναι πολύ πιο πλούσια σε σχέση με τα νεότερα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η διατήρηση των υφιστάμενων εκτάσεων είναι απαραίτητη και πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα.

Την ίδια ώρα, ο Ουσιμάρου Ατούσι από το ίδιο πανεπιστήμιο επισημαίνει ότι αν αποφασιστεί η επαναφορά εκτάσεων στη φυσική τους κατάσταση δεν πρέπει να αφεθούν στη μοίρα τους, αλλά απαιτεί ενεργή ανθρώπινη συμμετοχή, όπως με τη σπορά σπόρων ή με τη φύτευση γηγενών φυτών που επικονιάζονται από μέλισσες και πεταλούδες.

Πηγή: https://www.newmoney.gr

Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com