8/12/2025
Η πολιτική ισορροπία γύρω από τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τα προϊόντα μηδενικής αποψίλωσης αλλάζει ξανά, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε την ουσιαστική χαλάρωση και καθυστέρηση της εφαρμογής του.
Με μια άνετη πλειοψηφία –402 υπέρ, 205 κατά και 8 αποχές– οι ευρωβουλευτές ενέκριναν την απλούστευση του EUDR, σε μια απόφαση που στηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και ακροδεξιές ομάδες και που αναμένεται να έχει και πολιτικό αποτύπωμα.
Η εφαρμογή του Κανονισμού μετατίθεται για ένα χρόνο, έως τις 30 Δεκεμβρίου 2026, ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κερδίζουν επιπλέον περίοδο χάριτος έξι μηνών. Παράλληλα, μετά από πίεση Γερμανίας και Αυστρίας, εντάχθηκε πρόβλεψη για πλήρη επανεξέταση του EUDR τον Απρίλιο του 2026, ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμη περισσότερες αλλαγές.
Εκτός από την αναβολή, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν και σημαντικές ελαφρύνσεις στις υποχρεώσεις των εταιρειών: οι επιχειρήσεις δεν θα υποβάλουν πλέον πλήρη δήλωση δέουσας επιμέλειας κάθε φορά που διαθέτουν προϊόν για πρώτη φορά στην αγορά της ΕΕ, περιορίζοντας έτσι τον διοικητικό φόρτο.
Ακολουθούν τώρα διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη ώστε οι αλλαγές να οριστικοποιηθούν και να δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2025 – προϋπόθεση για να ενεργοποιηθεί και η επίσημη αναβολή.
Ο EUDR, που υιοθετήθηκε το 2023 και χαιρετίστηκε από περιβαλλοντικές οργανώσεις ως ιστορικό βήμα κατά της αποψίλωσης, απαγορεύει την εισαγωγή προϊόντων που προέρχονται από αποψιλωμένες εκτάσεις μετά τον Δεκέμβριο του 2020. Αυτό αφορά αγαθά όπως κακάο, καφέ, ξυλεία, σόγια, φοινικέλαιο, καουτσούκ, τυπογραφικό χαρτί αλλά και ζωικά προϊόντα.
Οι εταιρείες που εισάγουν τέτοια προϊόντα στην ΕΕ υποχρεούνται να παρέχουν δορυφορικά δεδομένα και στοιχεία γεωεντοπισμού που αποδεικνύουν ότι τα αγαθά δεν σχετίζονται με αποψίλωση. Με βάση το αρχικό σχέδιο, και οι επιχειρήσεις που αγόραζαν ή επεξεργάζονταν τα προϊόντα θα έπρεπε να υποβάλλουν αντίστοιχες δηλώσεις – κάτι που θα επηρέαζε εταιρείες-κολοσσούς όπως η Ferrero και η Nestlé. Η Κομισιόν διαπίστωσε ότι το σύστημα πληροφορικής δεν μπορούσε να αντέξει τον όγκο δεδομένων και εισηγήθηκε να περιοριστεί η υποχρέωση μόνο στους πρώτους εισαγωγείς.
Ο EUDR είχε ήδη καθυστερήσει να εφαρμοστεί λόγω τεχνικών προβλημάτων στην πλατφόρμα της Επιτροπής.
Η Γερμανία πρότεινε νέα αναβολή και περισσότερη απλούστευση, πρόταση που τελικά κέρδισε τη στήριξη της μεγάλης πλειονότητας των κρατών· μόνο Ολλανδία και Βέλγιο απείχαν, ενώ η Ισπανία ψήφισε κατά.
Παρότι τα κράτη μέλη συμφωνούν στην ανάγκη προστασίας των δασών, αρκετές κυβερνήσεις φοβούνται ότι το αρχικό, αυστηρό πλαίσιο θα δημιουργούσε υπέρμετρα εμπόδια για τη βιομηχανία και θα επιβράδυνε την οικονομική τους ανάπτυξη.
