Green power: Πώς κουκιά και μαρούλια μπορούν να απομακρύνουν μικροπλαστικά

Περισσότεροι από 380 εκατ. τόνοι πλαστικού παράγονται ετησίως, με σημαντικό μέρος από τα προϊόντα αυτού του τύπου να είναι μίας χρήσης. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το MIT μόνο το 9% του πλαστικού που έχει ποτέ παραχθεί έχει ανακυκλωθεί και το 19% έχει αποτεφρωθεί, με αποτέλεσμα όλα τα υπόλοιπα προϊόντα να καταλήγουν στο περιβάλλον, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 8-11 εκατ. τόνους πλαστικού να διοχετεύεται στη θάλασσα.

Τα πλαστικά μπορεί να χρειαστούν εκατοντάδες ή ακόμα και χιλιάδες χρόνια για να διασπαστούν και ενώ συμβαίνει αυτό απελευθερώνουν σωματίδια, τα γνωστά πλέον μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, τα οποία επιβαρύνουν το οικοσύστημα, μολύνουν τη θάλασσα και το έδαφος, ενώ μπορούν να διεισδύσουν στον ανθρώπινο οργανισμό με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία.Υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό πέρα από τον περιορισμό χρήσης πλαστικών;

Οι επιστήμονες διενεργούν έρευνες για να διαπιστώσουν ποια είναι η καταλληλότερη μέθοδος, η οποία θα μπορούσε να δώσει λύση στην πλαστική ρύπανση, ενώ παράλληλα καλούν τους καταναλωτές να υιοθετούν βιώσιμες εναλλακτικές ώστε να μην επιβαρυνθεί επιπλέον ο πλανήτης.

Ανάμεσα στις μελέτες που έχουν δημοσιευθεί πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν τα φυτά, τα οποία σύμφωνα με τους ειδικούς μπορούν να συμβάλλουν στην απομάκρυνση των νανοπλαστικών από το περιβάλλον, τη στιγμή δε που εκτιμάται ότι τα πλαστικά απόβλητα σε παγκόσμιο επίπεδο ενδέχεται να διπλασιαστούν ως το 2030.

Από πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας σε συνεργασία με Κινέζους επιστήμονες προκύπτει ότι τα φυτά μπορούν να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των νανοπλαστικών από τη φύση, καθώς έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν τα σωματίδια αυτά στις ρίζες και τους μίσχους τους.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Eco-Environment and Health αναφέρει πως στο πλαίσιο των στρατηγικών αποκατάστασης του περιβάλλοντος «η φυτοσυσσώρευση, η φυτοσταθεροποίηση και η φυτοδιήθηση μπορούν να εφαρμοστούν για τη μείωση της συγκέντρωσης των νανοπλαστικών και των πλαστικών μικρού μεγέθους σε χερσαία, υδάτινα και ατμοσφαιρικά περιβάλλοντα, καθώς και για την πρόληψη της μεταφοράς μικροπλαστικών στον υδροφόρο ορίζοντα».

Σύμφωνα με τους ειδικούς η φυτοεξυγίανση μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική στρατηγική για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας ρύπανσης από μικροπλαστικά και νανοπλαστικά χάρη στην οικονομική αποδοτικότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των πράσινων τεχνολογιών.«Πιστεύουμε ότι τα φυτά μπορούν να συμπληρώσουν αποτελεσματικά τις υπάρχουσες μεθόδους για την απομάκρυνση του πλαστικού από τη φύση. Πολλά φυτά απορροφούν ή προσροφούν μικρο- και νανοσωματίδια, αλλά πρέπει να εντοπίσουμε τα πιο αποτελεσματικά για να επιτύχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα», εξήγησε ένας εκ των συντακτών της μελέτης, Έλβις Τζένμπο Ξου, βιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας, σύμφωνα με το δίκτυο Earth.com.

Από τις έρευνες προκύπτει ότι τα κουκιά μπορούν να προσροφήσουν -δηλαδή να προσκολληθούν- νανοπλαστικά 100 νανομέτρων στις ρίζες του φυτού τους μέσα σε μόλις δύο ημέρες.Αντίστοιχα, το σιτάρι ακόμα και το μαρούλι αποδείχθηκαν αποτελεσματικά, καθώς μπορούν να συγκρατήσουν ή να απορροφήσουν πλαστικά σωματίδια. Μάλιστα, στην περίπτωση του μαρουλιού ενσωματώνονται στα φύλλα και τους μίσχους του.

Επιπλέον, τα υδρόβια φυτά παρουσιάζουν ενδιαφέρον επειδή μπορούν να φιλτράρουν αυτά τα σωματίδια από το νερό, με τον υάκινθο του νερού (Pontederia crassipes), ή τη φακή του νερού (Lemna minor) να έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να προσροφήσουν ίχνη πλαστικού και επομένως μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φυσικά φίλτρα.

«Θα είχε νόημα να δημιουργηθούν ζώνες με φυτά που απορροφούν πλαστικά σε περιοχές όπου είναι γνωστό ότι συσσωρεύονται νάνο και μικροπλαστικά, όπως κατά μήκος αυτοκινητοδρόμων όπου μεγάλες ποσότητες μικροπλαστικών φθείρονται από τα ελαστικά των αυτοκινήτων», πρόσθεσε ο Ξου.Αυτές οι ζώνες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως φίλτρο που θα συγκρατεί τα πλαστικά σωματίδια πριν αυτά διοχετευθούν στη φύση ή παρασυρθούν από τη βροχή.

Παρά τις δυσκολίες και την πολύπλοκη φύση του ζητήματος της πλαστικής ρύπανσης, ο επιστήμονας παραμένει αισιόδοξος ιδίως για το υδάτινο περιβάλλον, αφού οι δοκιμές ήταν επιτυχείς και έχει αποδειχθεί ότι τα φυτά και δη τα υδρόβια είναι αποτελεσματικά.