28/11/2025
Οι περιοχές γύρω από αεροδρόμια και λιμάνια εκτίθενται σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τη ναυτιλία και την αεροπορία, σύμφωνα με νέα ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (EEA), η οποία καλεί τις χώρες να ενισχύσουν την παρακολούθηση και τον έλεγχο των ρύπων στις συγκεκριμένες ζώνες.
Οι δύο αυτοί κλάδοι παραμένουν από τους δυσκολότερους στη μετάβαση προς την απανθρακοποίηση, καθώς εξακολουθούν να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, αντιστοιχούν σε περίπου 8,4% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ένωση.
Μάλιστα, η ναυτιλία αναμένεται να εξελιχθεί στη βασική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις μεταφορές στις παράκτιες πόλεις έως το 2030, σύμφωνα με την ενημέρωση της EEA για τα επίπεδα ποιότητας του αέρα σε κομβικά ευρωπαϊκά λιμάνια και αεροδρόμια.
«Η παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα μέσα και γύρω από λιμάνια, αεροδρόμια και γειτονικές πόλεις θα γίνει ακόμη πιο σημαντική τις επόμενες δεκαετίες», επισημαίνει η υπηρεσία. «Αυτό θα βοηθήσει στην αξιολόγηση του ρόλου των εκπομπών από τη ναυτιλία και την αεροπορία, αλλά και των συνδεδεμένων δραστηριοτήτων».
Οι εκπομπές διοξειδίου του αζώτου (NO₂) από τη ναυτιλία αυξάνονται, ενώ ο κλάδος αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη συμβολή στις συνολικές εκπομπές NO₂ και αιωρούμενων σωματιδίων PM2.5 από τις μεταφορές. Η EEA επισημαίνει ότι και οι εκπομπές της αεροπορίας σε NO₂ και PM2.5 έχουν αυξηθεί ανησυχητικά τις τελευταίες δεκαετίες.
Τα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου που εντοπίζονται σε λιμάνια και αεροδρόμια είναι σταθερά υψηλότερα σε σχέση με τις γύρω περιοχές — και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στον Πειραιά, τη Νάπολη και το αεροδρόμιο του Μιλάνο υπερέβησαν το ετήσιο όριο της ΕΕ για το 2030, όπως προβλέπεται από τη νέα νομοθεσία για την ποιότητα του αέρα.
Σε τουλάχιστον τα μισά λιμάνια που αναλύθηκαν, οι συγκεντρώσεις NO₂ ήταν υπερδιπλάσιες από αυτές των γύρω περιοχών.
Σύμφωνα με την ανάλυση της EEA, το Άμστερνταμ και η Αμβέρσα έχουν τα υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου, ενώ ακολουθούν η Αλχεθίρα και η Βαρκελώνη στην Ισπανία, η Στοκχόλμη, το Αμβούργο και η Νάπολη.
Εντυπωσιακές αυξήσεις σε NO₂ παρατηρήθηκαν στη Νάπολη (πάνω από 100%), στο Αμβούργο (86%), στη Αλχεθίρα (77%) και στην Αμβέρσα (75%).
Ωστόσο, οι τάσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου και ενδέχεται να επηρεάζονται από άλλες πηγές αστικής ρύπανσης, όπως τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά.
Η επίδραση στις συγκεντρώσεις των μικροσωματιδίων PM2.5 είναι πιο σύνθετη και δεν αποδίδεται τόσο εύκολα μόνο στις εκπομπές των λιμανιών και των αεροδρομίων, παρότι έξι αεροδρόμια και 13 λιμάνια εμφάνισαν επίπεδα πάνω από το αναθεωρημένο όριο για το 2030.