5/12/2025
Νέα αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι πριν από περίπου 13.000 χρόνια ένας κομήτης ενδέχεται να εξερράγη πάνω από τη Γη, προκαλώντας απότομη κλιματική αλλαγή.
Η αναταραχή αυτή φαίνεται ότι συνέβαλε στην εξαφάνιση των μαμούθ, άλλων ζώων της μεγαπανίδας, αλλά και του πρώτου γνωστού ανθρώπινου πολιτισμού της Αμερικής: του πολιτισμού των Κλόβις.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «PLOS One» από τον επίτιμο καθηγητή γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, Τζέιμς Κένετ, εντοπίστηκαν κρύσταλλοι χαλαζία οι οποίοι έχουν υποστεί ακραία θερμότητα και πίεση σε τρεις βασικούς αρχαιολογικούς χώρους Κλόβις: στο Murray Springs στην Αριζόνα, στο Blackwater Draw στο Νέο Μεξικό και στο Arlington Canyon στην Καλιφόρνια.
«Οι τρεις αυτοί χώροι ήταν κομβικοί για την τεκμηρίωση της εξαφάνισης της μεγαπανίδας στη Βόρεια Αμερική και του πολιτισμού των Κλόβις», σημειώνει ο Κένετ.
Η εξαφάνιση των ζώων της Εποχής των Παγετώνων και του πολιτισμού Κλόβις συνέπεσε χρονικά με την έναρξη της περιόδου «Younger Dryas»: μιας ξαφνικής ψύξης που διέκοψε τη σταδιακή θέρμανση του πλανήτη μετά την Τελευταία Παγετώδη Περίοδο. Η περίοδος αυτή κράτησε περίπου έναν αιώνα και επανέφερε σχεδόν παγετωνικά κλιματικά επίπεδα.
Πολλές θεωρίες έχουν προταθεί για την απότομη αλλαγή του κλίματος, όμως η ομάδα του Κένετ φέρνει μια νέα εκδοχή: ότι ένας κατακερματισμένος κομήτης εξερράγη στην ατμόσφαιρα, απελευθερώνοντας τεράστια θερμική ενέργεια και κρουστικά κύματα σε πλανητική κλίμακα.
«Με λίγα λόγια επικράτησε απόλυτος χαμός», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο ερευνητής. Σύμφωνα με την υπόθεση της πρόσκρουσης του Younger Dryas, οι εκρήξεις ίσως προκάλεσαν εκτεταμένες πυρκαγιές, καπνό, αιθάλη και σκόνη που σκίασαν τον Ήλιο, δημιουργώντας συνθήκες «πυρηνικού χειμώνα».
Το λιώσιμο των παγετώνων θα μπορούσε να ενίσχυσε την ψύξη, ενώ το ίδιο το σοκ της πρόσκρουσης – σε συνδυασμό με τις δύσκολες συνθήκες που ακολούθησαν – πιθανόν συνέβαλε στην εξαφάνιση των ζώων και στην κατάρρευση του πολιτισμού των Κλόβις.
Τα τελευταία 20 χρόνια ο Κένετ και άλλοι ερευνητές συγκεντρώνουν στοιχεία που ενισχύουν τη θεωρία της κοσμικής πρόσκρουσης. Μεταξύ αυτών είναι ένα χαρακτηριστικό «μαύρο στρώμα» ιζήματος σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, ένδειξη ισχυρών πυρκαγιών. Επιπλέον, έχουν εντοπιστεί δείκτες πρόσκρουσης όπως αυξημένες συγκεντρώσεις σπάνιων ορυκτών (πλατίνα, ιρίδιο), νανοδομές διαμαντιών και υλικά που έχουν λιώσει, ψυχθεί και στερεοποιηθεί εκ νέου, όπως μεταλλικά σφαιρίδια και λιωμένο γυαλί.
Χάρη στις νέες τεχνολογίες, η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε σε έναν ακόμη κρίσιμο δείκτη: τον χαλαζία που έχει υποστεί σοκ. Σε δείγματα από τους τρεις αρχαιολογικούς χώρους αναγνωρίστηκαν κόκκοι χαλαζία με χαρακτηριστικές ρωγμές, κάποιες από τις οποίες περιείχαν λιωμένο πυρίτιο. Με τη χρήση ηλεκτρονικής μικροσκοπίας, επιβεβαιώθηκε ότι οι κόκκοι είχαν εκτεθεί σε πιέσεις και θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από εκείνες που θα μπορούσε να προκαλέσει η ηφαιστειακή ή ανθρώπινη δραστηριότητα.
Η παρουσία σοκαρισμένου χαλαζία είναι κρίσιμη διότι σε αντίθεση με πτώσεις αστεροειδών – όπως εκείνος που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους στη Χερσόνησο του Γιουκατάν – οι εκρήξεις ενός κομήτη στον αέρα δεν αφήνουν απαραίτητα κρατήρες.
Με τη χρήση μοντέλων προσομοίωσης, η ομάδα προσπάθησε να αναπαραστήσει τέτοιες εκρήξεις χαμηλού ύψους και τις επιπτώσεις τους στα μοτίβα παραμόρφωσης του χαλαζία. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, διαφορετικά επίπεδα πίεσης και θερμότητας δημιουργούν πολλές διαβαθμίσεις σοκ στους κόκκους, όπως ακριβώς παρατηρήθηκε στα δείγματα.
Η συνδυαστική παρουσία σοκαρισμένου χαλαζία, νανοδομημάτων διαμαντιών, μεταλλικών σφαιριδίων και του μαύρου στρώματος άνθρακα στα ίδια ιζήματα από τους τρεις χώρους, ενισχύει – σύμφωνα με τη μελέτη – την άποψη ότι μια κοσμική πρόσκρουση ήταν ο καταλύτης για την εξαφάνιση της μεγαπανίδας και την κατάρρευση του πολιτισμού των Κλόβις.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
